بنیتو موسولینی (۱۸۸۳–۱۹۴۵) یک سیاستمدار ایتالیایی، بنیانگذار فاشیسم و نخستوزیر ایتالیا از ۱۹۲۲ تا ۱۹۴۳ بود. زندگی و کارنامه او تأثیر قابل توجهی بر تاریخ قرن بیستم گذاشت و علیرغم پیامدهای منفی حکومتش، شخصیت او همچنان علاقه و بحثهای زیادی را به خود جلب میکند.
موسولینی در ۲۹ ژوئیه ۱۸۸۳ در شهر پروداپیو به دنیا آمد، در خانوادهای از یک آهنگر و یک معلم. از سنین پایین دارای ویژگیهای رهبری بود و بهطور فعال در زندگی سیاسی شرکت کرد. در سال ۱۹۰۲ به سوئیس مهاجرت کرد، جایی که شروع به کار به عنوان خبرنگار و ارتباط با سوسیالیستها کرد.
پس از بازگشت به ایتالیا، موسولینی به حزب سوسیالیست پیوست، اما به زودی به خاطر دیدگاههای رادیکال خود معروف شد. در سال ۱۹۱۴، در جریان جنگ جهانی اول، او روابط خود را با سوسیالیستها قطع کرد و روزنامه «Il Popolo d'Italia» را تأسیس کرد که مشارکت ایتالیا در جنگ را ترویج میکرد.
پس از جنگ، موسولینی در سال ۱۹۱۹ اتحادیه فاشیستی ایتالیا (فاشیسم) را تأسیس کرد. ایدئولوژی فاشیستی بر اساس ملیگرایی، ضدکمونیسم و اقتدارگرایی بود. در سال ۱۹۲۲، با استفاده از بیثباتی سیاسی در ایتالیا، او «سفر به رم» را سازماندهی کرد که به منصوب شدن او به عنوان نخستوزیر منجر شد.
موسولینی یک رژیم اقتدارگرای شدید برقرار کرد و مخالفان سیاسی را سرکوب و رسانهها را کنترل کرد. او تعدادی اصلاحات را پیادهسازی کرد، از جمله تأسیس شرکتهایی که زندگی اقتصادی کشور را تنظیم میکردند. دوران حکمرانی او با پرستش شخصیت همراه بود که او را به عنوان «Il Duce» (رهبر) معرفی میکرد.
موسولینی به دنبال احیای عظمت امپراتوری روم بود و سیاست خارجی تهاجمی را دنبال میکرد. در سال ۱۹۳۵، ایتالیا به اتیوپی حمله کرد که به انزوا بینالمللی کشور منجر شد. در سال ۱۹۳۹، ایتالیا پیمان عدم تجاوز با آلمان نازی امضا کرد که اتحاد آنها را در طول جنگ جهانی دوم تقویت کرد.
از آغاز جنگ، نیروهای ایتالیایی با ناکامیهایی مواجه شدند. در سال ۱۹۴۳، پس از شکستها در شمال آفریقا و سیسیل، موسولینی سرنگون و دستگیر شد. با این حال، او توسط نیروهای آلمانی نجات پیدا کرد و رهبری یک دولت عروسکی در شمال ایتالیا را بر عهده گرفت.
در آوریل ۱۹۴۵، با پیشروی متفقین، موسولینی تلاش کرد به سوئیس فرار کند، اما توسط partisanها دستگیر شد. او در ۲۸ آوریل ۱۹۴۵ تیرباران شد و بدن او در میدان میلان آویزان شد که نماد پایان رژیم فاشیستی در ایتالیا شد.
ارثیه موسولینی همچنان بحثبرانگیز است. برخی او را به عنوان یکی از بنیانگذاران ایدئولوژی فاشیستی مینگرند و دیگران بر اصلاحات سیاسی و اقتصادیاش تأکید میکنند. در سالهای اخیر در ایتالیا شاهد احیای علاقه به شخصیت او هستیم که نگرانیهایی در مورد افزایش جنبشهای نئونازیستی و فاشیستی به همراه دارد.
بنیتو موسولینی به یکی از جنجالیترین و بحثبرانگیزترین رهبران قرن بیستم تبدیل شد. زندگی و کارنامه او یادآور این است که چگونه ایدئولوژی و سیاست میتواند بر سرنوشت ملتها و میلیونها انسان تأثیر بگذارد. تاریخ موسولینی درسی است برای اینکه چقدر مهم است گذشته را به خاطر بسپاریم تا از تکرار آن جلوگیری کنیم.