دانشنامه تاریخی
اقتصاد ماداگاسکار، با وجود پتانسیل منابع طبیعی غنی و تنوع سنت‌های فرهنگی، با مشکلات زیادی روبرو است. ماداگاسکار یکی از فقیرترین کشورهای جهان است که این امر ناشی از چالش‌های تاریخی، سیاسی و اجتماعی است. با این حال، علیرغم ناپایداری اقتصادی، کشور همچنان به توسعه تلاش می‌کند و در سال‌های اخیر شاهد بهبود تدریجی در برخی بخش‌های اقتصادی بوده‌ایم.
اقتصاد ماداگاسکار با وابستگی بالایی به کشاورزی، به ویژه محصولات صادراتی مانند وانیل، قهوه، ادویه‌جات، ابریشم و دیگر محصولات کشاورزی شناخته می‌شود. کشاورزی بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی (GDP) را تشکیل می‌دهد و برای بیش از نیمی از جمعیت شاغل شغل ایجاد می‌کند. کشور همچنین به‌طور فعال گردشگری اکولوژیک را توسعه می‌دهد که هر ساله گردشگران خارجی بیشتری را جذب می‌کند.
بر اساس داده‌های بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی ماداگاسکار در سال 2023 حدود 14 میلیارد دلار آمریکا بود که برای کشوری با جمعیت 30 میلیون نفری امری نسبتاً پایین است. تولید ناخالص داخلی به ازای هر نفر کمتر از 500 دلار آمریکا است که نشان‌دهنده سطح پایین زندگی اکثر شهروندان است. با وجود این آمارها، در سال‌های اخیر شاهد رشد نسبی، به ویژه در حوزه‌های کشاورزی، استخراج مواد معدنی و پردازش محصولات طبیعی بوده‌ایم.
کشاورزی نقش کلیدی در اقتصاد ماداگاسکار ایفا می‌کند. محصولات اصلی شامل برنج، وانیل، قهوه، نیشکر و همچنین سبزیجات، میوه‌ها و ادویه‌ها هستند. ماداگاسکار بزرگترین تولیدکننده وانیل در جهان است که بخش عمده‌ای از صادرات را تشکیل می‌دهد. برنج محصول اصلی غذایی است که در بیشتر زمین‌های کشاورزی کشت می‌شود و همچنین نقش مهمی در فرهنگ و زندگی روزمره ساکنان محلی دارد.
با این حال، کشاورزی در ماداگاسکار با مشکلات زیادی مواجه است، از جمله کمبود سرمایه‌گذاری، زیرساخت‌های نامناسب، تخریب اکوسیستم‌ها و ناپایداری آب و هوا. خشکسالی‌ها و طوفان‌های استوایی، که اغلب جزیره را تحت تأثیر قرار می‌دهند، تأثیر ویران‌کننده‌ای بر کشاورزی دارند و شرایط را برای کشاورزان دشوار کرده و تولید را کاهش می‌دهند. در سال‌های اخیر، دولت تلاش‌هایی برای بهبود زیرساخت‌های کشاورزی و شرایط زندگی کشاورزان انجام داده اما مشکلات همچنان جدی باقی مانده است.
ماداگاسکار دارای منابع طبیعی قابل توجهی از جمله نیکل، کبالت، گرافیت، طلا، سنگ و دیگر مواد معدنی است. کشور به‌طور فعال در حال توسعه استخراج مواد معدنی است، از جمله از طریق جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در این بخش. با این حال، با وجود این، صنعت استخراج به اندازه کشاورزی اهمیت ندارد و با چالش‌های زیادی مانند کمبود زیرساخت، هزینه‌های بالا و ناپایداری وضعیت سیاسی روبرو است.
در بین بزرگترین سرمایه‌گذاران خارجی در صنعت استخراج ماداگاسکار، می‌توان به شرکت‌های چینی و فرانسوی اشاره کرد که در زمینه استخراج مواد معدنی و مصالح ساختمانی فعالیت می‌کنند. در سال‌های اخیر، علاقه به بخش انرژی، به‌ویژه در حوزه منابع انرژی تجدیدپذیر، مانند نیروگاه‌های خورشیدی و بادی، افزایش یافته است.
گردشگری در ماداگاسکار به عنوان یک بخش مهم از اقتصاد شناخته می‌شود و گردشگران خارجی را با تنوع زیستی منحصر به فرد و زیبایی‌های طبیعی خود جذب می‌کند. جزیره به خاطر پارک‌های ملی، حیوانات و گیاهان عجیب و غریب که در هیچ‌جای دیگری در جهان یافت نمی‌شوند، شناخته می‌شود. به عنوان مثال، لمورها، لاک‌پشت‌های غول‌پیکر و همچنین گونه‌های متعدد گیاهی و پرنده‌ها، عناصر مهم گردشگری ماداگاسکار هستند.
