دانشنامه تاریخی
موتور بخار یکی از مهم‌ترین آثار انقلاب صنعتی است که به‌طور چشم‌گیری جریان تاریخ را تغییر داد و بر توسعه فناوری بشر تأثیر گذاشت. نخستین آزمایش‌ها در زمینه بخار در دوران باستان آغاز شد، اما تنها در پایان قرن 17 ایده‌های مربوط به کاربرد بخار به‌واسطه کار برخی مخترعان ملموس‌تر شد. یکی از نخستین و بارزترین آنها توماس نیوکمن بود که در سال 1698 موتور بخار خود را ثبت اختراع کرد.
از دوران باستان، بشر از بخار برای انجام وظایف مختلف استفاده می‌کرد، اما تنها در قرن‌های XVI-XVII مطالعه سیستماتیک این پدیده طبیعی آغاز شد. فناوری‌های مرتبط با بخار در اروپا در سایه انقلاب علمی شروع به توسعه کردند. در آن زمان، علم و تکنیک به ابزارهای مهمی برای ایجاد سطح جدیدی از زندگی و افزایش بهره‌وری کار تبدیل شدند.
در سال 1698، توماس نیوکمن اولین موتور بخار کاری را اختراع کرد که برای تخلیه آب از معادن استفاده می‌شد. این موتور یکی از نخستین مکانیزم‌ها بود که حرارت بخار را به کار مکانیکی تبدیل می‌کرد. ایده اصلی این بود که بخار در حال جوش فشار را در سیلندر ایجاد می‌کرد که سپس پیستون را به حرکت در می‌آورد.
موتور بخار نیوکمن بر اساس اصل زیر کار می‌کرد: آب در دیگ بخار گرم می‌شد، سپس بخار به سیلندر وارد می‌شد، جایی که با آب سرد برای کاهش فشار دمیده می‌شد، که این امر به خارج کردن پیستون اجازه می‌داد. این فرآیند به‌خصوص کارآمد نبود، اما آغازگر بسیاری از دستاوردهای مهندسی در آینده بود. موتور نیوکمن می‌توانست در معادن مورد استفاده قرار گیرد که وضعیت تخلیه آب را به‌طور چشم‌گیری بهبود بخشید و کارهای معدنی را پربازده‌تر کرد.
با وجود تعدادی نکات مثبت، موتور بخار نیوکمن دارای معایبی مانند کارآمدی پایین و وابستگی زیاد به منابع آب و زغال‌سنگ بود. اما به‌زودی این معایب شروع به رفع شدند. بهبودهای بیشتری توسط جیمز وات در میانه قرن XVIII وارد شد که طراحی موتور را با اضافه کردن کندانسور بهبود بخشید که این امر یک گام مهم در افزایش بهره‌وری بود.
اختراع موتور بخار به‌عنوان یک مشارکت عمده در صنعتی شدن محسوب می‌شود. این اختراع امکان راه‌اندازی انواع جدید تولیدی را فراهم کرد و افق‌های جدیدی برای صنعت و حمل و نقل گشود. با کمک آن، کشتی‌های بخار، لوکوموتیوهای بخار و حتی ماشین‌های بخار ساخته شدند که به‌طور بنیادی سبک زندگی مردم را تغییر دادند. ظهور موتورهای بخار کارآمد یکی از کاتالیزورهای تغییرات صنعتی شد که به نوبه خود بر ساختارهای اجتماعی، اقتصاد و به‌طور کلی بر تمامی جنبه‌های زندگی جامعه تأثیر گذاشت.
موتور بخار که در پایان قرن هفدهم توسط توماس نیوکمن اختراع شد، یکی از مهم‌ترین مراحل در تاریخ فناوری است. استفاده از آن، مرحله جدیدی را در توسعه حمل و نقل و تولید گشود که به آغاز عصر صنعتی کمک کرد. ایجاد و بهبودهای بعدی موتورهای بخار به‌عنوان دست نامرئی شکل‌دهنده به چهره دنیای مدرن عمل کرده و تأثیر آنها هنوز در زمینه‌های مختلف فعالیت‌های انسانی احساس می‌شود.