دانشنامه تاریخی
سکاها یک ملت باستانی هستند که میراث غنیی از خود به جا گذاشته‌اند که همچنان توجه باستان‌شناسان و تاریخ‌نگاران را به خود جلب می‌کند. آثار باستانی سکاها را می‌توان در مناطق وسیعی از قزاقستان تا اوکراین یافت و آن‌ها اطلاعات ارزشمندی درباره فرهنگ، زندگی و باورهای این ملت ارائه می‌دهند. در این مقاله به بررسی مهم‌ترین یافته‌های باستان‌شناسی مرتبط با سکاها، ارزش و تأثیر آن‌ها بر درک معاصر از تمدن سکا خواهیم پرداخت.
یکی از مهم‌ترین آثار باستانی تپه‌ها هستند که مقبره‌هایی‌اند که افراد نجبای سکا در آن دفن می‌شدند. این سازه‌ها اغلب حاوی دفن‌های غنی هستند که نشان‌دهنده موقعیت اجتماعی بالای درگذشتگان است.
تپه چورتوملیک که در سرزمین اوکراین امروزی واقع شده، یکی از مشهورترین تپه‌های سکا است. این تپه در سال 1971 مورد بررسی قرار گرفت و به یک حس باستان‌شناسی واقعی تبدیل شد. در داخل تپه موارد زیر یافت شد:
تپه سولوخا که در ناحیه زاپوریزیا قرار دارد، نیز به خاطر یافته‌هایش معروف شده است. در حفاری‌ها موارد زیر پیدا شدند:
علاوه بر تپه‌ها، سکاها شهرک‌هایی نیز از خود به جا گذاشته‌اند. این سکونتگاه‌های مستحکم نشان‌دهنده ساختار اجتماعی و اقتصادی پیشرفته‌ای هستند.
شهرک بلسک که در سرزمین اوکراین امروزی واقع شده، یکی از بزرگترین سکونتگاه‌های سکا است. حفاری‌ها در اینجا نشان داد:
شهرک تووستا موگیلا در کریمه نیز یکی دیگر از نمونه‌های سکونتگاه سکاها است. در حفاری‌ها موارد زیر پیدا شد:
یافته‌های باستان‌شناسی شامل آثار هنری نیز هست که بخش مهمی از فرهنگ سکا را تشکیل می‌دهند. هنرمندان سکا موفقیت‌های قابل توجهی در جواهرسازی و هنر کار بر روی فلزات به دست آوردند.
محصولات طلایی سکاها با مهارت و ظرافت خود شگفت‌انگیزند. یافته‌های مهمی در چنین تپه‌هایی به دست آمده است:
هنر سکا اغلب شامل الگوها و نقوش پیچیده‌ای است که بر اساس تصاوير حیوانات و موجودات افسانه‌ای شکل گرفته است. این نقوش را می‌توان هم بر روی اشیای زندگی روزمره و هم بر روی وسایل تدفینی مشاهده کرد که اهمیت طبیعت و باورها را در فرهنگ سکا نشان می‌دهد.
یافته‌های باستان‌شناسی همچنین این امکان را فراهم می‌کند که ممارسات مذهبی سکاها را بررسی کنیم. اعتقادات آن‌ها به پرستش طبیعت و اجداد مرتبط بود.
در حفاری‌های تپه‌ها آثار قربانی، شامل موارد زیر پیدا شد:
آثار باستانی سکاها بخش مهمی از میراث جهانی را تشکیل می‌دهند. آن‌ها نه تنها به درک عمیق‌تری از فرهنگ و زندگی این ملت باستانی کمک می‌کنند، بلکه شاهدی بر تأثیر آن‌ها بر تمدن‌های همسایه نیز هستند. میراث سکا همچنان محققان را به خود جلب می‌کند و به یک طیف وسیع از مردم علاقه‌مند است که اهمیت آن را در تاریخ بشریت مورد تأکید قرار می‌دهد.