گردشگری اکولوژیک به رغم شرایط اقتصادی دشوار و مشکلات زیرساختی در حال رشد است. با این حال، توسعه گردشگری با چالش‌هایی نظیر سطح پایین زیرساخت‌ها، عدم وجود شبکه‌های بزرگ هتل‌های بین‌المللی و دسترسی محدود به مناطق دورافتاده جزیره روبرو است. در سال‌های اخیر، دولت ماداگاسکار به‌طور فعال به‌دنبال بهبود زیرساخت‌ها به‌ویژه در مناطق گردشگری بوده که این امر به افزایش تعداد گردشگران کمک کرده است.
سیستم آموزشی در ماداگاسکار نیازمند بهبودهای قابل توجهی است. سطح سواد در کشور حدود 80 درصد است که نتیجه مثبتی به شمار می‌رود، اما نیاز به اصلاحات آموزشی برای فراهم‌آوردن آموزش با کیفیت بالاتر برای جوانان وجود دارد. به دلیل ناپایداری اقتصادی، بسیاری از نیروی کار ماهر به‌دنبال شرایط بهتر برای زندگی و کار از کشور خارج می‌شوند. این امر منجر به فرار مغزها می‌شود که توسعه اقتصاد و بخش‌های اجتماعی را مشکل‌تر می‌کند.
بازار کار در ماداگاسکار با نرخ بالای بیکاری، به ویژه در میان جوانان مشخص می‌شود. در سال 2023، نرخ بیکاری در کشور بیش از 6 درصد بود که برای یک کشور در حال توسعه رقم بالایی است. کشورهایی مانند فرانسه و کره جنوبی به‌طور فعال بورس‌های تحصیلی و کمک‌های مالی برای دانشجویان ماداگاسکاری ارائه می‌دهند که به برخی از متخصصان فرصت می‌دهد تا دانش لازم را در خارج از کشور کسب کنند. با این حال، بازگشت این متخصصان به کشور با مشکلات زیادی مانند عدم وجود فرصت‌های شغلی و کمبود سرمایه‌گذاری در توسعه صنایع با تکنولوژی بالا مواجه است.
شرکای تجاری اصلی ماداگاسکار شامل کشورهای اتحادیه اروپا، چین، هند و سایر کشورهای آسیایی هستند. تجارت خارجی کشور عمدتاً به صادرات محصولات کشاورزی مانند وانیل، قهوه و ادویه‌جات و همچنین منابع طبیعی معطوف است. ماداگاسکار همچنین مقادیر قابل توجهی کالا وارد می‌کند، از جمله ماشین‌آلات و تجهیزات، مواد غذایی، سوخت و داروها.
ماداگاسکار به‌طور فعال در حال توسعه روابط تجاری با دیگر کشورها است و در سازمان‌های بین‌المللی مختلفی مانند سازمان جهانی تجارت (WTO) و اتحادیه آفریقا شرکت می‌کند. ماداگاسکار در تلاش است تا شرایط را برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی بهبود بخشد که این امر جزء مهمی برای رشد اقتصاد و بهبود وضعیت اجتماعی در کشور است.
چشم‌اندازهای رشد اقتصادی ماداگاسکار به‌طور قابل توجهی در دست دولت است که باید اصلاحاتی در زمینه‌های کشاورزی، صنعت استخراج، آموزش و بهداشت انجام دهد. جهت مهم دیگر بهبود زیرساخت‌ها، توسعه بخش انرژی و تشویق سرمایه‌گذاری‌های خصوصی است. گردشگری اکولوژیک بدون شک همچنان یک حوزه مهم است که کشور ممکن است در آن درآمدهای قابل توجهی کسب کرده و به توسعه پایدار کمک کند.
با این حال، برای اینکه اقتصاد ماداگاسکار به سطح جدیدی برسد، لازم است که چالش‌های زیادی از جمله ناپایداری سیاسی، فقر و فساد را برطرف کند. ایجاد شرایط مناسب برای توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط می‌تواند پایه‌ای برای رشد اقتصادی بلندمدت باشد. توجه به مسائل زیست‌محیطی، توسعه پایدار و عدالت اجتماعی به ماداگاسکار کمک می‌کند تا بر مشکلات اقتصادی خود غلبه کرده و رفاه نسل‌های آینده را تأمین کند.