دانشنامه تاریخی
همجوشی هسته‌ای فرآیندی است که در آن هسته‌های سبک با هم ترکیب می‌شوند و هسته‌ای سنگین‌تر را تشکیل می‌دهند و مقدار زیادی انرژی آزاد می‌شود. این پدیده منبع اصلی انرژی در ستاره‌ها، از جمله خورشید ما است. تحقیقات در زمینه همجوشی هسته‌ای سال‌هاست که توجه دانشمندان و مهندسان را جلب کرده است، اما در دهه 2020 شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی در این زمینه هستیم که به خاطر فناوری‌ها و رویکردهای جدید است.
مشهورترین روش‌های همجوشی هسته‌ای شامل نگهداری مغناطیسی با استفاده از توکاماک و استلراتور، و همچنین نگهداری اینرسی با استفاده از لیزرها هستند. توکاماک، که دستگاهی است که در آن پلاسمای گازهای داغ با میدان‌های مغناطیسی نگهداری می‌شود، همچنان به‌عنوان شناخته‌شده‌ترین روش مورد مطالعه قرار می‌گیرد. در دهه 2020، پروژه‌هایی مانند ITER (راکتور تجربی بین‌المللی همجوشی هسته‌ای) در فرانسه، موفقیت‌های قابل توجهی را نشان داده‌اند. ITER به دنبال ایجاد واکنشی پایدار از همجوشی هسته‌ای است و پروژه‌ای مشترک از چندین کشور می‌باشد.
در سال 2021، مؤسسه تحقیقاتی آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور در ایالات متحده یک آزمایش انجام داد که در آن تولید انرژی از واکنش همجوشی هسته‌ای با استفاده از لیزرها به رکوردی دست یافت. این موفقیت گام بزرگی به جلو در درک و کنترل واکنش‌های همجوشی هسته‌ای بود. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که در سال‌های آینده کاربردهای تجاری ممکن است از این تحقیقات ناشی شود.
پیشرفت در زمینه فیزیک مواد و فناوری‌های لازم برای نگهداری پلاسمای داغ نیز حائز اهمیت است که این امر به دستاوردهای علوم مواد مربوط می‌شود. استفاده از مواد مرکب مدرن و فناوری‌ها اجازه می‌دهد تا ساختارهای مقاوم‌تری ایجاد شوند که قادر به تحمل شرایط تند و سختی هستند که در فرایند همجوشی ایجاد می‌شود.
تأمین مالی تحقیقات در زمینه همجوشی هسته‌ای نقش کلیدی در تسریع پیشرفت دارد. بسیاری از دولت‌ها و سازمان‌های خصوصی ارزش بالقوه این فناوری را به‌عنوان منبعی از انرژی پاک و تقریباً نامحدود درک می‌کنند. همکاری بین‌المللی در سطح پروژه‌های مختلف مشاهده می‌شود، جایی که کشورها منابع و تجربیات خود را برای دستیابی به اهداف مشترک ترکیب می‌کنند. به عنوان مثال، پروژه ITER نشان می‌دهد که چگونه همکاری می‌تواند به دستیابی‌های بزرگی در جهت درست منجر شود.
با وجود دستاوردهای قابل توجه، همجوشی هسته‌ای هنوز با تعدادی مشکل جدی مواجه است. این مشکلات شامل نیاز به توسعه سیستم‌های کارآمد تخلیه حرارت و همچنین سیستم‌هایی است که بتوانند به‌صورت ایمن و مؤثر انرژی را از همجوشی هسته‌ای تولید کنند. همچنین مسائلی از نظر اقتصادی پیش می‌آید، زیرا هزینه توسعه فناوری‌های لازم همچنان بالا است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که در چند دهه آینده همجوشی هسته‌ای ممکن است به منبع اصلی انرژی بشر تبدیل شود. این موضوع نه‌تنها به دلیل پتانسیل تولید انرژی بالا بدون انتشار کربن، بلکه به خاطر امکان استفاده از سوخت تقریباً نامحدود است. انتظار می‌رود که دستاوردهای دهه 2020 منجر به موفقیت در ایجاد اولین نیروگاه‌های همجوشی هسته‌ای تجاری تا دهه 2040 شود.
توسعه همجوشی هسته‌ای در دهه 2020 حاکی از بسیاری از دستاوردها و گشایش افق‌های جدید در بخش انرژی است. اگرچه چالش‌های خاصی وجود دارد، پیشرفت در تحقیقات و توسعه نشان می‌دهد که همجوشی هسته‌ای می‌تواند راه‌حلی برای ایجاد منبع انرژی پایدار و پاک برای نسل‌های آینده باشد. توجه مداوم به این حوزه، سرمایه‌گذاری‌های مالی و همکاری‌های بین‌المللی به تسریع حرکت به سمت این هدف کمک خواهد کرد.