تقویم یکی از مهمترین اختراعات بشر است که به ساختاردهی زمان، سازماندهی زندگی جامعه و تسهیل برنامهریزی کارهای کشاورزی، مراسم مذهبی و رویدادهای اجتماعی کمک کرده است. اولین تقویمها حدود 2000 سال قبل از میلاد به وجود آمدند و برای ثبت چرخههای خورشیدی و قمری طراحی شدند.
در گذشته، مردم به چرخههای طبیعی وابسته بودند. تغییر فصلها، مراحل ماه و کسوفها بر مسائل بقای حیات تأثیر میگذاشتند، مانند کشت و برداشت محصولات. مردم شروع به مشاهده طبیعت کردند و زمان را بر اساس این چرخهها ثبت کردند. تمدنهای اولیه مانند سومریها و مصریان به سیستمهایی نیاز داشتند که به آنها اجازه میداد زمان را پیگیری کنند و اقدامات خود را برنامهریزی کنند.
اولین تقویمها بر اساس چرخههای قمری بودند. ماههای قمری که شامل 29 یا 30 روز بودند، پایه سیستمهای اولیه را تشکیل میدادند. سومریها و هیتیها تقویمهای خود را ایجاد کردند که هم چرخههای خورشیدی و هم قمری را در نظر میگرفتند. به عنوان مثال، تقویم سومری شامل 12 ماه بود که هر کدام از آنها با هلال جدید آغاز میشد.
تقویمهای خورشیدی در میان مصریان باستان محبوب شدند، که متوجه شدند چرخه حرکت سالانه خورشید تقریباً 365 روز است. تقویم مصری از 12 ماه تشکیل شده بود که هر کدام 30 روز داشتند و شامل یک دوره اضافی 5 روزه به نام "روزهای بین سالها" بود. این سیستم به طور مؤثری به سازماندهی کارهای کشاورزی، مانند طغیانی شدن نیل، که برای اقتصاد مصری بسیار حیاتی بود، کمک کرد.
در یونان باستان، تقویمهای بعدی مانند تقویم آتیک از چرخههای قمری و خورشیدی استفاده میکردند، اما در نهایت آنها نیز با تنظیمات خورشیدی مکمل شدند. رومیها این سیستمها را به ارث برده و تطبیق دادند، که باعث ایجاد تقویم ژولینی شد که در سال 46 قبل از میلاد معرفی گردید. این تقویم شامل 365 روز بود و هر چهار سال یک روز کبیسه به آن اضافه میشد، که آن را نسبت به سیستمهای قبلی دقیقتر میکرد.
تقویمها نه تنها در اروپا و خاورمیانه بلکه در بخشهای دیگر جهان نیز توسعه یافتند. در مایاپ، به عنوان مثال، مایاها تقویم پیچیدهای به نام تسولکین اختراع کردند که شامل 260 روز بوده و در فرهنگ آنها بسیار مورد ارزش قرار میگرفت. در چین یک تقویم قمری-خورشیدی وجود دارد که هنوز هم استفاده میشود و شامل جشنهای سنتی مانند سال نو چینی است.
در قرن 16 میلادی، گریگوری سیزدهم تقویم گریگوری را معرفی کرد که به استاندارد اکثر کشورهای جهان تبدیل شد. این تقویم 365 روز در سال را حفظ میکند و در سالهای کبیسه یک روز اضافی برای اصلاح اضافه میشود، اما قوانین به طور قابل توجهی دقیقتر شدند. به دنبال این اختراع، بشریت تعریف دقیقتری از سال دریافت کرد که به کشاورزی و زندگی روزمره احترام میگذارد.
اختراع تقویم بخشی جداییناپذیر از تمدن بشری شده است. با دقت در ثبت زمان، بشریت میتواند انواع مختلفی از فعالیتها را برنامهریزی کند، از کشاورزی تا رویدادهای فرهنگی. بدون تقویم، جوامع سازماندهی شدهای که ما امروز میشناسیم، به احتمال زیاد نمیتوانستند وجود داشته باشند. در طول هزاران سال، تقویمها به توسعه ادامه دادند و تغییرات در درک ما از زمان و علم را منعکس کردند.