د ډنمارک فرهنګ ژور ريښې او متنوع دودونه لري چې د زرګونو کلونو په ترڅ کې رامینځته شوي. دا مختلف اړخونه لري لکه ادبیات، هنر، موسیقي، معمارۍ او ولسي رواجونه. د ډنمارک فرهنګ د تاریخي پیښو، جغرافیایي ځای او د نورو قومونو سره د تعامل تر اغیز لاندې وده کړې. په دې مقاله کې موږ د ډنمارک فرهنګ د جوړیدو کلیدي ټکی او پړاوونه په نظر کې نیسو.

د ډنمارک د فرهنګ پخواني ريښې

د ډنمارک فرهنګ د سکانډیناویا افسانو او دودونو کې ريښې لري. ز antiguos وایکینګ چې د سمندري سفرونو او فتحو لپاره مشهور وو، د یوې شتمن فرهنګي میراث په پښو پرېښوده، چې د سګاګانو، افسانو او روایتونو په ګډون دی. دا آثار، چې په شفاهي توګه لیږدول شوي، د ډنمارک د هویت په جوړولو کې مهم رول درلود.

وایکینګ هم د هنري صنعت ماہرین وو، چې د لرګي، فلز او ډبرې نه ځانګړي توکي جوړول. د دوی هنر د پیچلو نقوشو او سمبولیزم لخوا ځانګړی دی، چې د دوی د باورونو او د نړۍ د تصور استازیتوب کوي.

منځنیو پېړیو او د نصرانیت اغېز

په X پیړۍ کې د نصرانیت د خپلولو سره په ډنمارک کې د کلتوري ژوند کې ستر بدلونونه رامنځته شول. کلیسا د زده کړې او فرهنګ مرکز شوه، چې د لوست لوست په پراختیا کې مرسته وکړه. په دې وخت کې مهم دیرونه او ښوونځي جوړ شول چې په کې د الهياتو، ګرامر او نورو علومو زده کړه کیده.

منځنۍ پېړۍ معمارۍ هم د ډنمارک فرهنګ کې ښکاره نښه پریښوده. ورو ورو ډبرینې کلیساوې او قلاوې جوړیدل، چې له دې څخه ډیرې د نن ورځې لپاره پاتې شوې. د معمارۍ مهمې یادګارونه لکه آلبورګ کاتدرال او کرونبرګ قلا چې د شکسپیر "هاملت" د کیسې موقعیت په توګه پیژندل کیږي، دي.

رنسانس او د هنر پرمختګ

د XVI-XVII پېړیو په رنسانس کې د ډنمارک فرهنګ نوې زنده ګي ترلاسه کړ. دا وخت د هنر، ساینس او بشري علومو سره د علاقې زیاتیدو سره مشهور دی. د دې دور یو له مشهور استازو څخه د ډنمارک هنرمند او عالِم توبیاس لارسن دی چې په نقاشي او معمارۍ کې مهم میراث پریښود.

په دې وخت کې د تیاتر هنر هم پرمختګ پیل کړ. د ډنمارک پاچا فریډریک II د سلطنت تیاتر تاسیس کړ چې د هیواد د فرهنګي ژوند مرکز شو. په تیاتر کې د ډنمارک او بهرنیو ډرامو وړاندې کول روان شول، چې د فرهنګي دودونو د تبادلې په برخه کې مرسته وکړه.

روښانتیا او ملي هویت

له XVIII پیړۍ څخه په ډنمارک کې د روښانتیا دور پیل کیږي، کله چې د عقل او علومو ارزښتونه پیاوړي کیږي. د ډنمارک فلسفي او لیکوالان لکه نیلس بینګتسن او لوریډس کیوبک د انساني حقونو او ټولنیز عدل نظریات رامینځته کړل.

