دانشنامه تاریخی
مجارستان، واقع در مرکز اروپا، میراث زبانی منحصربفردی دارد. زبان رسمی کشور — مجاری است که به دلیل گرامر، آواشناسی و واژگانش از اکثر زبان‌های اروپایی متمایز است. زبان مجاری به گروه اوگریک زبان‌های فنلان-اویگر تعلق دارد، که آن را در میان زبان‌های همسایه هندی-اروپایی غیر معمول می‌سازد. در این مقاله ما به ویژگی‌های زبان مجاری، گرامر، تلفظ و همچنین تأثیر زبان‌های دیگر بر مجاری خواهیم پرداخت.
زبان مجاری به خاطر گرامر پیچیده‌اش شناخته شده است که شامل اشتقاق‌گذاری است. این بدان معناست که کلمات با افزودن پسوندها و پیشوندهای مختلف به ریشه کلمه تشکیل می‌شوند. به‌عنوان مثال، یک کلمه ممکن است شامل چندین مورفم باشد که هرکدام یک معنی یا عملکرد گرامری خاص را منتقل می‌کنند. این منجر به تشکیل کلمات بلند می‌شود که می‌تواند اطلاعاتی درباره حالت، عدد، زمان و حتی تعلق را شامل شود.
سیستم حالات در زبان مجاری شامل ۱۸ حالت است که به‌طور قابل توجهی بیشتر از اکثر زبان‌های دیگر است. هر کلمه بسته به نقش خود در جمله تغییر می‌کند که به مجارها این امکان را می‌دهد تا جملات را بدون توجه به ترتیب دقیق کلمات بسازند. بااین‌حال، ترتیب معمول کلمات در جمله — فاعل-مفعول-فعل (SOV) است که مجاری را از بیشتر زبان‌های هندی-اروپایی متمایز می‌کند.
سیستم آوایی زبان مجاری نیز ویژگی‌های خاص خود را دارد. زبان مجاری شامل ۱۴ صدای واکه‌ای است که می‌تواند کوتاه و بلند باشد، که بر معنا کلمه تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان مثال، کلمات "kor" (دایره) و "kór" (بیماری) فقط با طول واکه تفاوت دارند. تأکید در زبان مجاری همیشه بر روی هجا اول است که تلفظ آن را پیش‌بینی‌پذیر می‌سازد.
صامت‌ها در زبان مجاری می‌توانند نرم یا سخت باشند، که همچنین می‌تواند معنای کلمات را تغییر دهد. به‌عنوان مثال، "t" و "ty" در مجاری دارای تلفظ و عملکردهای متفاوتی هستند. این ویژگی آواشناسی از زبان‌آموزان می‌خواهد که تمرین خاصی برای رسیدن به تلفظ صحیح داشته باشند.
محتوای واژگان زبان مجاری شامل تعداد زیادی کلمه وام‌گرفته شده است که منعکس کننده تماس‌های تاریخی با سایر ملت‌ها است. زبان مجاری کلماتی را از زبان‌های مختلفی مانند آلمانی، لاتین، زبان‌های اسلاوی و همچنین ترکی عثمانی وام گرفته است. به‌عنوان مثال، کلمات مربوط به غذا معمولاً ریشه‌های ترکی دارند، مانند "فلفل دلمه‌ای" (paprika) و "گردن بره" (bárány). همچنین بسیاری از وام‌واژگان از زبان آلمانی وجود دارد، به‌خصوص در زمینه‌های فن‌آوری و علم.
از سوی دیگر، زبان مجاری نیز بر زبان‌های همسایه تأثیر گذاشته است. به‌عنوان مثال، برخی از کلمات با ریشه مجاری در زبان‌های رومانیایی، اسلوونی و صرب‌ها وجود دارد. این شاهدی بر روابط فرهنگی و تاریخی نزدیک میان مجارها و سایر ملت‌های اروپا مرکزی و شرقی است.
زبان مجاری زبان رسمی مجارستان است و استفاده از آن توسط دولت حمایت می‌شود. در کشور یک سیستم آموزشی به زبان مجاری وجود دارد که به حفظ و توسعه زبان در میان نسل جوان کمک می‌کند. بااین‌حال، در برخی مناطق مجارستان، مانند کارپات‌ها در اوکراین، رومانی و صربستان، مجارها اقلیت چشمگیری تشکیل می‌دهند و در این مکان‌ها همچنین زبان‌های محلی به‌علاوه زبان مجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
خودآگاهی ملی مجارها نیز در تلاش برای حفظ زبان و فرهنگ ظاهر می‌شود. سازمان‌ها و انجمن‌های فرهنگی مختلفی وجود دارد که به ترویج زبان و ادبیات مجاری هم در داخل و هم خارج از کشور می‌پردازند.
با پیشرفت تکنولوژی و جهانی شدن، زبان مجاری نیز خود را با واقعیت‌های مدرن سازگار می‌کند. در دهه‌های اخیر علاقه به یادگیری زبان مجاری در خارج از مجارستان به‌ویژه در میان کسانی که ریشه‌های مجاری دارند افزایش یافته است. برنامه‌های تبادل، دوره‌های زبانی و منابع آنلاین وجود دارد که به یادگیری زبان مجاری در سرتاسر جهان کمک می‌کند.
علاوه بر این، فرهنگ مجاری، شامل ادبیات، موسیقی و سینما، توجه مخاطبان بین‌المللی را جلب می‌کند که همچنین به انتشار زبان مجاری کمک می‌کند. بااین‌حال، در کنار این، چالش دیگری نیز مطرح است: نیاز به حفظ پاکی زبان و جلوگیری از وام‌گرفتن بیش از حد از کلمات خارجی.
زبان مجاری یک پدیده منحصربفرد و پیچیده است که تاریخ غنی و فرهنگ مردم مجار را منعکس می‌کند. ویژگی‌های گرامری، آواشناسی و واژگان آن فضایی چندوجهی زبانی ایجاد می‌کند که همچنان در حال توسعه است. حفظ و توسعه زبان مجاری همچنان چالش‌های مهمی برای مجارها چه در داخل کشور و چه در خارج از آن است، که آینده آن به‌عنوان زبانی که خود را منعکس می‌کند، تضمین می‌کند.