تاریخی انcyclopedia
په تیرو څو لسیزو کې نړۍ له یو ثابتې مسلې سره مخ شوه چې هغه د اقلیم بدلون دی. د فضاء کې د شینhouse ګازونو زیاتیدل، په خصوصي توګه د کاربن ډای اکساید (CO2)، نړیوال تودوخه او د هغې پایلې رامینځته کوي. د دې مسلې په ځواب کې، ساینس پوهان او انجنیران د کاربن د اخراجاتو کمولو لپاره مختلف ټیکنالوژۍ رامینځته کول. یوه له ډېرو هیله مندو ټیکنالوژیو څخه د کاربن نیولو ټیکنالوژي ده چې په ۲۰۲۰مو لسیزو کې په پراخه توګه وده مومي.
کاربن نیولو (Carbon Capture and Storage, CCS) هغه ټیکنالوژي ده چې د سونګ د ذراتو سوځولو او نورو صنعتي پروسو په جریان کې د خارجیدونکي کاربن ډای اکساید نیولو او بیا د دې زیرمې لاندې د ساتلو توان لري، ترڅو یې فضاء ته د تلو مخه ونیسي. دا پروسه څو مرحلې لري: د CO2 نیول، د هغې ترانسپورت او وروستۍ زیرمه.
کاربن نیولو درې کليدي مرحلو ته تقسیم کیدی شي:
۲۰۲۰مو لسیزې د کاربن نیولو ټیکنالوژیو د فعال پرمختګ وخت وو. حکومتونه او خصوصي شرکتونه د شینhouse ګازونو د اخراجاتو کمولو اړتیا احساس کړه، چې دې د CCS په پانګونه کې مرسته وکړه. په دې لسیزه کې ځینې کلیدي لاسته راوړنې لیدل کیږي.
ډیری هېوادونه د 21 مې پیړۍ تر منځ د کاربن خنثیيت د ترلاسه کولو لپاره پلانونه جوړول پیل کړي. د دغو نوښتونو په چوکاټ کې، CCS یوې مرکزي نقش ته ورسېده. حکومتونه د کاربن نیولو ټیکنالوژیو د څیړنې او پرمختګ لپاره بودیجه تخصیص شروع کړه او د سوداګرۍ لپاره د هڅونکي تدابیر په توګه مالیاتي تخفیفونه وړاندې کړل.
په ۲۰۲۰مو لسیزو کې ساینس پوهانو د موجوده کاربن نیولو ټیکنالوژیو په موثریت کې د پام وړ پرمختګونه ترلاسه کړل. د نوي موادو او میتودونو کارول، لکه د CO2 نیولو لپاره کتلستونه، د پروسې لګښتونه په مادي توګه راټیټوي چې دا یې بیشتر اقتصادي توجیه لري.
په دې وخت کې د کاربن نیولو کې ډیرې تجارتي پروژې ترسره شوې. د بیلګې په توګه، پروژې چې د نیول شوي کاربن د تولید پروسو کې د کارونې لپاره دي، چې دا پروسې له هیدروکاربون څخه لږه انحصار کړې او د مجموعي اخراجاتو کچه کموي.
لکه څنګه چې هره بله ټیکنالوژي، کاربن نیولو هم خپلې ګټې او زیانونه لري.
سره له دې چې ځینې زیانونه شته، د کاربن نیولو ټیکنالوژي د اقلیم بدلون په ضد د یوې مهمې برخې په توګه لیدل کیږي. تمه کیږي چې په راتلونکي کې CCS د درانه صنعت او انرژۍ د چاپیریال اغیزو کمولو لپاره د سیسټم یوه نه جلا کېدونکې برخه شي، ځکه چې دا د فOSSil سونګ سرچینو کارول دوامداره کړي پداسې حال کې چې د اقلیم تاثیرات کموي.
د کاربن نیولو ټیکنالوژي یوه پراخه او هیله منده برخه ده چې په ۲۰۲۰مو لسیزو کې فعال پرمختګ مومي. که څه هم ټیکنالوژي د فعال تطبیق په مرحلې کې ده، مګر د دې پرمختللي میتودونه د پام وړ چاپیریالي او اقتصادي ګټې وړاندې کولو توان لري. د نړیوالې اقلیم بدلون په شرایطو کې، د کاربن نیولو ټیکنالوژۍ د سیارې د ساتنې او устойчив راتلونکي په تضمین کې نوې افقونه پرانیزي.