تمدن اینکاها، یکی از تأثیرگذارترین فرهنگهای آمریکای جنوبی، سنت غنی از جشن گرفتن جشنها و مراسم مختلف داشت. این جشنها نه تنها روابط اجتماعی درون جوامع را تقویت میکردند، بلکه باورهای عمیق مذهبی و دانشهای نجومی اینکاها را منعکس میکردند. در این مقاله به بررسی مهمترین جشنهای اینکاها، نمادها و آیینهای آنها میپردازیم.
جشنها نقش مهمی در زندگی جامعه اینکا داشتند. آنها با دورههای کشاورزی، تغییر فصول سال و باورهای مذهبی مرتبط بودند. هر جشن دارای آیینها، مراسم و قربانیهای منحصر به فردی بود که به منظور جلب خشنودی خدایان و دریافت برکت آنها برای برداشت موفق، سلامتی و رفاه انجام میشد.
علاوه بر این، جشنها ابزاری برای گرد هم آوردن مردم، تقویت روابط اجتماعی و انتقال سنتهای فرهنگی بودند. آنها شامل رقص، موسیقی، ضیافتها و مسابقات ورزشی بودند که به شادی و خوشحالی عمومی کمک میکردند.
یکی از مهمترین جشنها در تقویم اینکا، اینتی ریمی یا جشن خورشید بود. این جشن در سالانه در هنگام انقلاب زمستانی، معمولاً ۲۱ ژوئن برگزار میشد. اینکاها بر این باور بودند که خورشید یک خدای است که نیاز به قربانی دارد تا بازگشتش به آسمان را تضمین کند.
در طول اینتی ریمی، آیینها، قربانیها، رقصها و راهپیماییها برگزار میشد. رویداد اصلی جشن قربانیای بود که خود حاکم انجام میداد. این نماد ارتباط او با خدایان و مسئولیتهایش به عنوان رهبر بود. جشن با ضیافتی و شادیهای مردمی به پایان میرسید.
اوئیشکا ری»ی یا جشن باروری نیز جایگاه مهمی در تقویم اینکا داشت. این جشن در زمان برداشت محصول برگزار میشد و نماد قدردانی از خدایان به خاطر نعمتهای ارزانی شده بود. اینکاها قربانیهایی، از جمله گندم و حیوانات، تقدیم کرده و مراسمی برگزار میکردند تا اطمینان حاصل کنند که برداشت در سال آینده خوب باشد.
در طول اوئیشکا ری»ی، مسابقات ورزشی، رقصها و سرگرمیهای دیگر برگزار میشد. این جشن به جوامع اجازه میداد که گرد هم آمده و خوشحالی از برداشت را به اشتراک بگذارند و روابط بین خانوادهها و همسایگان را تقویت کنند.
تیتیکالا جشن آب و دریاچه تیتیکاکا بود، مکانی مقدس برای اینکاها. این جشن در دورهای که فصل بارندگی آغاز میشد، برگزار میشد و هدف آن جلب خشنودی خدایانی بود که مسئول باران و آب بودند. در طول این جشن، اینکاها مراسمهایی برگزار میکردند که هدفشان جذب باران و محافظت از مزارع در برابر خشکسالی بود.
جشنها شامل قایقسواری در دریاچه، رقص و قربانی بودند. مردم گرد هم میآمدند تا از آب قدردانی کرده و آرزو کنند که رفاه سرزمینهای خود را تأمین کنند.
جشن انقلاب خورشید نیز برای جامعه اینکاها اهمیت زیادی داشت. این جشن انتقال از زمستان به تابستان را علامتگذاری میکرد و نماد تجدید و بهروزرسانی بود. اینکاها آیینهایی برگزار میکردند تا به خورشید احترام بگذارند و همچنین از آنها برای باروری و محافظت در برابر بلایای طبیعی درخواست کنند.
در این روز مراسم پاکسازی، از جمله آبتنی در آبهای مقدس، برگزار میشد. همچنین مسابقات ورزشی و رقصهایی که نماد اتحاد مردم و ارتباط با طبیعت بودند، سازماندهی میشد.
رقص و موسیقی جزئی جدا نشدنی از جشنهای اینکاها بودند. هر جشن با رقصهای سنتی همراه بود که در لباسهای رنگی اجرا میشدند. رقصها اغلب جنبه تشکیلی داشتند و داستانهایی در مورد خدایان، قهرمانان و افسانههای فرهنگ اینکا را روایت میکردند.
موسیقی نیز نقش مهمی ایفا میکرد و اینکاها از ابزارهای مختلفی مانند فلوتها، طبلها و شیپورها استفاده میکردند. این آثار موسیقایی فضایی شاداب برای جشن ایجاد کرده و به یکپارچه سازی مردم کمک میکردند.
دین اینکاها polytheistic بود و جشنها باورهای آنها را در مورد تعداد زیادی از خدایان و ارواح منعکس میکرد. اینکاها به خدایان مختلفی که هر یک مسئول جنبههای خاصی از زندگی بودند، از جمله برداشت، باران، خورشید، ماه و غیره، پرستش میکردند. جشنها که به این خدایان اختصاص داشتند، زمانی برای عبادت، قربانیها و آیینها بودند.
جشنها همچنین یادآور اهمیت رعایت آیینها و سنتهایی بودند که برای تأمین رفاه و حفاظت از کل مردم بسیار مهم دانسته میشدند. فعالیتهای مذهبی و جشنها به اینکاها کمک میکردند که ارتباط خود را با فرهنگ و تاریخ خود حفظ کنند.
با وجود ویرانیهایی که به دلیل فتح اسپانیاییها به وجود آمد، میراث جشنهای اینکاها همچنان زنده است. بسیاری از سنتها و آداب به جشنهای امروزی در پرو و سایر کشورهای آمریکای جنوبی تطبیق داده و گنجانده شدهاند. جوامع محلی همچنان جشنوارههای قدیمی را برگزار کرده که نشاندهنده میراث فرهنگی غنی اینکاها است.
جشنهای مدرن، مانند اینتی ریمی، گردشگران و محققان را از سرتاسر جهان جذب میکند که میخواهند بیشتر در مورد فرهنگ و تاریخ اینکاها بیاموزند. این نشان میدهد که حتی پس از هزاران سال، آداب و رسوم آنها هنوز تأثیر قابل توجهی بر جامعه مدرن دارند.
جشنهای اینکاها جزئی جداناپذیر از فرهنگ و زندگی آنها بودند. آنها عمیقترین باورهای مذهبی، ارتباط با طبیعت و سنتهای اجتماعی را منعکس میکردند. بررسی این جشنها به درک فرهنگ پیچیده و غنی اینکاها، دستاوردها و میراثی که همچنان در دل مردم زنده است، کمک میکند.