احراز هویت بیومتریک یک فناوری است که از ویژگیهای فیزیولوژیکی یا رفتاری منحصر به فرد یک فرد برای تأیید هویت او استفاده میکند. در دو دهه گذشته، بهویژه در دهه 2000 و 2010، احراز هویت بیومتریک تغییرات و تحولات قابل توجهی را تجربه کرده است که آن را به ابزاری مهم در زمینه امنیت و حفاظت از دادهها تبدیل کرده است.
اگرچه مفهوم احراز هویت بیومتریک از زمانهای باستان وجود داشته است، اما رویکرد مدرن به پیادهسازی آن از زمان ظهور فناوریهای پیشرفته آغاز شد. در اوایل دهه 2000، نخستین دستگاههایی که قادر به شناسایی اثر انگشت و عنبیه چشم بودند، ظاهر شد که افقهای جدیدی برای کاربرد آن باز کرد.
از اوایل دهه 2000، پیشرفت قابل توجهی در زمینه فناوری بیومتریک مشاهده شده است. توسعه الگوریتمها، که قادرند به سرعت و دقت حجمهای بزرگ داده را پردازش کنند، ثبات و دقت سیستمهای شناسایی را بهبود بخشید. تا سال 2004، سیستمهای تجاری که از احراز هویت بیومتریک برای کنترل دسترسی در سازمانها و نهادهای دولتی استفاده میکردند، موجود بودند.
احراز هویت بیومتریک به طور فعال در حوزههای مختلفی پیادهسازی شد. آموزش، بهداشت و درمان، بخش مالی و نهادهای دولتی به طور فعال از سیستمهای بیومتریکی برای حفاظت از دادهها و مدیریت دسترسی استفاده کردند. بهطور مثال، در سال 2009 سیستمهای شناسایی چهره مبتنی بر تحلیل معنایی معرفی شدند که گامی مهم به سوی راهحلهای intuitively و راحتتر بودند.
آغاز دهه 2010 زمان تغییرات قابل توجهی بود. در سال 2010، شرکت اپل آیفون 4S را با قابلیت شناسایی صدا معرفی کرد که افقهای جدیدی برای استفاده از بیومتریک در دستگاههای همراه گشود. در سال 2013، اپل بیشتر پیش رفت و اسکنر اثر انگشت Touch ID را پیادهسازی کرد که احراز هویت بیومتریک را برای کاربران عادی در دسترستر کرد.
توسعه احراز هویت بیومتریک بدون چالشها نبوده است. مشکل اصلی در امنیت و حریم خصوصی دادهها نهفته است. نشت اطلاعات بیومتریک میتواند عواقب جدی به همراه داشته باشد، زیرا ویژگیهای فیزیولوژیکی غیرقابل تعویض هستند، بر خلاف رمزهای عبور. بهعلاوه، سوالات اخلاقی در مورد جمعآوری و ذخیرهسازی دادههای بیومتریک و همچنین استفاده از آنها بدون رضایت کاربران مطرح شده است.
با پیشرفت فناوریهایی مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، احراز هویت بیومتریک به تکامل خود ادامه میدهد. انتظار میرود در آینده، روشهای دقیقتر و قابل اعتمادتری مانند شناسایی چهره و صدا و همچنین رویکردهای جدید مبتنی بر رفتارهای منحصر به فرد کاربران را ببینیم. سیستمها دارای نقایصی هستند، اما توسعه آنها همچنین فرصتهای جدیدی را برای افزایش امنیت و راحتی به وجود میآورد.
احراز هویت بیومتریک راه طولانی را از زمان ظهور خود طی کرده است و توسعه آن در دهه 2000 و 2010 مرحله مهمی در تأمین امنیت بوده است. این فناوری به بهبود خود ادامه میدهد و آینده آن به این بستگی دارد که چگونه میتوانیم با چالشهای امنیتی و سوالات اخلاقی که به همراه دارد، مقابله کنیم. مهم است که کاربران از خطرات ممکن آگاه باشند و تصمیمات معقولی در مورد نحوه استفاده از دادههای بیومتریک خود بگیرند.