دانشنامه تاریخی
اردن، مانند بسیاری از کشورهای دیگر خاورمیانه، از دوران قیمومیت بریتانیا تا به امروز، از تغییرات اجتماعی و سیاسی زیادی عبور کرده است. در چند دهه گذشته، این کشور تلاش‌های فعالی را برای مدرن‌سازی حوزه اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی شهروندان و حل مشکلات اقتصادی-اجتماعی انجام داده است. اصلاحات اجتماعی اردن به جنبه‌های مختلفی مربوط می‌شود - از آموزش و بهداشت گرفته تا تأمین برابری و بهبود وضعیت زنان.
یکی از قابل توجه‌ترین جنبه‌های اصلاحات اجتماعی در اردن، حوزه آموزش است. از زمان به دست آوردن استقلال در سال 1946، اردن هدف خود را به ایجاد یک سیستم آموزشی در دسترس برای همه شهروندان قرار داده است. آموزش در اردن از آن زمان تغییرات قابل توجهی را تجربه کرده است و این کشور امروز به سطح بالای سواد در میان جمعیت خود می‌بالد که بیش از 90% است.
از همان ابتدای استقلال، اردن بر گسترش فرصت‌های آموزشی، ایجاد مدارس و دانشگاه‌های جدید تأکید کرده است. در دهه‌های 1960 و 70، چندین مؤسسه دولتی ایجاد شد که از میان آنها دانشگاه اردن در امان و دانشگاه موتا در معان معروف‌ترین هستند. در دهه 1990، اردن اصلاحات آموزشی را آغاز کرد که بر مدرن‌سازی برنامه‌های آموزشی، بهبود کیفیت تدریس و توسعه علم تمرکز داشت.
به تازگی، در دهه 2010، اردن یک قدم مهم در حوزه آموزش برداشته و درهای مؤسسات آموزشی خصوصی را باز کرده است و به شهروندان گزینه‌های بیشتری برای تحصیل ارائه می‌دهد. همچنین، آموزش الکترونیکی و بسترهای آموزشی از راه دور به طور فعال در کشور توسعه می‌یابند. اصلاحات اجتماعی در این زمینه به افزایش سطح تحصیلات در میان جوانان، بهبود زیرساخت‌ها و ایجاد شرایط مدرن برای یادگیری معطوف است.
بهداشت یکی دیگر از حوزه‌های اجتماعی مهم است که اردن به طور فعال اصلاحات را در آن پیاده‌سازی می‌کند. در چند دهه گذشته، این کشور پیشرفت قابل توجهی در بهبود خدمات پزشکی و افزایش کیفیت بهداشت داشته است. اردن هم مؤسسات پزشکی دولتی و هم خصوصی را توسعه می‌دهد، که امکان دسترسی به خدمات پزشکی برای بخش وسیعی از جمعیت را فراهم می‌آورد.
بخش عمده‌ای از اصلاحات بر گسترش شبکه بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها، بهبود تجهیزات پزشکی و افزایش مهارت‌های کارکنان پزشکی معطوف شده است. در کشور به‌طور فعال استانداردهای بین‌المللی در حوزه تشخیص و درمان و همچنین در زمینه فناوری پزشکی پیاده‌سازی می‌شود. سیستم‌های بهداشت اردن به خاطر سطح بالای کیفیت خود در خاورمیانه شناخته شده‌اند.
علاوه بر این، اردن به طور فعال بر بهبود دسترسی به خدمات پزشکی در مناطق روستایی که جمعیت به طور سنتی با مشکلاتی در دسترسی به خدمات پزشکی مواجه هستند، کار می‌کند. یکی از دستاوردهای مهم در این راستا ایجاد کلینیک‌های سیار و افزایش تعداد کارکنان پزشکی اعزامی به مناطق دورافتاده بوده است.
اردن همچنین توجه زیادی به حمایت اجتماعی از شهروندان خود دارد. در سال‌های اخیر، این کشور آغاز به اجرای مکانیزم‌های جدید تامین اجتماعی کرده است که به منظور کمک به افراد کم‌درآمد، سالمندان، معلولان و دیگر گروه‌های آسیب‌پذیر طراحی شده‌اند. اصلاحات اجتماعی در این حوزه شامل ایجاد برنامه‌های دولتی برای تامین درآمد، خدمات پزشکی و بهبود شرایط مسکن است.
