پیژندنه

د جوهور پاڅون، چې د جوهور پاڅون په نوم هم پیژندل کیږي، په ۱۹۱۵ کال کې په جوهور، ماله کې رامینځته شو، او د دې سیمې په تاریخ کې یوه مهمه پیښه وه. دا پاڅون له انګریزي استعماري حکومت سره د محلي خلکو د ظلم په خلاف و، او عمیق ټولنیز او اقتصادي ریښې درلودې.

تاریخي زمینه

د پاڅون د دلایلو په پوهیدو کې، تاریخې زمینه د پام وړ ده:

• انګریز استعمار: د۱۹مې پېړۍ په پای کې جوهور د بریتانوي ماله فدراسیون برخه شوه، چې د دې سیمې په سیاسي او اقتصادي جوړښت کې لویې بدلونونه راوړل.
• اقتصادي ستونزې: محلي خلک د انګریزيانو د سرچینو او ځمکې پر مونوپولي باندې د اقتصادي ځورونې سره مخ ول، چې د دوی د ژوند شرایطو خرابوالی وښود.
• ټولنیز نارضایتي: د مالیاتو زیاتوالی او نوي قوانینو معرفي کول د محلي خلکو ترمنځ نارضایتي رامنځته کړه، چې د ملیت غوښتنې اډانه ورکړه.

د پاڅون دلایل

د جوهور پاڅون د مختلفو دلایلو نتیجه وه:

• اقتصادي ځورونه: انګریز مقامات لوړ مالیات وضع کول او عواید راټولول، پرته له دې چې د معاشرتي ګټو په اړه کوم شی وړاندې کړي.
• سیاسي د غږونو مخنیوی: محلي مشرانو او پوهانو د استعماري چارواکو له لوري د غړیتوب مخنیوی سره مخ ول، چې نارضایتي رامنځته کړه.
• ملي غوښتنه: پاڅون د ملي غوښتنې د خوځښت د ودې نښه وه، چې د استعماري ظلمونو څخه د آزادیدو هڅه کوله.

د پاڅون بهیر

پاڅون په ۱۹۱۵ کال کې په جنورۍ کې پیل شو، کله چې محلي خلکو د انګریز چارواکو پر خلاف د مبارزې لپاره سازمانول پیل کړل:

• د مقاومت سازمانول: د پاڅون رهبران د مقاومت د ډلو جوړولو ته پیل وکړ، چې خلک دې ته وهڅوي چې په استعماري حکومت باندې د پاڅون وکړي.
• جګړې: د پاڅون پر مهال د بغاوتګرو او انګریز پوځونو ترمنځ یوه لړۍ نښتې جګړې شوې، چې محلي خلکو پکې د پام وړ د زړه ورۍ ښودنه وکړه.
• د چارواکو غبرګون: انګریز چارواکو د پایڅون د ځپلو لپاره سختې اقدامات وکړل، نور عسکر ور واستول.

د پاڅون پایلې

د جوهور پاڅون، سره له دې چې ناکامه شوې، مهمې پایلې درلودې:

• د ظلمونو پیاوړي کېدل: د پاڅون د ځپلو وروسته، انګریز چارواکو په سیمه کې کنټرول سخت کړ، چې دا د محلي خلکو ترمنځ نورې نارضایتي رامنځته کړه.
• د ملي شعور لوړیدل: پاڅون د ماله خلکو ترمنځ د ملي شعور او هویت د ټولیدو لپاره یوه مهمه مرحله شوه.
• د راتلونکي خوځښتونو لپاره تیاری: د پاڅون نه اخیستل شوې درسونه د سیمې د راتلونکو آزادی غوښتونکو خوځښتونو لپاره بنسټیز شول.

پایله

د ۱۹۱۵ کال جوهور پاڅون د ماله په تاریخ کې یوه مهمه پیښه ده، چې د انګریز استعماري حکومت لاندې د محلي خلکو سره د مخامخ ستونزو عمیقې ټولنیزې او اقتصادي سرچینې څرګندوي. سره له دې چې پاڅون ځپل شوی، دا د ملي شعور تیارولو لپاره یوه مهمه مرحله وه او د آزادۍ لپاره د لا زیاتو مبارزو د زمینې پراختیا لپاره زمینه برابره کړه.

شریکول:

نورې مقالې:

• د اندونیزیا تاریخ
• د اندونیزیا پخوانۍ تاریخ
• د اندونیزیا اسلامیزه کول
• د اندونیزیا په ولایتي دوره
• د اندونیزیا وروسته کولونیالي دور
• د هالینډ حکومتوالی په اندونیزیا کې
• په اندونیزیا کې لومړي دولتي جوړښتونه
• د سریویدجا سلطنت
• د ماجاپاهیت سلطنت
• تمسک ملکیت
• هالنډی ختیځ هند شرکت په انډونیزیا کې
• د اندونیزیا استقلال د هالنډ نه