دانشنامه تاریخی
فرهنگ عباسیان، دودمانی که از سال 750 تا 1258 در دنیای اسلام حکمرانی کرد، یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین فرهنگ‌ها در تاریخ است. عباسیان پس از سرنگونی امویان به قدرت رسیدند و پایتخت را از دمشق به بغداد منتقل کردند که تبدیل به مرکز فرهنگی و علمی این دوران شد.
دوره عباسی زمان کشفیات علمی برجسته و شکوفایی فرهنگی بود. دانشمندان این دوره در زمینه‌های مختلف سهم بسزایی داشتند، از جمله:
ادبیات در زمان عباسیان شکوفا بود، به ویژه شعر. شاعرانی مانند فارابی و ابو نواس به خاطر آثار خود که موضوعاتی چون عشق، طبیعت و فلسفه را بررسی می‌کردند، مشهور شدند. همچنین در این دوره ژانرهای متنوعی از نثر نیز توسعه یافت، از جمله داستان و مقاله.
یکی از مشهورترین آثار این دوران "هزار و یک شب" است، مجموعه‌ای از افسانه‌های مردمی که ثروت و تنوع فرهنگ عباسیان را منعکس می‌کند. داستان‌ها درباره شهرزاد و مهارت او در داستان‌گویی به عنوان نمادی از حکمت و فریبندگی شناخته شده‌اند.
معماری عباسیان با مسجدهای باشکوه، کاخ‌ها و ساختمان‌های عمومی مشخص می‌شود. یکی از بارزترین نمونه‌ها مسجد الحرام در مکه است که به طور قابل توجهی گسترش یافته است. همچنین در بغداد حمام‌ها و بازارهای باشکوهی ساخته شد که سطح بالای شهرسازی را منعکس می‌کرد.
هنر مینیاتور و خوشنویسی به سطح برجسته‌ای رسید. خوشنویسان سبک‌های نوشتاری مختلفی را توسعه دادند که در متون مذهبی و آثار ادبی استفاده می‌شد. مینیاتورها اغلب کتاب‌ها را تزیین می‌کردند و ارزش زیبایی‌شناختی و عمق فهم متون را افزایش می‌دادند.
فرهنگ اسلامی در زمان عباسیان بر پایه جریان‌های فلسفی سنتی و نوین توسعه یافت. متفکران این زمان به بحث درباره مسائل متافیزیک، اخلاق و سیاست پرداختند. غزالی و ابن‌رشدی به عنوان چهره‌های شناخته شده‌ای مطرح شدند که آثارشان بر فلسفه اسلامی و همچنین فلسفه اروپایی تأثیر گذاشت.
اقتصاد عباسیان بر پایه کشاورزی، صنایع دستی و تجارت شکل گرفت. بغداد به دلیل موقعیت استراتژیک خود به عنوان یک مرکز تجاری مهم تبدیل شد. جاده‌های کاروانی بخش‌های مختلف دنیای اسلام را به هم پیوند می‌زدند که تبادل کالاها و فرهنگ را تسهیل می‌کرد.
فرهنگ عباسیان اثر عمیقی در تاریخ بشر به جا گذاشت. دستاوردهای علمی، آثار ادبی و بناهای معماری این دوران هنوز هم الهام‌بخش مردم در زمانه ما هستند. میراث عباسیان پایه‌گذار بسیاری از جنبش‌های فرهنگی و علمی آینده در دنیای اسلام و فرای آن شد.