جمهوری جنوا، یا جمهوری جنوا، یکی از قدرتمندترین قدرتهای دریایی اروپا در قرون وسطی بود. این جمهوری در قرن یازدهم تأسیس شد و در قرنهای سیزدهم و چهاردهم به اوج خود رسید، زمانی که بر مسیرهای تجاری وسیع و مستعمرات در بخشهای مختلف دریای مدیترانه کنترل داشت.
تاریخ جمهوری جنوا از سال ۱۰۹۹ آغاز میشود، زمانی که جنوا به جنگهای صلیبی پیوست که به این جمهوری این امکان را داد تا مواضع خود را در سواحل شرقی دریای مدیترانه تقویت کند. در قرن دوازدهم، جنوا به یک مرکز تجاری مهم تبدیل شد که شرق و غرب را به یکدیگر متصل میکرد. جنواییها به شدت تجارت دریایی را توسعه دادند و همچنین مستعمراتی در مکانهایی مانند کرت، قبرس و سواحل دریای سیاه تأسیس کردند.
جنوا در قرنهای سیزدهم و چهاردهم به بالاترین سطح رونق خود رسید. این دوره با ویژگیهای زیر مشخص میشود:
جنواییها با جمهوری ونیز رقابت میکردند که منجر به بروز بسیاری از درگیریها و جنگها شد. در سال ۱۲۸۴، در نبرد ملوری، جنواییها پیروزی مهمی بر ونیزیها به دست آوردند که مواضع آنها را در منطقه تثبیت کرد.
جمهوری جنوا با یک سیستم منحصر به فرد که عناصر دموکراسی و الیگارشی را ترکیب میکرد، اداره میشد. رئیس دولت، دوک بود که برای یک سال انتخاب میشد. اما قدرت واقعی در دستان پاتریسیها، خانوادههای ثروتمند و با نفوذ بود که بر مسیرهای تجارت اصلی و جریانهای مالی کنترل داشتند.
اقتصاد جمهوری جنوا بر پایه تجارت دریایی بنا شده بود. جنوا کالاهایی نظیر:
جنواییها همچنین نقش مهمی در بانکداری ایفا کردند و یکی از اولین سیستمهای بانکی در اروپا را ایجاد کردند که به رونق مالی جمهوری کمک کرد.
تا قرن پانزدهم، جمهوری جنوا شروع به از دست دادن مواضع خود کرد. رقابت از سوی ونیز و سپس عثمانیها به کاهش نفوذ جنوا منجر شد. در سال ۱۴۹۹، جنوا توسط فرانسه تسخیر شد و بعدها تحت کنترل اسپانیا درآمد. این حوادث به استقلال جمهوری پایان داد.
علیرغم از دست دادن استقلال، جمهوری جنوا میراث قابل توجهی از خود به جا گذاشت. دستاوردهای فرهنگی و معماری آن، نظیر کلیسای جامع سان لورنتسو و پالاتزو دوکاله، همچنان گردشگران و محققان را جذب میکند. جنوا به یک مرکز مهم هنر و فرهنگ تبدیل شد که آغازگر مرحله جدیدی در تاریخ منطقه بود.
جمهوری جنوا نقش کلیدی در شکلگیری تجارت و فرهنگ دریای مدیترانه ایفا کرد. تأثیر آن همچنان احساس میشود و تاریخ جنوا بخش مهمی از میراث اروپا است.