دانشنامه تاریخی
شارلمانی (۷۴۲–۸۱۴) - پادشاه فرانک‌ها و لانگوباردها، امپراتور غرب، یکی از مهم‌ترین حاکمان اروپا در دوران متوسط است. حکومت او مرحله‌ای کلیدی در تاریخ اروپا را رقم زد و به شکل‌گیری دولت‌های جدید و سنت‌های فرهنگی کمک کرد.
شارلمانی در خانواده پادشاه فرانک‌ها پیپین کوتاه و برتراند متولد شد. از سنین کودکی او آموزش نظامی و مدیریت را دید که او را برای نقش آینده‌اش در تاریخ آماده کرد. در سال ۷۶۸ پس از مرگ پدرش، او پادشاهی فرانک‌ها را به ارث برد.
در طول حکومتش، شارلمانی به طور فعال قلمروهای خود را گسترش داد. او با فتح قبایل همسایه مانند ساکسون‌ها، آوارها و لانگوباردها شروع کرد. به دلیل کارزارهایش او بیشتر قسمت‌های غرب و مرکز اروپا را تحت کنترل خود درآورد و یکی از قدرتمندترین دولت‌های زمان خود را ایجاد کرد.
در سال ۸۰۰، در روز کریسمس، پاپ لئو سوم شارلمانی را به عنوان امپراتور غرب در کلیسای سنت پیتر در رم تاج‌گذاری کرد. این تاج‌گذاری نماد احیای ایده امپراتوری روم غربی بود و پیوندهایی میان کلیسا و قدرت دنیوی را تقویت کرد.
شارلمانی مجموعه‌ای از اصلاحات را اجرا کرد که مدیریت مرکزی را تقویت کرد. او سرزمین‌های خود را به ولایت‌هایی تقسیم کرد که توسط فرمانداران اداره می‌شدند و این باعث بهبود مدیریت اداری شد. همچنین او قوانینی واحد معرفی کرد که به یکپارچگی نظام حقوقی کمک کرد.
در دوران حکومت او احیای کارولینگ آغاز شد - دوره‌ای از رشد فرهنگی و آموزشی قابل توجه. او مدارسی تأسیس کرد که در آن‌ها نه تنها روحانیون بلکه غیر روحانیون نیز آموزش می‌دیدند. شارلمانی از هنر، ادبیات و علم حمایت می‌کرد که به گسترش دانش کمک کرد.
شارلمانی چندین بار ازدواج کرد و فرزندان زیادی داشت، اما تنها یکی از پسرانش، لودویگ پارسا، تاج و تخت را به ارث برد. پس از مرگ شارلمانی در سال ۸۱۴، امپراتوری او بین پسرانش تقسیم شد که این امر در نهایت به تضعیف قدرت مرکزی انجامید.
شارلمانی اثر ماندگاری در تاریخ اروپا گذاشت. حکومت او الگو برای پادشاهان آینده شد و بر شکل‌گیری تمدن اروپایی تأثیر گذاشت. احیای امپراتوری و حمایت از مسیحیت نقش کلیدی در ادغام قدرت و وحدت در اروپا بازی کرد.
شارلمانی یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های تاریخ قرون وسطی است که میراث او همچنان بر اروپا معاصر تأثیر می‌گذارد. دستاوردهای او در زمینه‌های مدیریت، فرهنگ و دین او را به یکی از بزرگ‌ترین پادشاهان تمام دوران‌ها تبدیل کرده است.