دانشنامه تاریخی
سیستم دولتی ماداگاسکار دچار تغییرات قابل توجهی شده است که نه تنها توسعه تاریخی جزیره را منعکس می‌کند، بلکه تأثیر فرهنگ‌ها و سیستم‌های سیاسی مختلف را نیز نشان می‌دهد. از پادشاهی‌های باستانی تا جمهوری مدرن، ماداگاسکار چندین تغییر عمده را تجربه کرده است که هر کدام نقش کلیدی در شکل‌گیری آنچه امروز سیستم دولتی کشور نامیده می‌شود داشته‌اند. در این مقاله مراحل اصلی تکامل سیستم دولتی ماداگاسکار از دوران ماقبل تاریخ تا شکل‌گیری دموکراسی مدرن بررسی می‌شود.
در طول قرن‌ها قبل از ورود اروپاییان به جزیره، قبایل محلی مختلفی وجود داشتند که تعدادی پادشاهی و نهادهای دولتی را ایجاد و مدیریت می‌کردند. یکی از شناخته‌شده‌ترین آن‌ها پادشاهی ایمرینا بود که در ارتفاعات مرکزی ماداگاسکار در قرن XV به وجود آمد. این پادشاهی نقش کلیدی در زندگی سیاسی جزیره ایفا کرده و پایه‌ای برای اتحاد اراضی جزیره‌ای شد. در این پادشاهی یک سیستم مدیریت مرکزی طراحی شده بود که بر اساس قدرت پادشاه یا ملکه استوار بود.
سیستم مدیریت در پادشاهی ایمرینا شامل تقسیم کشور به چندین واحد اداری بود که هر یک تحت مدیریت یک فرماندار محلی قرار داشت. پادشاه یا ملکه ایمرینا مقامات عالیرتبه‌ای را منصوب می‌کردند که این مناطق را کنترل می‌کردند. این ساختار به حفظ قدرت در دستان حاکمیت مرکزی و در عین حال توجه به ویژگی‌های محلی کمک می‌کرد. لازم به ذکر است که اگرچه قدرت پادشاهان مطلق بود، در بعضی مراحل عناصری از فئودالیسم وجود داشت که در آن حاکمان محلی قدرت قابل توجهی داشتند.
پس از ورود اروپایی‌ها در اوایل قرن XVI، از جمله فرانسوی‌ها، انگلیسی‌ها و پرتغالی‌ها، عناصر حکومتی غرب به سیستم سیاسی ماداگاسکار نفوذ کردند. در اوایل قرن XIX، ماداگاسکار تحت تأثیر بریتانیا و فرانسه قرار گرفت که به افزایش رقابت برای نفوذ در جزیره منجر شد. در سال 1896، ماداگاسکار به طور رسمی به وسیله فرانسه استعمار شد و کشور بخشی از امپراتوری فرانسه شد.
استعمار فرانسه به طور قابل توجهی ساختار قدرت دولتی را تغییر داد. به جای پادشاهی سنتی، اداره فرانسوی جایگزین نهادهای محلی شد. مقامات و نیروهای نظامی فرانسوی همه جوانب مهم مدیریت دولتی از جمله اقتصاد، ارتش و سیاست خارجی را کنترل می‌کردند. بسیاری از رهبران و حاکمان محلی قدرت خود را از دست دادند، اگرچه برخی از آن‌ها همچنان معنای نمادین داشتند. سیستم اداره استعمارگرانه سخت و خودکامه بود که مقاومت‌هایی را در میان بومیان ایجاد کرد که به اشکال مختلفی از شورش‌ها خود را نشان داد.
پس از جنگ جهانی دوم، در دهه 1940، احساسات حامی استقلال در ماداگاسکار شدت گرفت. در این زمان مبارزه علیه حکومت استعمار آغاز شد. جنبش‌های ملی‌گرا محلی، مانند «آمالائو» (گروه هم‌پیمان)، به طور فعال خواستار استقلال و آزادی‌های سیاسی شدند. در سال 1947، شورش بزرگی علیه قدرت فرانسوی شعله‌ور شد که اگرچه سرکوب شد، اما مرحله‌ای مهم در مبارزه برای استقلال محسوب می‌شود.
