دانشنامه تاریخی
عصر کمونیستی در مجارستان شامل دوره‌ای از پایان جنگ جهانی دوم در سال 1945 تا سال 1989 است، زمانی که کشور وارد عصر جدید اصلاحات دموکراتیک شد. این دوره با استقرار رژیم سوسیالیستی، تأثیر اتحاد جماهیر شوروی، سرکوب‌های گسترده و تغییرات اقتصادی مشخص می‌شود.
پس از پایان جنگ جهانی دوم، مجارستان تحت کنترل نیروهای شوروی قرار گرفت. در سال 1945 یک ائتلاف دولتی موقت تشکیل شد که در آن کمونیست‌ها تسلط داشتند. در سال 1949 جمهوری خلق مجارستان اعلام شد و حزب کمونیست کنترل کامل کشور را به دست گرفت.
استقرار رژیم با سرکوب‌های شدید همراه بود. رقبای سیاسی، از جمله بورژوازی، نخبگان و روحانیون، مورد بازداشت، شکنجه و حتی اعدام قرار گرفتند. در سال 1956، انقلاب مجارستان به وقوع پیوست که در آن مردم علیه تأثیر شوروی و رژیم قیام کردند. انقلاب توسط نیروهای شوروی سرکوب شد که منجر به سرکوب‌های گسترده گردید.
با وجود رژیم سیاسی سخت، در دهه 1960 اصلاحات اقتصادی در مجارستان آغاز شد. تحت رهبری یانوش کادار، سیاست "کمونیسم گولاش" ارائه شد که سعی داشت عناصر سوسیالیسم و کاپیتالیسم را ترکیب کند. در نتیجه شرایط لیبرال‌تری برای بخش خصوصی فراهم شد که منجر به بهبود سطح زندگی مردم در مقایسه با سایر کشورهای سوسیالیستی گردید.
در این دوره تغییرات قابل توجهی در جامعه مجارستان به وقوع پیوست. آموزش در دسترس‌تر شد و برنامه‌هایی برای افزایش سواد و آموزش حرفه‌ای پیاده‌سازی شد. زنان حقوق بیشتری، از جمله دسترسی به آموزش و کار، به دست آوردند. با این حال، با وجود این دستاوردها، جامعه تحت کنترل حزب باقی ماند و انتخابات آزاد دست نیافتنی بود.
انقلاب مجارستان در سال 1956 یک رویداد مهم در تاریخ کشور بود. در اکتبر 1956، دانشجویان و کارگران به خیابان‌های بوداپست با درخواست‌های اصلاحات و آزادی رفتند. در پاسخ به اعتراضات، دولت اعلام کرد که چندین امتیاز، از جمله خروج نیروهای شوروی، را ارائه خواهد داد. اما به زودی وضعیت از کنترل خارج شد و اتحاد جماهیر شوروی نیروهایی را برای سرکوب قیام وارد کرد. هزاران نفر کشته شدند و بسیاری مجبور به مهاجرت شدند.
با وجود سرکوب‌ها، زندگی فرهنگی در مجارستان توسعه یافت. هنر و ادبیات حوزه‌های مهمی بودند که خلاقان سعی کردند دیدگاه‌ها و اعتراضات خود را بیان کنند. نویسندگانی مانند ایمره کرتس و میکلش رادنوتی نمادهای مبارزه برای آزادی شدند. در عین حال، پروژه‌های فرهنگی رسمی نیز وجود داشتند که ایدئولوژی دولت را منعکس می‌کردند.
از اواخر دهه 1980، اعتراضات و تظاهرات وسیعی علیه دولت در مجارستان آغاز شد. الهام‌گرفته از تغییرات سیاسی در سایر کشورهای سوسیالیستی، مجارها خواستار انتخابات آزاد و اصلاحات دموکراتیک شدند. در سال 1989 تصمیم به برگزاری انتخابات آزاد اتخاذ شد که به رژیم سوسیالیستی پایان داد.
در سال 1990 اولین انتخابات آزاد در مجارستان برگزار شد که در آن حکومت دموکراتیک تشکیل گردید. این انتقال یک گام مهم در تاریخ کشور بود که منجر به ادغام مجارستان در اتحادیه اروپا و ناتو گردید. کشور شروع به رشد فعال در جهت ارزش‌های دموکراتیک و اقتصاد بازار کرد.
عصر کمونیستی در مجارستان اثر عمیقی در تاریخ کشور برجای گذاشت. با وجود سرکوب‌های شدید و مشکلات اقتصادی، مجارها توانستند فرهنگ و هویت خود را حفظ کنند. انتقال به دموکراسی یک گام مهم به سمت بازسازی استقلال و حاکمیت بود. درس‌های این دوره همچنان امروز قابل توجه است، هنگامی که مجارستان به تحولات دموکراتیک خود ادامه می‌دهد.