دانشنامه تاریخی
بخارکش، به عنوان یک کشتی که از موتور بخار برای حرکت بر روی سطح آب استفاده می‌کند، به طور چشمگیری حمل و نقل را در اوایل قرن نوزدهم تغییر داد. ساخت آن نقطه عطفی مهم در تاریخ کشتی‌سازی و پیشرفت فناوری بود. اولین بخارکش‌ها امکان افزایش سرعت و کارایی حمل و نقل را فراهم کردند که تأثیر عظیمی بر اقتصاد و توسعه تجارت داشت.
ایده استفاده از بخار برای حرکت کشتی‌ها در قرن هجدهم آغاز به توسعه کرد. مخترعان مختلف با مکانیزم‌های بخاری آزمایش می‌کردند، اما در آن زمان مشکلات فنی زیادی وجود داشت که ایجاد یک بخارکش عملی را دشوار می‌ساخت. مشهورترین کارها در این زمینه متعلق به مخترعانی مانند جیمز وات است که موتور بخار بهبودیافته‌ای از خود طراحی کرد و دیگرانی که با مکانیزم‌های بخاری آزمایش می‌کردند.
رابرت فولتون، مهندس و مخترع آمریکایی، یکی از پیشگامان در ساخت بخارکش محسوب می‌شود. در سال ۱۸۰۷، او اولین سفر تجاری بخارکش خود به نام «کلرمانت» را در رودخانه هادسون در نیویورک با موفقیت انجام داد. این سفر ۱۵۰ مایل طول کشید و به واقع یک سنساسیون بود. فولتون از موتور بخاری استفاده کرد که برای کار کردن بر روی کشتی بهینه‌سازی شده بود تا نیروی محرکه را تأمین کند. «کلرمانت» با حداکثر سرعت حدود ۵ مایل در ساعت حرکت می‌کرد که در آن زمان انقلابی بود.
بخارکش «کلرمانت» حدود ۴۰ متر طول داشت و مجهز به دو دیگ بخار بود که بخار لازم برای کار موتور را فراهم می‌کردند. این کشتی قادر به حمل حدود ۱۰۰ مسافر بود و برای حمل افراد و بار استفاده می‌شد. یکی از بخش‌های مهم طراحی این بود که فولتون مکانیزم‌های چرخشی را در کنار کشتی قرار داد که این اقدام به عنوان جهت اصلی برای توسعه آینده کشتی‌سازی بخار شناخته شد.
موفقیت بخارکش فولتون باعث توسعه سریع حمل و نقل آبی و دریایی بر اساس حمل و نقل بخاری شد. بخارکش‌های جدید شروع به ظهور در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و اقیانوس‌ها کردند که به طور قابل توجهی حجم حمل و نقل تجاری را افزایش داد. بخارکش‌ها ارتباط سریع و قابل اعتمادی را بین مناطق دورافتاده فراهم کردند که به رشد اقتصاد و توسعه بازارهای جدید کمک کرد.
پس از موفقیت فولتون، بسیاری از مهندسان و کارآفرینان در اروپا و آمریکا شروع به طراحی نسخه‌های خود از بخارکش‌ها کردند. در بریتانیا مدل‌های جدید زیادی ایجاد شد که هم برای حمل و نقل مسافر و هم برای حمل بار استفاده می‌شدند. بخارکش‌ها به تدریج جایگاه مهمی در نیروی دریایی پیدا کردند که تاکتیک‌های جنگ دریایی را تغییر داد.
در طول توسعه بخارکش‌ها، پیشرفت‌های فنی قابل توجهی صورت گرفت. موتورهای بخار پیشرفته‌تر، دیگ‌های قوی‌تر و ساخت و ساز کشتی جدید امکان طراحی بخارکش‌های بزرگتر و سریعتر را فراهم کرد. تا نیمه قرن نوزدهم، بخارکش‌ها به تقریباً بخشی جدایی‌ناپذیر از حمل و نقل دریایی جهانی تبدیل شدند و حمل و نقل بخاری به طور کامل تصورات درباره جابجایی در آب را تغییر داد.
ظهور بخارکش‌ها نه تنها تأثیر اقتصادی داشته بلکه تأثیر فرهنگی نیز گذاشته است. حمل و نقل‌های آسان‌تر به رشد گردشگری و توسعه مقاصد جدید سفر کمک کرد. بخارکش‌ها به عنوان نماد نوآوری و پیشرفت در فرهنگ عمومی به تصویر کشیده شدند که این موضوع در ادبیات، نقاشی و موسیقی منعکس شده است.
اختراع بخارکش نمونه خوبی است از اینکه چگونه پیشرفت فناوری می‌تواند به طور بنیادین جامعه و اقتصاد را تغییر دهد. موفقیت رابرت فولتون پتانسیل حرکت بخاری را نشان داد و افق‌های جدیدی را برای بشریت گشود. بخارکش‌ها در طول قرن نوزدهم و بیستم به تکامل خود ادامه دادند و اثر قابل توجهی بر تاریخ حمل و نقل گذاشتند.