చరిత్రా ఎన్సైక్లోపిడియా
బంగ్లాదేశ్ స్వాతంత్ర్య పోరు అనేది అనేక సామాజిక, రాజకీయ, మరియు సాంస్కృతిక మార్పుల సంక్లిష్టమైన మరియు బహుముఖ ప్రమేయం. ఈ ప్రక్రియ బ్రిటీష్ ఇండియా భాగంగా ఉన్నప్పుడు ప్రారంభమైంది, 1947 లో భారతదేశ విభజన ద్వారా రెండు స్వాతంత్ర దేశాలుగా - భారతదేశం మరియు పాకిస్థాన్ - ఏర్పడింది. ఈ వ్యాసం లో, బంగ్లాదేశ్ స్వాతంత్ర్య పోరలో కీలక ఘటనలు, కారకాలు మరియు వ్యక్తులను పరిశీలిస్తాము.
1947 లో భారతదేశ విభజన తర్వాత, అప్పటివరకు తూర్పు పాకిస్థాన్ గా ఉన్న బంగ్లాదేశ్, పాశ్చిమ పాకిస్థాన్ లోని కొత్త ప్రభుత్వానికి లోబడిపోయింది. విభజన రెండు ప్రాంతాల మధ్య తీవ్రమైన సామాజిక మరియు ఆర్థిక ఘర్షణలకు కారణమైంది, దీని ఫలితంగా తూర్పు పాకిస్థాన్ నివాసితులు పక్కాన ఉన్నట్టు భావించారు. ప్రధాన సమస్యలు ప్రాధమికంగా ఉన్నాయి:
స్వాతంత్ర్య పోరుకు ముందులే జరిగిన ఒక ముఖ్యమైన సంఘటన భాష ఉద్యమం, ఇది 1952 లో ప్రారంభించింది. ఈ సంవత్సరం ఫిబ్రవరి 21న, బెంగాలీని నిషేధించేందుకు ప్రయత్నించినందుకు, విద్యార్థులు మరియు ఉద్యమకారులు డాకా లో నిరసనా ప్రదర్శనకు దిగారు. పోలీసులు నిరసనకారుల మీద కాల్పులు జరపడంతో పలు విద్యార్థులు చనిపోయారు. ఈ సంఘటన హెచ్చరిక మరియు బెంగాళీలు వ్యవహరించడానికి ప్రారంభిన చిహ్నంగా మారింది.
ఫిబ్రవరి 21 ఉత్సవం ప్రస్తుతం అంతర్జాతీయ తల్లీమాత భాషా దినోత్సవం గా నిర్వహిస్తారు, ఇది సాంస్కృతిక గుర్తింపుకు మరియు భాషా హక్కులకు ప్రాధాన్యతను తెలియజేస్తుంది.
1953 లో, ఆవామి లీగ్ స్థాపించబడింది, ఇది బెంగాళీలు కార్యకర్తల ప్రయోజనాలను ప్రాతినిధ్యం వహించేది. షేక్ ముజీబూర్ రహ్మాన్ వంటి ప్రముఖమైన వ్యక్తుల అండతో, ఆవామి లీగ్ తూర్పు పాకిస్థాన్ కోసం సమాన హక్కులు మరియు స్వాయత్తత కోరుతూ భారీ రిసార్ట్స్ మరియు ప్రచారాలను రచించ başladı.
1962 లో కొత్త రాజ్యాంగం ఆమోదించబడింది, ఇది పార్లమెంటరీ వ్యవస్థను నిర్మించడానికి ప్రణాళికలు చేసింది. అయితే, అసమానత్వం మరియు రాజకీయ దమనానికి వ్యతిరేకంగా నిరసనలు కొనసాగాయి, ఇది ఆవామీ లీగ్ ప్రజాదరణను పెంచడం జరిగింది. 1970 లో జరగబోయే ఎన్నికల్లో ఆవామీ లీగ్ జాతీయ సభలో పలు స్థానాలను గెలుచుకుపోయింది, ఇది స్వాయత్తతకు ఒక ముఖ్యమైన అడుగు.
