فناوری بلاکچین در سال 2008 توسط شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو پیشنهاد شد که نام و هویت واقعی او هنوز هم معما باقی مانده است. این فناوری به عنوان پایهای برای عملکرد ارز دیجیتال بیتکوین به شهرت رسید و توجه سرمایهگذاران و فناوریدانان را در سراسر جهان جلب کرد. بلاکچین یک دفتر کل توزیعشده است که دادهها را بهطور ایمن ذخیره میکند و درجه بالایی از قابلیت اطمینان و شفافیت را فراهم میسازد.
در سندی که ساتوشی ناکاموتو منتشر کرد و به عنوان "کتاب سفید" (white paper) شناخته میشود، مفهوم ارز دیجیتال غیرمتمرکز توصیف شده است. بلاکچین به عنوان روشی برای تضمین یکپارچگی و ناشناس بودن تراکنشها بدون نیاز به یک نهاد مرکزی که دادهها را کنترل کند، پیشنهاد شد. در پسزمینه بحران مالی سال 2008، این ایده جلب توجه کرد، زیرا بسیاری از کاربران به دنبال روشهای جایگزین برای مدیریت مالی خود بودند.
بلاکچین بر اساس فناوری دفتر کل توزیعشده عمل میکند که دادههای مربوط به تمام تراکنشها را بهصورت زنجیرهای از بلوکها ذخیره میکند. هر بلوک شامل کد منحصر به فردی به نام هش و ارجاعات به بلوکهای قبلی است که تغییر اطلاعات بدون توافق مشترک شرکتکنندگان در شبکه را غیرممکن میسازد.
اصول کلیدی این فناوری شامل موارد زیر است:
بلاکچین مزایای متعددی دارد که افقهای جدیدی را برای حوزههای مختلف فعالیت باز میکند:
در ابتدا فناوری بلاکچین در بخش مالی به کار گرفته شد، اما به مرور زمان دامنه کاربردهای آن در حوزههای مختلف گسترش یافت:
با وجود تمام مزایا، استفاده از بلاکچین دارای معایبی نیز هست. از جمله مشکلات اصلی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
با وجود مشکلات موجود، آینده فناوری بلاکچین امیدوارکننده به نظر میرسد. این فناوری به رشد و توسعه ادامه میدهد. راهحلهای جدید، مانند بلاکچینهای نسل دوم با پشتیبانی از قراردادهای هوشمند (مانند اتریوم)، امکان گسترش عملکرد و حوزههای کاربرد را بهطور قابلتوجهی فراهم میآورد. شرکتها و سازمانهای بیشتری شروع به پیادهسازی بلاکچین برای افزایش کارایی، امنیت و شفافیت فرآیندهای خود میکنند.
فناوری بلاکچین، که در سال 2008 پیشنهاد شد، در دنیای مالی و نه تنها آن، انقلاب به پا کرد. این فناوری فرصتهای جدیدی را برای سیستمهای غیرمتمرکز باز کرده و همچنان بر صنایع مختلف تأثیر میگذارد. چالشهای موجود نیاز به مطالعه و بهبود بیشتر دارند، اما به دلیل پایه امنیتی و غیرمتمرکز بودن خود، بلاکچین شانس زیادی برای جایگاه کلیدی در آینده جامعه دیجیتال دارد.