دانشنامه تاریخی
صلاح‌الدین، یا صلاح‌الدین یوسف بن ایوب، یکی از حکمرانان برجسته اسلامی و فرماندهانی بود که در دوران جنگ‌های صلیبی معروف شد. زندگی و فعالیت‌های او موضوعی از علاقه و الهام برای قرن‌ها باقی مانده است.
صلاح‌الدین در سال 1137 در تکریت، در سرزمین‌های امروزی عراق، در خانواده‌ای با اصل کرد متولد شد. تحصیلات او شامل مطالعه علوم اسلامی بود که او را به یکی از بزرگ‌ترین معلمان مسلمان زمان خود تبدیل کرد. او از سال‌های اولیه، استعدادهایی در زمینه نظامی و سیاست نشان داد.
در آغاز کارنامه‌اش، صلاح‌الدین در ارتش عموی خود نورالدین، حاکم دمشق خدمت کرد. پس از مرگ نورالدین در سال 1174، صلاح‌الدین به سلطان مصر و سوریه تبدیل شد و بخش‌های بزرگی از دنیای اسلام را تحت حاکمیت خود قرار داد. او به عنوان حاکمی حکیم و عادل شناخته شد که به خیر و صلاح مردم خود اهمیت می‌داد.
صلاح‌الدین به‌ویژه به خاطر مبارزه‌اش با صلیبی‌ها که سعی در کنترل سرزمین‌های مقدس داشتند، معروف است. مهم‌ترین پیروزی او، نبرد حطین در سال 1187 بود، جایی که او ارتش صلیبی‌ها را شکست داد و اورشلیم را آزاد کرد.
نبرد حطین که در 4 ژوئیه 1187 روی داد، اوج تلاش‌های صلاح‌الدین برای بازپس‌گیری کنترل بر اورشلیم بود. او از طرز عمل و تجربه استراتژیک خود برای سازماندهی نیروهایش و هدایت آنها به سمت پیروزی استفاده کرد.
پس از پیروزی در حطین، صلاح‌الدین محاصره اورشلیم را آغاز کرد که از سپتامبر تا اکتبر 1187 به طول انجامید. شهر به‌شدت مستحکم بود، اما صلاح‌الدین با نشان دادن عزم و حکمت خود توانست به تسلیم دشمن دست یابد.
«من ترجیح می‌دهم بمیرم تا اینکه اجازه دهم این شهر به دست دشمنان بیفتد.»
اورشلیم در 2 اکتبر 1187 آزاد شد و صلاح‌الدین با بزرگ‌منشی به ساکنان شهر اجازه داد که به طور امن آن را ترک کنند. این تصمیم به اعتبار او به عنوان حاکمی عادل افزوده شد.
صلاح‌الدین میراث قابل توجهی از خود به جای گذاشت. او نه تنها سرزمین‌های مسلمان را متحد کرد، بلکه به نماد مبارزه برای استقلال و عدالت تبدیل شد. اقدامات او الهام‌بخش نسل‌های بعدی بوده و نام او همواره مترادف با شجاعت و نیکی است.
شخصیت صلاح‌الدین تأثیر عمیقی بر فرهنگ و هنر گذاشت. او به قهرمانی در بسیاری از آثار ادبی، فیلم‌ها و حتی بازی‌های ویدیویی تبدیل شده است. تصویر او اغلب با ایده‌های honor و nobility مرتبط است.
صلاح‌الدین یکی از مهم‌ترین شخصیت‌ها در تاریخ دنیای اسلام باقی مانده است. زندگی و دستاوردهای او همچنان تحسین و احترام برانگیز است و دروس او امروزه نیز در حال حاضر معتبرند. در شرایط کنونی و در میان درگیری‌های مدرن، نمونه او از عدالت، حکمت و بزرگ‌منشی به‌ویژه اهمیت دارد.