تاریخی انcyclopedia
د کاسلبر جګړه، چې د 1920 کال د دسمبر 27 نېټه رامینځته شوه، د ایرلند د خپلواکې جګړې په ترڅ کې یو له کلیدي ټکو څخه شوه. دا مخامخ کیدنه ښیي چې څنګه مختلف ایرلندي ډلې د بریتانیه حکومت پر وړاندې مبارزه کوي، د یو خپلواک دولت د جوړولو په تمه. جګړه د ایرلندیو تر منځ د مقاومت د ودې او ملي هویت سمبول شوه.
د 1920 کال په پیل کې، ایرلنډ کې د جمهوریت غوښتونکو او بریتانوي چارواکو ترمنځ د конфликт شدت ولیدل شو. د بریتانوي ځواکونو له خوا نوي ځپلونکي تدابیر یوازې د فشار زیاتولو لامل ډیر شوی. ډیری ایرلنديان د ایرلند جمهوریت غوښتونکي اردو (IRA) ته د بریتانیې له واک څخه د ازادۍ لپاره یوازینۍ امید تر نظر لاندې ونیسي.
د کاسلبر جګړه د څو عواملو په شالید کې رامینځته شوه:
جګړې په یوه کوچنۍ ښار کې پیل شوه چې د کاسلبر په نوم یادیږي او د میوو د ولایت په سیمه کې موقعیت لري. IRA د بریتانوي عسکرو بخښنې لپاره د برید پلان درلود، چې دا سیمه ته تیریږي. عملیات په دقت سره پلان شوي وو، او د IRA جنګيالیو د بریالیتوب لپاره د نا اميدۍ عنصر ته تکیه کوله.
د конфликт طرفونه عبارت وو له:
جګړه په سهار وختي پیل شوه، کله چې د IRA جنګيالیو د کنوای پر وړاندې خپل برید شروع کړ. هغوی د وړاندې تیار شوي موقعیتونو څخه کار واخیست ترڅو د مقابل لوري خلاف په مؤثره توګه برید وکړي. د IRA جنګيالیو زړورتیا وښوده، خو ډیر زر د بریتانیایي ځواکونو له خوا د شدیدو مقاومت سره مخ شول.
د کاسلبر جګړه د بریتانیایي ځواکونو لپاره ټیکنیکي بریالیتوب سره پای ته ورسیده، چې هغوی د سیمه باندې کنترول وساته. مګر، IRA وتوانید چې د خپل منظم عمل توان وښیي او د بریتانیایي ځواکونو لپاره لوی زیان واړوي، کوم چې د مبارزينو او د خپلواکۍ د حرکت ملاتړ کونکو مورال زیات کړ.
د جګړې تلفات د دواړو خواوو څخه مهم و. بریتانیایي ځواکونو شاوخوا 20 کسان له لاسه ورکړ، په داسې حال کې چې IRA د 15 جنګيالیو تلفات ته مواجه شوه. دا جګړه ښیي چې څنګه سخت او وینه تویونکي مخامخ کیدنې د ایرلند د خپلواکۍ جګړې په مینځ کې وې.
د کاسلبر جګړې د IRA او بریتانیه حکامو لپاره مهمې پایلې درلودې. که څه هم دا د جمهوریت غوښتونکو لپاره ناکامه شوه، خو دا د خپلواکۍ د مهمي مبارزې اهمیت په اړه د خلکو د پوهې د لوړیدو لپاره مهم وخت شو.
د جګړې وروسته، په ایرلند کې عامه نظر د IRA د عملونو د ملاتړ په لور څو چنده شو. محلي اوسیدونکي د مقاومت اړتیا ته متوجه شول او د IRA ډلې سره یوځای شول، چې د خپلواکۍ د حرکت نفوس او ځواک ډیر شو.
د کاسلبر جګړه وښودله چې IRA کولی شي حتی د مخالف ځواکونو پر وړاندې مؤثره عمل وکړي. دې لامل شو چې ډیری محلي اوسیدونکي د حرکت ملاتړ ته لا فعال شي، کوم چې د مبارزې لپاره د رضاکارانو او سرچینو زیاتیدو لامل شو.
د جګړې وروسته، IRA خپله ستراتیژي بیا تر غور لاندې ونیوله، په ګوریلا جګړې کې زیاتې تندۍ لارې کارولې. دې کې د پوځي تاسيساتو، پولیسو د څانګو او نورو کلیدي پټو اړخونو باندې بریدونه شامل و چې د بریتانیه پر واک پورې تړاو لري.
د کاسلبر جګړه د ایرلند د خپلواکۍ جګړې لپاره یوه مهمه مرحله شوه. دا د ایرلندي ملي غوښتونکو اراده د خپلواکې او ازادۍ لپاره د مبارزې پر دوام سمبول وه، سره له دې چې سخت شرایط او ځپلونکي تدابیر موجود وو. دا جګړه د زړورتیا او قربانۍ مثال شوه، کوم چې په پای کې د مستقل ایرلند دولت د جوړیدو لامل شوه.