دانشنامه تاریخی
در سال‌های اخیر، هوش مصنوعی (هوش مصنوعی) به طرز چشمگیری تخیل مردم را با توانایی‌هایش در ایجاد موسیقی و آثار هنری تحت تأثیر قرار داده است. از الگوریتم‌های ساده شروع شده و فناوری‌های مدرن هوش مصنوعی به سطحی رسیده‌اند که قادر به تولید آثار هنری پیچیده و با کیفیت بالا هستند که نه تنها تشخیص آنها از آثار انسانی دشوار است، بلکه گاهی اوقات حتی از آنها پیشی می‌گیرد. در این مقاله به بررسی نکات کلیدی در توسعه هوش مصنوعی، رویکردهای مورد استفاده برای تولید موسیقی و هنر، و همچنین مسائل مربوط به حقوق، اخلاق و آینده این حوزه خواهیم پرداخت.
با اینکه تحقیقات در زمینه هوش مصنوعی از اواسط قرن بیستم آغاز شده است، توجه قابل توجهی به کاربرد آن در موسیقی و هنر تنها در دهه‌های اخیر جلب شده است. در دهه ۲۰۱۰، اولین آزمایش‌ها با تولید موسیقی و نقاشی با استفاده از یادگیری ماشین و شبکه‌های عصبی آغاز شد. اما تنها در دهه ۲۰۲۰، هوش مصنوعی به لطف پیشرفت فناوری‌هایی مانند یادگیری عمیق (deep learning) و شبکه‌های مولد رقابتی (GAN)، قابل دسترس و مؤثرتر شد.
سیستم‌های هوش مصنوعی مدرن، مانند OpenAI MuseNet و Google Magenta، از الگوریتم‌های پیچیده برای تحلیل و ایجاد آثار موسیقی استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها بر روی مجموعه‌های داده‌های بزرگی که شامل آثار شناخته شده و آثار جدید است، آموزش می‌بینند. موسیقی بر اساس سبک‌ها و ژانرهای مختلف تولید می‌شود که به هوش مصنوعی این امکان را می‌دهد که با درخواست‌های کاربران سازگار شود.
چندین روش اصلی وجود دارد که برای تولید موسیقی با استفاده از هوش مصنوعی به کار می‌روند:
همانطور که در موسیقی، هوش مصنوعی در هنر تجسمی در زمینه ایجاد نقاشی، گرافیک و حتی مجسمه‌سازی نیز کاربرد پیدا کرده است. برنامه‌هایی مانند DALL-E و Artbreeder قادر به ایجاد آثار بصری با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی هستند که درخواست‌های کاربران را تفسیر کرده و سبک‌های مختلف را ترکیب می‌کنند.
برخی از مشهورترین پروژه‌ها شامل:
ظهور هوش مصنوعی در موسیقی و هنر سوالات زیادی را به همراه دارد که به حقوق مؤلف و جنبه‌های اخلاقی مرتبط می‌شود. حقوق آثار تولید شده توسط ماشین به چه کسی تعلق دارد؟ چگونه می‌توان اصالت یک اثر را بر اساس کار هوش مصنوعی تعیین کرد؟ این سوالات به طور فزاینده‌ای در عمل حقوقی مهم می‌شوند.
در حال حاضر، قواعد بین‌المللی دقیقی که به حقوق مؤلف بر آثار تولید شده توسط هوش مصنوعی اشاره کند، وجود ندارد. برخی از حوزه‌های قضائی در حال توسعه چنین قوانینی هستند، اما نیاز به زمان بیشتری دارند تا به سرعت در حال تغییر جهان فناوری تطبیق یابند.
با نگاه به آینده، می‌توان انتظار داشت که هوش مصنوعی به تکامل خود در زمینه ایجاد موسیقی و هنر ادامه دهد. جهت‌های احتمالی توسعه شامل:
هوش مصنوعی شیوه‌های برخورد مردم با ایجاد موسیقی و هنر را تغییر می‌دهد و افق‌های جدیدی را برای خلاقیت باز می‌کند. با وجود پرسش‌های اخلاقی و حقوقی که به وجود می‌آید، این حوزه پتانسیل بسیار زیادی دارد که تنها در حال آغاز به ظهور است. درخواست‌ها برای استفاده از هوش مصنوعی در فعالیت‌های خلاقانه فقط در حال افزایش خواهد بود و این منجر به توسعه بیشتر هم فناوری‌ها و هم خود مفاهیم خلاقیت و بیان هنری خواهد شد.