دانشنامه تاریخی
مارتین لوتر (1483–1546) یک راهب آلمانی، الهیدان و اصلاح‌طلب بود که کار او تأثیر عمیقی بر مسیحیت و تاریخ اروپا گذاشت. او شخصیت مرکزی اصلاحات بود، حرکتی که با کلیسای کاتولیک مخالفت کرد و خواستار اصلاحات درون مسیحیت شد.
لوتر در 10 نوامبر 1483 در ایسلِبِن، در آلمان به دنیا آمد. پدرش، استاد معدن، می‌خواست پسرش وکیل شود و او را به دانشگاه فرستاد. لوتر مدرک کارشناسی و سپس کارشناسی ارشد در هنرهای آزاد را از دانشگاه ارفورت دریافت کرد.
در سال 1505، پس از تجربه یک بحران روحانی شدید، او به جمعیت آگوستینی‌ها پیوست. لوتر به شدت تحت تأثیر مسائل گناه و نجات قرار گرفت که او را به مطالعه کتب مقدس و الهیدانیش وادار کرد.
در 31 اکتبر 1517، لوتر تِزهای مشهور خود را 95 تِز منتشر کرد که به فروش فروش آیین بخشش — عمل خرید آمرزش گناه — اعتراض داشت. تِزها به شکل نامه‌ای به آرچ‌بی‌شاپ ارائه شد، اما به زودی به واسطه چاپخانه در سرتاسر اروپا پخش شد.
ایده‌های اصلی تِزها شامل:
لوتر به زودی با مقاومت شدید کلیسای کاتولیک مواجه شد. در سال 1521، او به مجلس ورمز فراخوانده شد، جایی که از او خواسته شد از نظرات خود صرف‌نظر کند. لوتر با رد این درخواست، جمله معروف "اینجا ایستاده‌ام، نمی‌توانم غیر از این عمل کنم" را بیان کرد.
پس از آن، او به عنوان مرتد اعلام شد، اما در پناه فریدریش سوم، حاکم ساکسونی قرار گرفت که او را در قلعه وارتبورگ مخفی کرد.
لوتر کار خود را ادامه داد و کتاب مقدس را به زبان آلمانی ترجمه کرد که این امر کتب مقدس را برای عموم قابل دسترسی کرد. او همچنین مقالات و سرودهای زیادی نوشت که حرکت اصلاحات را تقویت کرد.
ایده‌های او منجر به ایجاد فرقه‌های مختلف پروتستانتی مانند لوتران، کالوینیسم و آنگلیکان شد. لوتر به عنوان یکی از بنیان‌گذاران پروتستانتیسم شناخته می‌شود و تأثیر او هنوز حس می‌شود.
مارتین لوتر یکی از شخصیت‌های نمادین در تاریخ مسیحیت و فرهنگ اروپا باقی مانده است. شجاعت و وفاداری او به باورهایش چهره دین و جامعه را تغییر داد. اصلاحاتی که لوتر آغاز کرد، راه را برای اشکال جدید پرستش و درک ایمان باز کرد که تأثیر قابل توجهی بر نسل‌های بعدی داشت.