دانشنامه تاریخی
مارگارت تاچر (1925–2013) — سیاستمدار بریتانیایی، نخستین زن نخست‌وزیر بریتانیا، که این سمت را از 1979 تا 1990 در اختیار داشت. سیاست‌ها و سبک رهبری او اثری ماندگار بر تاریخ بریتانیا و جهان گذاشت. در این مقاله به بررسی زندگی، کارنامه و میراث او می‌پردازیم.
مارگارت هیلدا رابرتس در 13 اکتبر 1925 در گرانتام، شهرستان لینکلن‌شایر، در خانواده‌ای که مالک فروشگاه مواد غذایی و مشاور محلی بود، متولد شد. او از کودکی شخصیت قوی و جاه‌طلبی از خود نشان داد. تحصیلات مارگارت در مدرسه ابتدایی محلی آغاز شد و سپس به مدرسه گرامر گرانتام رفت، جایی که در تحصیل استعدادهای برجسته‌ای از خود نشان داد.
در سال 1943، تاچر به دانشگاه آکسفورد وارد شد، جایی که رشته شیمی را مطالعه کرد. در دانشگاه، او به‌طور فعال در زندگی دانشجویی شرکت کرد و رئیس اتحادیه آکسفورد شد. پس از فارغ‌التحصیلی در سال 1947، مارگارت به‌عنوان پژوهشگر در یک آزمایشگاه علمی کار کرد، اما به زودی متوجه شد که شغل واقعی او سیاست است.
در سال 1950، تاچر برای اولین بار از طرف حزب محافظه‌کار در انتخابات پارلمانی نامزد شد، اما ناموفق بود. او تسلیم نشد و در سال 1959 به‌عنوان نماینده حوزه انتخابیه فینچ انتخاب شد. در پارلمان، او به‌سرعت خود را به‌عنوان سخنرانی توانمند معرفی کرد و توجه رهبری حزب را جلب کرد.
در سال 1970، تاچر به‌عنوان وزیر آموزش و علوم در دولت ادوارد هیت منصوب شد. در این سمت، او مجموعه‌ای از اصلاحات نامحبوب را اجرا کرد که از جمله می‌توان به لغو شیر رایگان برای دانش‌آموزان اشاره کرد که به‌طور بعدی به دلیل این اقدام به او لقب "تاچر شیر" داده شد. با این حال، اراده و توانایی او در اتخاذ تصمیمات سخت به پیشرفت او در سلسله‌مراتب حزب کمک کرد.
در سال 1975، مارگارت تاچر به‌عنوان رهبر حزب محافظه‌کار انتخاب شد و نخستین زنی بود که به این مقام دست یافت. در سال 1979، در بحبوحه بحران اقتصادی و آمار بالای بیکاری، او پس از پیروزی حزبش در انتخابات به نخست‌وزیری رسید. ورود او به قدرت آغازگر آنچه که به‌عنوان "تاچرایزیشن" شناخته می‌شود، بود — سری از اصلاحات اقتصادی و اجتماعی که به‌منظور احیای اقتصاد و تقویت غرور ملی طراحی شده بودند.
تاچر سیاست بازار آزاد را پیاده کرد، هزینه‌های دولتی را کاهش داد، شرکت‌های دولتی را خصوصی‌سازی کرد و قدرت اتحادیه‌ها را تضعیف کرد. این اقدامات هم حمایت و هم انتقاد را برانگیخت، اما به‌طور کلی به رشد اقتصادی در دهه 1980 کمک کرد. او همچنین به‌خاطر سیاست خارجی سخت‌گیرانه و مقابله با اتحاد جماهیر شوروی شناخته شد که به تقویت روابط با ایالات متحده و رونالد ریگان منجر شد.
در سال 1982، یکی از مهم‌ترین رویدادهای دوران نخست‌وزیری او رخ داد — جنگ فالکلند. آرژانتین جزایر فالکلند را اشغال کرد و تاچر تصمیم به اعزام نیروهای نظامی برای آزادی آنها گرفت. این عملیات موفقیت‌آمیز اعتبار او را به‌عنوان یک رهبر قوی تقویت کرد و به حزب او کمک کرد تا در انتخابات 1983 پیروز شود.
در عرصه بین‌المللی، تاچر به‌طور فعال ایده‌های بازار آزاد و آزادی شخصی را ترویج داد و یکی از چهره‌های پیشرو "انقلاب محافظه‌کاری" در دهه 1980 شد. او همچنین نقش کلیدی در پایان جنگ سرد ایفا کرد و با تقویت اتحاد با ایالات متحده و حمایت از اصلاحات میخائیل گورباچف در اتحاد جماهیر شوروی همکاری کرد.
با وجود موفقیت‌های اولیه، در نیمه دوم دهه 1980، محبوبیت تاچر شروع به کاهش کرد. اصلاحات اقتصادی منجر به افزایش بیکاری و ناپایداری اجتماعی شد. در سال 1989، دولت او با نارضایتی فزاینده رأی‌دهندگان مواجه شد و حمایت از او در داخل حزب تضعیف گشت.
در سال 1990، تاچر تصمیم به نامزدی برای دوره سوم گرفت، اما رقبای او در حزب شروع به قوی‌تر شدن کردند. در نتیجه درگیری‌های داخلی و نارضایتی از رهبری او، او مجبور به استعفا از مقام نخست‌وزیری و ترک رهبری حزب محافظه‌کار در نوامبر 1990 شد.
پس از خروج از سیاست، تاچر عنوان بارونس را دریافت کرد و به فعالیت‌های عمومی فعال ادامه داد. او خاطرات خود را نوشت، در مجامع بین‌المللی صحبت کرد و در پروژه‌های خیریه مشارکت داشت. کتاب‌های او، مانند "اعتماد به نفس" و "راه به قدرت"، به پرفروش‌ترین‌ها تبدیل شدند و دیدگاه منحصر به فردی درباره زندگی و کارنامه‌اش ارائه دادند.
مارگارت تاچر همچنین موضوع بسیاری از فیلم‌های مستند و آثار تئاتری شد. میراث او همچنان بحث‌برانگیز است، اما تأثیر او بر سیاست بریتانیا و جهان را نمی‌توان نادیده گرفت. او نخستین زنی بود که چنین مقام بلندی را به عهده گرفت و دستاوردهای او الهام‌بخش بسیاری از زنان برای مشارکت در سیاست گردید.
مارگارت تاچر از سال 1951 تا زمان مرگ همسرش دنیس تاچر در سال 2003 با او ازدواج کرده بود. این زوج دارای دو فرزند به‌نام‌های کارولین و مارک بودند. او با وجود شرایط دشوار کارنامه سیاسی‌اش، به شوهر و خانواده‌اش وفادار ماند. در سال 2013، پس از سال‌ها مبارزه با بیماری آلزایمر، تاچر در سن 87 سالگی درگذشت.
مارگارت تاچر نماد قدرت و عزم در سیاست است. دستاوردها و رویکرد او در مدیریت کشور تاریخ بریتانیا را تغییر داده و تأثیر قابل توجهی بر سیاست جهانی داشته است. میراث او، علی‌رغم جنجال‌ها، همچنان مورد بحث قرار می‌گیرد و مردم را به مشارکت در زندگی سیاسی ترغیب می‌کند.