ఆవామి లీగ్ విజయాలు మరియు తూర్పు పాకిస్థాన్ లో ఎందుకంటే క్షోభ అధికమవుతున్నందున, పాశ్చిమ పాకిస్థాన్ ప్రభుత్వం తప్పులను అణగలిగించడానికి శక్తితో చర్యలను తీసుకోవాలని నిర్ణయించుకుంది. 1971 మార్చి 25 శుక్రవారం రాత్రి జదిట్ అనే ఆపరేషన్ ప్రారంభమైంది — ఇది బెంగాళీ స్వాతంత్ర్య ఉద్యమాన్ని అణచడానికి ఏర్పాటు చేయబడిన సైనిక చర్య. పాశ్చిమ పాకిస్థాన్ సైన్యం ఏకాలంలోనే మాస్ అరెస్టులు మరియు హత్యలను ప్రారంభించింది, వందల కొద్దీ నిరసన క్షేత్రంలో సాకారం చేశారు.
ఈ సంఘటనలు బంగ్లాదేశ్ స్వాతంత్రయ యుద్ధం ప్రారంభానికి కృషి చేసినవి. హింసకు ప్రత్యుత్పత్తిగా, బెంగాళీలు సాయుధ ప్రతిఘటనను ఆవిష్కరించారు, మార్టిర్స్ ఆర్మీ (ముక్తి బాయిని) స్థాపించారు. ఘర్షణ త్వరగా తూర్పు పాకిస్థాన్ మరియు పాశ్చిమ పాకిస్థాన్ మధ్య పాహిలీ యుద్ధాలుగా, అంతర్జాతీయ మధ్యవర్తిత్వ ద్వారా పరిణామాల యువతను పొందింది.
ఈ ఘర్షణలో భారతదేశం ముఖ్యంగా సంచలనం చేసింది, ఎందుకంటే తూర్పు పాకిస్థాన్ నుండి శ్రద్ధల సెటు పడిన దారిని వెల్లడించడం జరుగుతుంది. 1971 డిసెంబర్ లో భారతదేశం ఈ ఘర్షణలో జాయిన్ అయింది, మరియు కొన్ని రోజులు, కానీ ఉత్కంఠమైన యుద్ధం తరువాత, పాశ్చిమ పాకిస్థాన్ 1971 డిసెంబర్ 16 న సమర్పించబడింది, ఇది తూర్పు పాకిస్థాన్ యొక్క విజయం మరియు స్వతంత్ర బంగ్లాదేశ్ రాష్ట్రాన్ని ఏర్పరచింది.
బంగ్లాదేశ్ యొక్క స్వాతంత్ర్యం ఆనందం మరియు ఆశతో పలుకరించబడినప్పటికీ, అదుపులో ఉన్న కష్టం కూడా ఉంది. దేశం యుద్ధం వల్ల కుదలబడిన నాశనాల మరియు ఆర్థిక నిర్మాణాన్ని పునరుద్ధరించాలని ఎదుర్కొనింది. స్వాతంత్ర్యానికి మొదటి సంవత్సరాలు రాజకీయ అస్థిరత్వం మరియు ఆర్థిక కష్టాలతో నిండుగా ఉండి, కొత్త ప్రభుత్వానికి పెద్ద కృషి అవసరం అయింది.
1972 లో కొత్త రాజ్యాంగం ఆమోదించబడింది, ఇది బంగ్లాదేశ్ ను ప్రజాస్వామ్య మరియు సామాజిక రాష్ట్రంగా ప్రకటించింది. అయితే, రాజకీయ జీవితం ఆందోళనగా ఉంది, మరియు దేశం ఆకలిని, రాజకీయ దమనాన్ని, మరియు ఆర్థిక ఆధారిత సవాళ్లను ఎదుర్కొనడం కొనసాగించడానికి కొనసాగించింది.
బంగ్లాదేశ్ స్వాతంత్ర్య పోరు దేశ చరిత్రలో ప్రాధమిక దశగా మారింది, మోడరన్ బంగ్లాదేశ్ భాగానికి మరియు గుర్తింపుకుంగా రూపాంతరం చేసింది. ఈ పోరు, దారుణ ఘర్షణలతో మరియు బలిదానాలతో కూడింది, సాంస్కృతిక గుర్తింపుకు మరియు మానవ హక్కులకు ప్రాధాన్యతను అర్థం చేసుకునే పాఠశాలలో లెక్కలతో మార్పుగా నిలబడింది. ఇవాళ బంగ్లాదేశ్ కొత్త సవాళ్లను ఎదుర్కొంటూ అభివృద్ధి చెందుతోంది, కానీ తమ స్వాతంత్ర్యం కోసం పోరాడిన వారిని మర్చిపోకుండా కొనసాగుతోంది.