دانشنامه تاریخی
ولادیمیر ایلیچ لنین، نام واقعی اولیانوف، در ۲۲ آوریل ۱۸۷۰ در سیمبریسک متولد شد. او یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های قرن بیستم و بنیان‌گذار اتحاد جماهیر شوروی بود. لنین نظریه‌پرداز مارکسیسم و انقلابی عملی بود که او را به یکی از چهره‌های کلیدی در تاریخ جهان تبدیل کرد.
لنین در خانواده‌ای از روشنفکران بزرگ شد. پدر او، مدیر دبیرستان، وقتی که لنین فقط ۱۶ سال داشت، درگذشت. این رویداد تأثیر عمیقی بر جهان‌بینی او گذاشت. در سال ۱۸۸۷، پس از اعدام برادر بزرگترش که در یک سوءقصد به تزار الکساندر سوم مشارکت داشت، لنین شروع به علاقه‌مند شدن به ایده‌های انقلابی کرد.
لنین به دانشکده حقوق دانشگاه قازان رفت، اما به خاطر مشارکت در آشوب‌های دانشجویی اخراج شد. پس از آن، او به آموزش خود به صورت مستقل ادامه داد و به زودی به یک شرکت‌کننده فعال در جنبش انقلابی تبدیل شد. در سال ۱۸۹۳ او به سن پترزبورگ منتقل شد، جایی که به گروه مارکسیستی پیوست.
لنین به یکی از مارکسیست‌های برجسته در روسیه تبدیل شد و روزنامه «ایسکرا» را تأسیس کرد. او ایده‌هایی درباره نیاز به یک حزب انقلابی حرفه‌ای را توسعه داد که او را از سایر سوسیالیست‌ها در آن زمان متمایز می‌کرد. در سال ۱۹۰۳ در دومین کنگره حزب سوسیال دموکرات روسیه (رادیکال) شکاف میان بلشویک‌ها و منشویک‌ها پیش آمد و لنین رهبری گروه اول را بر عهده گرفت.
در مارس ۱۹۱۷، پس از انقلاب فوریه، لنین در تبعید بود. اما به زودی به روسیه بازگشت. در ۷ نوامبر ۱۹۱۷ (طبق تقویم نو ۲۵ اکتبر) انقلاب اکتبر رخ داد که در نتیجه آن بلشویک‌ها قدرت را به دست گرفتند. لنین رئیس حکومت جدید شد.
لنین با تعداد زیادی از مشکلات اقتصادی، از جمله کمبود غذا و فروپاشی صنعت مواجه شد. در سال ۱۹۱۸ او کمونیسم جنگی را معرفی کرد که شامل ملی‌سازی تمامی شرکت‌ها و کنترل سخت بر توزیع منابع بود. اما این امر نارضایتی و مقاومت در میان مردم را برانگیخت.
در سال ۱۹۲۱ لنین سیاست اقتصادی جدید (نپ) را معرفی کرد که به ابتکارات خصوصی اجازه می‌داد و روابط بازار را بازسازی می‌کرد. این تصمیم به بهبود اقتصادی کشور کمک کرد، اما همچنین انتقادات از سوی عناصر رادیکال‌تر حزب را به همراه داشت.
لنین در ۲۱ ژانویه ۱۹۲۴ در سن ۵۳ سالگی درگذشت. ایده‌ها و فعالیت‌های او تأثیر قابل توجهی بر توسعه جنبش سوسیالیستی و کمونیستی در سراسر جهان داشت. پس از مرگ او، جسدش مومیایی شد و در مقبرة در میدان سرخ مسکو قرار گرفت که به نماد فرقه شخصیتی او تبدیل شد.
لنین میراثی به جا گذاشت که در قالب اتحاد جماهیر شوروی تا زمان فروپاشی آن در ۱۹۹۱ ادامه پیدا کرد. ایده‌های او درباره مبارزه طبقاتی، دیکتاتوری پرولتاریا و ساخت سوسیالیسم به عنوان پایه‌ای برای بسیاری از کشورها که سعی در پیروی از خط مشی او داشتند، تبدیل شد.
ولادیمیر لنین یکی از controversial ترین و مورد مطالعه‌ترین شخصیت‌ها در تاریخ باقی می‌ماند. زندگی و فعالیت‌های او همچنان موضوع علاقه و بحث است و ایده‌های او برای بسیاری از محققان و سیاستمداران در سراسر جهان مرتبط باقی مانده است.