یکی از مهم‌ترین گام‌ها در تامین اجتماعی، راه‌اندازی سیستم تامین بازنشستگی و برنامه کمک‌های اجتماعی است که به منظور کمک به اقشار فرودست جامعه طراحی شده است. در چارچوب برنامه تامین اجتماعی، انواع مختلفی از پرداخت‌ها و کمک‌ها اجرایی می‌شود، از جمله کمک به خانواده‌های پرجمعیت و حمایت از بیکاران.
علاوه بر این، در اردن سازمان‌های غیرانتفاعی فعالی وجود دارند که در حوزه اجتماعی به ارائه کمک می‌پردازند و پروژه‌های مختلفی را برای بهبود کیفیت زندگی افراد در شرایط دشوار اجرا می‌کنند. این سازمان‌ها با نهادهای دولتی و همچنین با شرکای بین‌المللی همکاری می‌کنند که به حل جامع مشکلات اجتماعی کمک می‌کند.
در دهه‌های اخیر، اردن اقداماتی در جهت بهبود وضعیت زنان و افزایش فعالیت اجتماعی آنها انجام داده است. جنبه‌های اصلی اصلاحات اجتماعی در این حوزه، گسترش حقوق زنان برای شرکت در زندگی سیاسی و اقتصادی، دسترسی به آموزش و خدمات پزشکی و همچنین مبارزه با خشونت و تبعیض است.
اردن کنوانسیون‌های بین‌المللی را امضاء کرده است که به منظور حمایت از حقوق زنان طراحی شده‌اند و در سطح قانونی اقداماتی برای تضمین برابری جنسیت انجام شده است. زنان در اردن حق شرکت در انتخابات را دارند و در پارلمان و دولت مشاغل را بر عهده دارند. با این حال، در عمل، سطح مشارکت آنها در سیاست و اقتصاد محدود باقی مانده است و برای دستیابی به برابری واقعی هنوز کارهای زیادی باید انجام شود.
از دهه 1990، دولت اردن آغاز به ایجاد برنامه‌های دولتی کرده است که به منظور ارتقای موقعیت حقوقی زنان، تامین حقوق برابر آنها در حوزه کار و بهبود شرایط برای مادران و کودکان طراحی شده است. در این زمینه، سازمان‌های غیردولتی نیز فعال هستند که کمپین‌هایی برای آموزش زنان به حقوق، حفاظت در برابر خشونت و حقوق تحصیل و کار اجرا می‌کنند.
یکی از مشکلات اجتماعی اصلی اردن در سال‌های اخیر، فقر بالا و سطح بیکاری است. اگرچه اقتصاد اردن به طور کلی به رشد خود ادامه می‌دهد، تعداد زیادی از شهروندان این کشور با دشواری‌هایی در پیدا کردن شغل پایدار و بهبود سطح زندگی روبه‌رو هستند. مشکل بیکاری به ویژه در میان جوانان شدید است، که گاهی منجر به تنش‌های اجتماعی می‌شود.
برای حل این مشکلات، دولت اردن اصلاحات اقتصادی و اجتماعی را انجام می‌دهد که به توسعه زیرساخت‌ها، ایجاد مشاغل جدید و بهبود شرایط برای کسب و کار معطوف است. در سال‌های اخیر، کشورها در زمینه‌هایی مانند فناوری اطلاعات، گردشگری و خدمات سرمایه‌گذاری کرده‌اند که می‌توانند مشاغل اضافی ایجاد کرده و شرایط را برای جوانان بهبود بخشند.
دولت همچنین برنامه‌هایی برای آموزش و ارتقای مهارت‌ها اجرا می‌کند تا به شهروندان بیکار کمک کند مهارت‌های خود را بهبود بخشند و در صنایع جدید اقتصادی شغل پیدا کنند. بخشی از اصلاحات ایجاد برنامه‌های اجتماعی مؤثر است که به حمایت از افراد بیکار و کم‌درآمد معطوف است.
اصلاحات اجتماعی در اردن ادامه دارد و در چند دهه اخیر این کشور گام‌های قابل توجهی در بهبود کیفیت زندگی شهروندان خود برداشته است. آموزش، بهداشت، تامین اجتماعی، حقوق زنان و مبارزه با فقر - همه این جنبه‌ها در کانون اصلاحاتی هستند که دولت کشور انجام می‌دهد. با وجود مشکلات موجود، مانند بیکاری و فقر، اردن به طور فعال به کار بر روی بهبود سیستم اجتماعی ادامه می‌دهد و جامعه‌ای عادلانه‌تر و پایدارتر برای شهروندان خود ایجاد می‌کند.