دانشنامه تاریخی
در سال‌های اخیر، مشکل میکروپلاستیک توجه دانشمندان، محیط‌زیست‌دانان و مردم عادی را جلب کرده است. میکروپلاستیک – ذرات کوچک پلاستیکی به اندازه کمتر از پنج میلی‌متر است که در نتیجه تجزیه محصولات پلاستیکی بزرگتر ایجاد می‌شوند یا در قالب میکروگرانول‌ها در محصولات آرایشی و بهداشتی به محیط زیست ورود می‌کنند. وقوع میکروپلاستیک به یکی از جدی‌ترین مشکلات زیست‌محیطی تبدیل شده است که به اکوسیستم‌ها و سلامت انسان تهدید می‌کند.
میکروپلاستیک‌ها در اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها، خاک‌ها و حتی در جو یافت می‌شوند. بر اساس تحقیقات، تعداد میکروپلاستیک‌ها در اقیانوس‌ها می‌تواند بیش از 5 تریلیون ذره باشد. این ذرات برای حیات دریایی خطرناک هستند زیرا می‌توانند وارد زنجیره غذایی شوند و سلامت ماهی‌ها و پستانداران دریایی را به خطر بیندازند. علاوه بر این، میکروپلاستیک‌ها می‌توانند حاوی مواد سمی باشند که باعث ایجاد بیماری‌های جدی در حیوانات و به طرز بالقوه در انسان‌ها می‌شود.
از سال 2020، دانشمندان شروع به توسعه فعال فناوری‌های نوآورانه برای مبارزه با میکروپلاستیک کرده‌اند. این اقدام ضروری است با توجه به مقیاس مشکل. اهمیت این فناوری‌ها را نمی‌توان دست کم گرفت و آنها موضوع بسیاری از تحقیقات و توسعه‌ها در سراسر جهان هستند.
یکی از جهت‌گیری‌های مبارزه با میکروپلاستیک، فناوری‌های تصفیه در سطح صنایع بزرگ است. این فناوری‌ها به‌دنبال به دام انداختن ذرات میکروپلاستیکی قبل از ورود آنها به آب‌های سطحی هستند. فیلترهای خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند که قادر به جلب ذرات در اندازه‌های مختلف هستند، که به کاهش چشمگیر آلودگی در خروجی تأسیسات تولیدی کمک می‌کند.
دانشمندان همچنین روی روش‌های زیستی برای حذف میکروپلاستیک کار می‌کنند. به عنوان مثال، برخی از انواع باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌توانند مواد پلاستیکی را تجزیه کنند که افق‌های جدیدی برای بیورمدیشن فراهم می‌کند. این روش‌ها نیاز به تحقیقات بیشتر برای ارزیابی کارایی آنها دارند، اما به عنوان یک راه‌حل پایدار و زیست‌محیطی بالقوه شناخته می‌شوند.
توسعه نانوتکنولوژی‌ها برای به دام انداختن و تجزیه میکروپلاستیک نیز یکی از حوزه‌های محبوب تحقیقات است. نانوذرات می‌توانند با میکروپلاستیک تعامل داشته و ساختار آن را تغییر دهند، که آن را به تجزیه بیشتری مستعد می‌کند. به عنوان مثال، استفاده از نانوذرات مغناطیسی برای جمع‌آوری میکروپلاستیک از آب‌های سطحی در چندین تحقیق آزمایش شده است.
وجه دیگری از مبارزه با میکروپلاستیک، ابتکارات آموزشی است که به اطلاع‌رسانی عمومی درباره مشکل و راه‌های جلوگیری از آن متمرکز است. مدارس و دانشگاه‌ها شروع به گنجاندن موضوعات زیست‌محیطی در برنامه‌های خود کرده‌اند، که به دانشجویان کمک می‌کند تا متوجه شوند چگونه اقدامات روزمره بر محیط زیست تأثیر می‌گذارد. همچنین کمپین‌های عمومی ایجاد می‌شوند که مردم را ترغیب به کاهش استفاده از محصولات پلاستیکی و نگرش مسئولانه‌تر به زباله‌ها می‌کند.
مشکل میکروپلاستیک نیاز به همکاری بین‌المللی دارد. در دهه 2020، کشورهای مختلف شروع به امضای توافق‌نامه‌هایی برای همکاری مشترک در کاهش زباله‌های پلاستیکی می‌کنند. سازمان‌هایی مانند سازمان ملل از اقدامات جهانی برای مبارزه با آلودگی پلاستیکی دعوت می‌کنند، که شامل هر دو اقدام علمی و قانونی است.
در دهه 2020، فناوری‌ها برای مبارزه با میکروپلاستیک به طور فزاینده‌ای متنوع و موثر می‌شوند. اگرچه حل این مشکل به سرعت اتفاق نخواهد افتاد، تحقیقات علمی و توسعه‌های فناوری امیدوارکننده‌اند که جهان بتواند با پیامدهای آلودگی پلاستیکی کنار بیاید. موفقیت در مبارزه با میکروپلاستیک تنها به فناوری‌ها بستگی ندارد، بلکه به تلاش‌های مشترک هر یک از ما در حفظ محیط زیست برای نسل‌های آینده نیز وابسته است.