دورهی معاصر مقدونیه شمالی شامل حوادث و تغییرات مهمی است که از زمان به دست آوردن استقلال در سال 1991 رخ داده است. این کشور که از آزمونهای تاریخی متعددی عبور کرده است، از جمله درگیریهای داخلی، مشکلات اقتصادی و تحولات سیاسی، به تدریج هویت و جایگاه خود را در صحنهی بینالمللی شکل میدهد. این دوره با تلاش به ادغام در اتحادیهی اروپا و ناتو و همچنین تلاش برای حل مشکلات قومی و سیاسی داخلی مشخص میشود.
پس از به دست آوردن استقلال، مقدونیه شمالی با چالشهای جدی اقتصادی روبرو شد. این کشور بسیاری از مشکلات را از یوگسلاوی سابق به ارث برد، از جمله سطح بالای بیکاری، سرمایهگذاریهای کم و زیرساختهای ضعیف. در دههی 1990، وضعیت اقتصادی به شدت ناپایدار بود که نیاز به اجرای اصلاحات متعددی داشت.
از اوایل دههی 2000، دولت شروع به اجرای اصلاحاتی در جهت آزادسازی اقتصاد، جذب سرمایهگذاریهای خارجی و توسعه روابط بازار کرد. اقداماتی برای بهبود فضای کسب و کار، ایجاد مناطق اقتصادی آزاد و تحریک کارآفرینی انجام شد. این تلاشها به رشد اقتصادی منجر شد، هرچند سطح بیکاری همچنان بالا بود، به ویژه در میان جوانان.
زندگی سیاسی مقدونیه شمالی پس از به دست آوردن استقلال، سرشار از درگیریها و تناقضات بود. بازیگران سیاسی اصلی، VMRO-DPMNE و اتحادیه سوسیالدموکراتیک مقدونیه شدند که منجر به قطبی شدن فضای سیاسی شد. مشکلات میان جمعیت مقدونی و آلبانیایی به ویژه در اوایل دههی 2000 تشدید شد، زمانی که درگیریهای قومی تشدید یافت.
در سال 2001، یک قیام مسلحانه از سوی مبارزان آلبانیایی در کشور به وقوع پیوست که منجر به امضای توافقنامهی اوهری شد. این توافقنامه به اقلیت آلبانیایی خودمختاری بیشتری اعطا کرد و پایهای برای توسعهی روابط میان قومی شد. پرسشهای مهم شامل ادغام جمعیت آلبانیایی در سیستم سیاسی و حل مسائل مربوط به زبان، فرهنگ و آموزش بود.
مقدونیه شمالی از زمان استقلال خود به دنبال ادغام در اتحادیهی اروپا و ناتو بوده است. مسیر عضویت در این سازمانها یک اولویت مهم برای دولت شده است. در سال 2005، مقدونیه شمالی وضعیت کاندیداتوری برای پیوستن به اتحادیهی اروپا را به دست آورد که درهای جدیدی را برای اصلاحات اقتصادی و سیاسی گشود.
یک گام مهم در مسیر ادغام اروپایی، امضای توافقنامهی ثبات و همکاری در سال 2001 بود. این توافقنامه پایهای برای همکاری و اصلاحات لازم برای رسیدن به استانداردهای تعیین شده توسط اتحادیهی اروپا ایجاد کرد. این کشور به طور فعال بر روی انجام معیارهای کپنهاگ، از جمله تقویت حقوق بشر، نهادهای دموکراتیک و حاکمیت قانون کار کرد.
با وجود دستاوردها در زمینهی ادغام، مقدونیه شمالی با چالشهای متعددی روبرو شد. یکی از مسائل اصلی، درگیریهای قومی داخلی باقی ماند. وضعیت سیاسی همچنان ناپایدار بود و گاهی اوقات تنشهایی میان مقدونیها و آلبانیاییها به وجود میآمد. تشدید روابط بین گروههای قومی تهدیداتی برای ثبات و صلح در کشور ایجاد میکرد.
علاوه بر این، فساد و عدم شفافیت در نهادهای دولتی باعث نارضایتی شهروندان شده بود. در سال 2015، کشور با اعتراضات گستردهای علیه فساد و خودسرایی مقامات روبرو شد. این اعتراضات سیگنالی برای سیاستمداران مبنی بر الزامات اصلاحات و تغییر رویکردهای مدیریتی بودند.
سیاست خارجی مقدونیه شمالی نیز دستخوش تغییرات شده است. در سال 2018، توافقنامهی تاریخی «پرسپان» با یونان امضا شد که دعوای طولانی مدت بر سر نام کشور را حل کرد. این توافقنامه درهای بهبود روابط با همسایگان را باز کرد و گام مهمی در مسیر ادغام در ناتو و اتحادیهی اروپا بود.
براساس توافقنامهی پرسپان، کشور نام رسمی جدیدی به عنوان «جمهوری مقدونیه شمالی» پذیرفت. این تصمیم به لطف سازشهایی با طرف یونانی ممکن شد و تاثیر مثبتی بر تصویر بینالمللی کشور داشت و راه را برای عضویت در ناتو که در مارس 2020 صورت گرفت، گشود.
دورهی معاصر همچنین با توسعهی فعال فرهنگ و جامعه مشخص میشود. در مقدونیه شمالی یک میراث فرهنگی غنی وجود دارد که شامل سنتهای مقدونی و آلبانیایی میشود. این کشور به طور فعال هنر، ادبیات و موسیقی خود را توسعه میدهد که به تقویت هویت ملی کمک میکند.
با ظهور فناوریهای جدید و جهانیسازی، جوانان این کشور به خودبیانگری و شرکت در روندهای بینالمللی تمایل دارند. شبکههای اجتماعی و اینترنت در توزیع اطلاعات و تبادل ایدههای فرهنگی نقش مهمی ایفا میکنند. این، به نوبهی خود، به شکلگیری جامعهای باز و چندوجهی کمک میکند.
دورهی معاصر مقدونیه شمالی – زمانی از چالشها و دستاوردها که با تلاش برای ادغام، بهبود روابط بین قومی و توسعهی اقتصادی مشخص میشود. با وجود مشکلات، کشور به حرکت به جلو ادامه میدهد و سعی میکند موانع را از میان بردارد و جامعهای پایدار و شکوفا بسازد. آیندهی مقدونیه شمالی به توانایی شهروندان آن برای یافتن سازشها، ساخت دیالوگ و شرکت فعال در روندهای دموکراتیک بستگی دارد.