دا دوره هم د ملي هویت د جوړولو وخت وو. په 1800مو کلونو کې د ډنمارکي ژبې او فرهنګ د بیا رغونې لپاره حرکت پیل شول چې د ډنمارکي مليت لپاره اساس وګرځېد. د خلکو سندرو او کیسو ایجاد، چې راټول شوي او ثبت شوي، د فرهنګي میراث د ساتنې لپاره مهم ګام وشمېرل شو.

ډنمارک د زرو پېړۍ (XIX پېړۍ)

د ډنمارک زرو پېړۍ په XIX پېړۍ کې د هنر او ادبیاتو د ودې وخت وه. دا وخت د هنرمند هانس کریستین اندرسن په څېر د غوره شخصیتونو په راتلو سره مشهور دی، چې د هغه کیسې په ټوله نړۍ کې مشهورې شوې. د هغه کارونه د ډنمارکي فرهنګ او د خلکو روح استازیتوب کوي.

همدارنګه په دې وخت کې نقاشي او مجسمه سازی رامنځته شوې. مشهور هنرمندان لکه کریستین کوآ او اندرس ساندویک د داسې کارونو په جوړولو کې مصروف ول چې د ژوند واقعیتونه او د ډنمارک طبیعت په څرګندوي.

XX پېړۍ: د جګړو او عصري کولو په حال کې فرهنګ

XX پېړۍ ډنمارک ته نوې ننګونې راولی، د دوو نړیوالو جګړو په شمول. په دویمه نړیواله جګړه کې اشغال د هیواد فرهنګي ژوند باندې ستر اثر درلود. سره له دې، دا هم د فرهنګي کار کولو او مقاومت د فعال وخت شوی.

د جګړې وروسته، ډنمارک د عصري کولو دور ته ورسېد چې دا هم د فرهنګ په برخه کې انعکاس وکړ. نوې رینجونه لکه عصري نقاشي او معمارۍ جوړې شوې. د ډنمارکي هنرمندان او معماران نوې شکلونه او موادو سره تجربې پیل کړې، ځانګړي آثار رامینځته کړل.

اوسنی ډنمارکي فرهنګ

په معاصر نړۍ کې د ډنمارک فرهنګ لا هم وده او غني کیږي. هیواد د خپلې زده کړې او اجتماعي حمایې سیستم سره مشهور دی چې د هنر او فرهنګ پرمختګ ته وده ورکوي. د ډنمارک سینما، لکه د لارس فون ټریر او سوزان بییر فلمونه، نړیوال شهرت ترلاسه کړی.

ډنمارک هم د خپل ډیزاین او معمارۍ له امله مشهور دی. د ډنمارکي ډیزاینرانو لکه ارنی جاكوبسن او هانس ویګنر د خپلې نوې او عملی حلونور په اړه مشهور شول. د ډنمارکي ډیزاین ساده، عملی او ښکلا برابروي.

د خوراکي فرهنګ

د ډنمارک خوراکي فرهنګ هم پام ځانته راجلبوي. د ډنمارکي پخلنځی د خپل تازه او محلي محصولات کارولو لپاره شهرت لري. دوديزې خواړه لکه سموربرو (پرانیستې بیکرۍ) او د خنزیر غوښه پخېدونکی خوراکونه لا هم زیات مشهور دي. په تیرو کلونو کې، د ډنمارکي پخلی نړی ته مشهور شوی دی، د ریستورانونو لکه Noma په مرسته، چې د ډنمارکي او سکانډیناویک خواړه په عصري ډول وړاندې کوي.

پایله

د ډنمارک فرهنګ تاریخ د شتمن او ډیرو اړخونو پروسه ده چې د مختلفو اړخونو او دودونو شمولیت لري. د پخوانیو وایکینګ څخه تر معاصر ټولنې پورې، د ډنمارک فرهنګ ډیری بدلونونه لیدلي، پداسې حال کې چې خپل ځانګړی هویت ساتي. د ډنمارک فرهنګ لا هم نړۍ ته الهام ورکوي او نیغ په نیغه د اروپایي فرهنګي میراث یوه مهمه برخه پاتې ده.