دانشنامه تاریخی
تاریخ مغولستان با ظهور نخستین انسان‌ها در این سرزمین حدود 70000 سال پیش آغاز می‌شود. قبایل باستانی که در این منطقه زندگی می‌کردند، کوچ نشین بودند و به شکار و جمع آوری مواد غذایی می‌پرداختند. یافته‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که در سرزمین مغولستان فرهنگ‌های پیشرفته‌ای مانند فرهنگ هونه وجود داشته است.
در قرن سوم پیش از میلاد، امپراتوری هونه در سرزمین مغولستان شکل گرفت که یکی از نخستین امپراتوری‌های بزرگ کوچ نشین بود. هونه بر سرزمین‌های وسیعی حکومت کردند و ارتباطاتی با چین باستان برقرار کردند. درگیری‌ها بین هونه و سلسله‌های چینی بخش مهمی از تاریخ آن‌ها بود.
در قرن سیزدهم، تحت رهبری چنگیزخان، مغولستان به مرکز یکی از بزرگ‌ترین امپراتوری‌ها در تاریخ — امپراتوری مغول تبدیل شد. چنگیزخان قبایل پراکنده را متحد کرد و کمپین‌های تهاجمی را آغاز کرد که بخش‌های زیادی از آسیا و اروپا را در بر گرفت. مغول‌ها یک سیستم منحصر به فرد مدیریت و ارتباطات ایجاد کردند که به توسعه تجارت در جاده ابریشم کمک کرد.
پس از مرگ چنگیزخان در سال 1227، وراث او به گسترش امپراتوری ادامه دادند. اما در قرن چهاردهم، کاهش تدریجی آن آغاز شد. درگیری‌های داخلی و فشار از جانب کشورهای همسایه، مانند چین و روسیه، منجر به تجزیه امپراتوری به چندین بخش شد.
از قرن چهاردهم، سرزمین مغولستان به تدریج تحت تأثیر سلسله‌های چینی، به‌ویژه مینگ و کینگ قرار گرفت. در قرن هفدهم، مغولستان عملاً بخشی از امپراتوری چین شد، اگرچه استقلال نسبی خود را حفظ کرد. در این زمان، بودیسم به عنوان دین غالب درآمد و فرهنگ مغولستان تحت تأثیر تمدن چینی به طور فعال توسعه یافت.
در آغاز قرن بیستم، مغولستان به دنبال استقلال بود. در سال 1911، پس از سرنگونی آخرین سلسله مانیچور، مغولستان استقلال خود را اعلام کرد. اما این وضعیت چندان طولانی نبود و در سال 1921، کشور تحت تأثیر اتحاد جماهیر شوروی قرار گرفت که به تأسیس جمهوری مردمی مغول در سال 1924 منجر شد.
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، مغولستان استقلال خود را اعلام کرد و به سمت اصلاحات دموکراتیک پیش رفت. تغییرات اقتصادی و سیاسی منجر به تقویت هویت ملی و توسعه روابط اقتصادی جدید شد.
امروزه مغولستان یک کشور دموکراتیک با اقتصادی در حال توسعه است. این کشور به طور فعال با کشورهای دیگر تعامل دارد و منابع طبیعی خود را توسعه می‌دهد. مغولستان همچنان سنت‌های فرهنگی و تاریخ منحصر به فرد خود را حفظ می‌کند و توجه محققان و گردشگران از سرتاسر جهان را به خود جلب می‌کند.
تاریخ مغولستان یک افسانه شگفت‌انگیز از کوچ‌نشینان، امپراتوری‌ها و تغییرات فرهنگی است. این تاریخ گواهی بر میراث غنی و روح قومی است که توانسته در دنیای در حال تغییر تاب آورد و سازگار شود.