تاریخی انcyclopedia
هانري فورډ (1863-1947) د يوه برلايه امريکايي صنعتګر، د فورډ موټر جوړونې کمپنۍ بنسټ ګذار او د موټر جوړونې په تاريخ کې يو له زيات اغېزمنو خلکو څخه دی. هغه د عامه توليد تصور بدل کړ، د کنويئر د سره جوړولو طریقه معرفي کړه، چې دا موټرونه د عامه خلکو لپاره لاسرسی لري.
هانري فورډ د 1863 کال د جولای په 30 مه نېټه د میچيګان په ايالت کې، د بزګرانو په کورنۍ کې زېږېدلی. له کوچنيتوبه یې د ميخانيکې سره دلچسپي څرګنده کړه، مختلفې وسيلې پام ته راوړې او راجمع کړې. په 16 کلنۍ کې، هغه د Detroit ښار ته لاړ، چیرته چې د ميخانيک په توګه کار پیل کړ او د انجنيرۍ په شبانه کورسونو کې زده کړه وکړه.
په 1896 کال کې، فورډ خپل لومړی موټر «بلډوزر» جوړ کړ، چې دې د هغه د موټر جوړونې مسلک پیل وکړ. په 1903 کال کې، هغه د فورد موټر جوړونې کمپنۍ تاسیس کړه، چې په چټکۍ سره د نړۍ په مخکښو موټر جوړونکو شرکتونو کې شامل شوه.
خو اصلی انقلاب فورډ په 1913 کال کې راوست، د کنويئر د توليد طریقه تطبيق کړه. دغه طریقه د موټرو صنعتي توليد چټکوي او د هغوی قيمت غورځوي، چې دا د پراخو طبقاتو لپاره د لاسرسي وړ ګرځي. ماډل T، چې په 1908 کال کې خپور شو، يوه رښتينۍ پلورونکې و، چې په ميلينونو کاپي کې وپلورل شو.
د کنويئر طریقه نه یوازې د موټر جوړونې د پروسې طریقه بدله کړه، بلکې د نورو صنايعو پر هم اغېز درلود. فورډ د معياري جزيو او عام توليد څخه استفاده وکړه، چې دا د لګښتونو غورځولو او د کيفيت لوړولو سبب شو. د هغه د کار تنظيم کولو طریقه د نړۍ په مختلفو صنعتونو کې د بېلګې په توګه پاتې شوه.
فورډ هم د خپلو ټولنیزو ابتکاراتو له امله مشهور دی. په 1914 کال کې، هغه د ورځې لپاره د 5 ډالرو د حد اقل تنخوا معرفي کړه، چې په هغه وخت کې يو ریکارډ و. دغه پريکړه نه یوازې د کارګرو ژوند ښه کړ، بلکې د محصول تولید زیات کړل، ځکه چې کارمندان ډیر هڅول شوي ول.
هانري فورډ د «خلک موټر» مفهوم مدافع و - هر چا لپاره د لاسرسي وړ ترانسپورت وسیله. هغه باوري و چې موټرونه کولی شي ټولنه بدله کړي، د خلکو ژوند ښه کړي او د اقتصاد وده وکړي.
د خپلو لاسته راوړنو سره سره، فورډ هم د بحثونو موضوع و. هغه د چين ضد او يهودي ضد نظرونه وړاندې کړل، چې دا يې سخت انتقادونه راپه غاړه کړه. په 1920مو کلونو کې، د هغه ورځپاڼه «دي Dearborn Independent» مواد خپاره کړل چې د سټېرېو ټایپونه او偏見 نظرونه لرل.
هانري فورډ د 1947 کال د اپریل په 7 مه مړ شو، چې له ځان څخه يو ستر ورثه پرېښوده. د هغه نظریات او طریقه لا هم په تولید کې کارول کیږي او نن هم اعتبار لري. فورد موټر جوړونې کمپنۍ د نړۍ د تر ټولو لوړو موټر جوړونکو په ډله کې پاتې ده، او هانري فورډ د شلمې پېړۍ يو له تر ټولو اغېزمنو سوداګرو ګڼل کیږي.
فورډ نه یوازې د موټرو له لارې بلکې د کار، مدیریت او تولید په اړه د خپلو نظریاتو له لارې هم په ټولنه کې لوی اغېز درلود. هغه د امريکايي صنعتي بریاليتوب نښه شو او میلیونونه خلکو ته يې د خپلې سوداګرۍ جوړولو الهام ورکړ.
هانري فورډ يوازې نوم نه دی، بلکې د هغې دورې نښه ده، کله چې موټرونه د نړۍ بدلون پیل کړ. د هغه ورثه ژوندۍ ده، او د هغه نظریات لا هم په عصري سوداګرۍ کې مهم دي. په یوه نړۍ کې چې ټکنالوژي ورځ تر ورځه پرمختګ کوي، د هغو کسانو په اړه يادول مهم دي چې زموږ راتلونکي ته لاره پرانستله.