دانشنامه تاریخی
سیستم دولتی لوکزامبورگ مسیر طولانی و دشواری را طی کرده است که تغییرات در ساختار سیاسی اروپا و جهان را منعکس می‌کند. این شیخ نشین کوچک اما مهم، واقع در مرکز اروپا، به طور تاریخی هدف مبارزات همسایگان بزرگ برای نفوذ بوده است که تأثیر زیادی بر ساختار سیاسی آن گذاشته است. با گذراندن اشکال مختلف حکومتی، از دولت فئودالی تا سلطنت مشروطه مدرن، لوکزامبورگ به یکی از پایدارترین و شکوفا‌ترین کشورهای اروپایی تبدیل شده است. در این زمینه، تاریخ آن می‌تواند نمونه‌ای باشد از اینکه چگونه یک کشور کوچک می‌تواند به تغییرات سازگار شود و استقلال خود را حفظ کند، علی‌رغم فشارهای خارجی.
اولین اشاره‌ها به لوکزامبورگ به قرن دهم برمی‌گردد، زمانی که کُنت لوکزامبورگی سیگفرید زمین را از صومعه سنت وانیس خرید و بنیان‌گذار دودمانی شد که در آینده برتری لوکزامبورگ را در عرصه اروپا تضمین خواهد کرد. در آن زمان، سرزمین لوکزامبورگ یک گراف‌نشین کوچک بود که به همسایگان قدرتمندتری چون فرانسه و آلمان وابسته بود. با این حال، با وجود وسعت نسبتاً کوچک خود، لوکزامبورگ به تدریج به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش اهمیت استراتژیک پیدا کرد.
از قرن چهاردهم، لوکزامبورگ به یک بازیگر سیاسی مهم در اروپا تبدیل شد و این به لطف حکمرانی دودمان لوکزامبورگی بود. در 1354، کُنت لوکزامبورگی به دوک تبدیل شد، که این امکان را به رهبرانش داد تا برای قرن‌ها موقعیت شیخ نشین را در سیاست بین‌الملل تقویت کنند. با این حال، در این زمان لوکزامبورگ همچنان بخشی از ساختارهای سیاسی وسیع‌تری مانند امپراتوری مقدس روم باقی مانده بود.
در آغاز قرن شانزدهم، لوکزامبورگ در کانون نبرد بین اسپانیا، فرانسه و امپراتوری آلمان برای نفوذ در اروپا قرار گرفت. در این زمان، لوکزامبورگ، هرچند که استقلال ظاهری خود را حفظ کرده بود، عملاً تحت کنترل قدرت‌های بزرگ مختلف بود. در 1543، پس از تصرف شهر توسط اسپانیایی‌ها، لوکزامبورگ به بخشی از هلندهای اسپانیایی تبدیل شد، که این وضعیت تا پایان قرن هفدهم ادامه یافت. در طول این دوره، شیخ‌نشین چندین بار مورد حمله و تغییرات قرار گرفت، اما همچنان هدف مهمی برای مانورهای استراتژیک باقی ماند.
در 1715، لوکزامبورگ به بخشی از هلندهای اتریشی تبدیل شد و در آن دوره تا اوایل قرن نوزدهم باقی ماند. این دوره از تاریخ لحظه‌ای مهم بود، وقتی که حکام لوکزامبورگ استقلال نسبی داشتند، اما مجبور به تبعیت از منافع سیاسی و اقتصادی همسایگان قوی‌تر بودند. درگیری‌ها و جنگ‌ها، همانند جنگ‌های ناپلئونی، وضعیت سیاسی را حتی بیشتر پیچیده کردند.
در اوایل قرن نوزدهم، پس از سقوط ناپلئون، لوکزامبورگ بخشی از نظم جدید اروپایی شکل‌گرفته در کنفرانس وین 1815 شد. این یک نقطه عطف در تاریخ دولت بود، زیرا به موجب نتایج کنفرانس، لوکزامبورگ به دوک‌نشین بزرگ تبدیل شد که این امر به آن وضعیت جدیدی و درجه‌ای از استقلال اعطا کرد.