ماداگاسکار به مبارزه برای حقوق خود ادامه داد و با وجود سرکوب‌های شدید، تا سال 1960 این کشور استقلال کامل را از فرانسه به دست آورد. در این زمان سیستم دولتی جزیره شروع به سازگاری با شرایط جدید کرد. ماداگاسکار به جمهوری ریاست‌جمهوری با سیستم سیاسی واحد تبدیل شد، اما با وجود استقلال قانونی، ساختار سیاسی و مدیریت جزیره هنوز بسیار وابسته به نفوذ فرانسه باقی ماند.
پس از کسب استقلال در سال 1960، ماداگاسکار به جمهوری ریاست‌جمهوری با سیستم پارلمانی تبدیل شد. نخستین رئیس‌جمهور ماداگاسکار، فیلیپ ژیرار، پایه‌گذار سیستم سیاسی جدید شد و ساختارهای جمهوری‌خواهی را ایجاد کرد که باید جایگزین اداره استعمارگرانه می‌شد. در این زمان اصلاحات اجتماعی و سیاسی متعددی برای توسعه اقتصاد، آموزش و بهداشت و همچنین تقویت هویت ملی صورت گرفت.
با این حال، سال‌های اول استقلال سخت بود و وضعیت سیاسی در جزیره نامتعادل باقی ماند. چندین تلاش برای کودتا و انقلاب منجر به تغییر قدرت و افزایش عدم قطعیت سیاسی شد. در سال 1972، نخستین رئیس‌جمهور سرنگون شد و مرحله جدیدی در زندگی سیاسی کشور آغاز شد که به رژیم‌های خودکامه و انتقال از حکومت مدنی به نظامی مرتبط بود. در این دوره زندگی سیاسی به شدت کنترل می‌شد و دموکراسی در معرض خطر قرار داشت.
در اواخر دهه 1980، با سقوط رژیم‌های خودکامه در دیگر نقاط جهان، روند دمکراتیزه شدن در ماداگاسکار نیز آغاز شد. در سال 1991، اعتراضات گسترده منجر به سرنگونی دیکتاتوری شد و کشور اولین گام‌ها را به سوی احیای نهادهای دموکراتیک برداشت. در سال 1992، قانون اساسی جدیدی تصویب شد که فرم جمهوری را با سیستم چند حزبی برقرار کرد و آزادی‌های مدنی را تضمین کرد.
امروزه ماداگاسکار یک جمهوری ریاست‌جمهوری است که در آن رئیس‌جمهور نقش کلیدی در سیستم دولتی ایفا می‌کند. قدرت عالی در دستان رئیس‌جمهور متمرکز است که توسط مردم انتخاب می‌شود. همچنین در کشور پارلمانی وجود دارد که از دو مجلس تشکیل شده و مسئولیت‌های قانون‌گذاری را بر عهده دارد. سیستم سیاسی هنوز با چالش‌هایی از جمله فساد، ناپایداری اقتصادی و مشکلات اجتماعی روبرو است، اما کشور به توسعه و اصلاح خود ادامه می‌دهد.
تکامل سیستم دولتی ماداگاسکار داستان مبارزه برای استقلال، خودآگاهی و اصلاحات دموکراتیک است. از پادشاهی‌های باستانی تا دوره استعمار و مبارزه برای آزادی، ساختار سیاسی کشور در معرض تغییرات متعددی قرار گرفته است. سیستم مدرن ترکیبی از سنت‌ها و مدل‌های سیاسی غربی است که ماداگاسکار را به نمونه‌ای منحصر به فرد از توسعه دولت در آفریقا تبدیل می‌کند. آینده کشور بستگی به قابلیت آن در مواجهه با چالش‌های داخلی و تقویت نهادهای دموکراتیک دارد که به پیشرفت و ثبات بیشتر کمک خواهد کرد.