دوک‌نشین بزرگ لوکزامبورگ به طور رسمی بخشی از هلندها شد، اما استقلال خود را، از جمله در مسائل مدیریت داخلی و سیاست خارجی، حفظ کرد. در این دوره، رژیم سلطنت مشروطه‌ای برقرار شد که نشان‌دهنده آغاز یک دوره جدید در تاریخ لوکزامبورگ بود، زمانی که کشور به سمت استقلال بیشتر در چارچوب ساختار سیاسی بزرگتر حرکت می‌کرد.
با گذشت زمان، روابط بین لوکزامبورگ و هلندها به شدت متشنج شد، به ویژه در مسائل مربوط به مناقشات سرزمینی و کنترل بر اراضی. در 1839، پس از بحران لوکزامبورگ، این کشور تقسیم شد و بخشی از اراضی‌اش به بلژیک واگذار شد. این رویداد به یک نقطه عطف در تاریخ کشور تبدیل شد، زیرا منجر به کسب کامل استقلال لوکزامبورگ و شکل‌گیری هویت ملی خود شد.
در 1867، به موجب توافقات بین‌المللی، لوکزامبورگ به طور قطعی به یک کشور بی‌طرف تبدیل شد، که این امر به آن اجازه داد استقلال خود را در شرایط فشار خارجی حفظ کند. قانون اساسی 1868 نیز پایه‌های دموکراسی لیبرال و حقوق شهروندی را در کشور تقویت کرد و وضعیت آن را به عنوان یک سلطنت مشروطه با سیستم پارلمانی تأیید کرد.
در طول جنگ‌های جهانی اول و دوم، لوکزامبورگ در مرکز نبردهای نظامی قرار گرفت، علی‌رغم بی‌طرفی خود. در هر دو جنگ، کشور توسط آلمان اشغال شد که تأثیر عمیقی بر توسعه آن گذاشت. با این حال، پس از پایان جنگ جهانی دوم، لوکزامبورگ به سازمان‌های بین‌المللی جدیدی چون سازمان ملل و جامعه اقتصادی اروپا (پیش‌نیاز اتحادیه اروپا) پیوست، که موقعیت آن در عرصه بین‌المللی را تقویت کرد.
در سال‌های پس از جنگ، لوکزامبورگ شروع به توسعه فعال اقتصاد خود کرد و به یکی از مراکز مالی پیشرو اروپا تبدیل شد. این دوره زمانی برای مدرنیزه کردن و تقویت نهادهای دموکراتیک بود، با گسترش حقوق و آزادی‌های شهروندان و همچنین گذار تدریجی به یک سیستم مدیریتی بیشتر فراگیر.
امروز لوکزامبورگ یک سلطنت مشروطه با سیستم مدیریت پارلمانی است. رئیس دولت دوک بزرگ است که اختیارات محدودی دارد که در عین حال قدرت واقعی در دست دولت و پارلمان است. قانون اساسی که در 1868 تصویب شد چندین تغییر را پشت سر گذاشته است، اما ساختار اصلی سیستم دولتی بدون تغییر باقی مانده است.
دوک‌نشین لوکزامبورگ به طور فعال در امور بین‌المللی شرکت می‌کند و عضو اتحادیه اروپا، ناتو و سایر سازمان‌های بین‌المللی است. این کشور به خاطر اقتصاد پایدار، خدمات مالی پیشرفته و موضع سیاسی فعال در عرصه بین‌المللی شهرت دارد. لوکزامبورگ همچنین به عنوان نمونه‌ای از دموکراسی پایدار و مدیریت دولتی مؤثر شناخته می‌شود و به شهروندان خود کیفیت زندگی بالا و دسترسی به بهترین خدمات آموزشی و اجتماعی را ارائه می‌دهد.
امروز لوکزامبورگ همچنان به توسعه سیستم دولتی خود ادامه می‌دهد و تعادل بین سنت‌ها و چالش‌های مدرن را حفظ می‌کند. سیستم دولتی آن همچنان نمونه‌ای از حکومت دموکراتیک است که در آن شهروندان دارای حقوق گسترده‌ای هستند و نهادهای دولتی در چارچوب اصول مشخصی فعالیت می‌کنند.