پېژندنه

د جرمني لرغونی تاریخ د خلکو له لومړنیو استوګنځیو څخه د لومړنیو جرمني قبیلو په جوړېدو پورې پراخ مهال ویش لري. دې تاریخ د مختلفو کلتورونو، کډوالۍ او اقتصادي بدلونونو ترمنځ د پيچلي تعامل شاهد دی چې د اوسنۍ جرمني په سیمه کې رامنځته شوي. د دې پروسو پوهیدل زموږ سره مرسته کوي چې ښه پوه شو څنګه جرمني د اروپایي تاریخ یوه مهم مرکز ته وا اړول شوه.

لومړني استوګنځي

د جرمني په سیمه کې د انساني شتمنۍ لومړۍ نښې د پالئولتیک دورې پورې اړه لري. نږدې 600,000 کاله مخکې په اوسنۍ جرمني کې نیاندرتالان ژوند کاوه. د کارولو وسایل او د استوګنې پاتې شوني د دې سیمو کې د دوی موجودیت تاییدوي.

د میزو لیتیک دورې (نږدې 10,000 کاله مخکې) ته د لیږد سره، خلکو د مستوګنې ژوند ته چمتو شول. دوی ښکار، ټولول او ماہی گیری ته دخیل وو. په دې دوره کې په جرمني کې لومړني ټولنې شکل نیسي او د کلتوري ساختمان پرمختګ کوي. د دې لپاره مثال د میګالیتیک جوړښتونه دي، لکه د نایبراو قبرونه او داسې نور ځایونه.

د نوولیتیک دور

نوولیتیک انقلاب، چې نږدې 5500 کاله مخکې له میلاد څخه پیل شو، د ښکار او ټولولو نه د کرنې او مالدارۍ ته د لیږد علامه وه. په دې وخت کې لومړني کلي او کلتورونه راڅرګند شول، لکه د لینیر-ریبان کلتور (LBK). دغه ټولنې نوې ټکنالوژۍ لکه د زراعت ورکولو د کند او د کټو د دورو په کارولو کې شامل شوې، چې د نفوس لوړیدو او سوداګرۍ پراختیا ته زمینه برابره کړه.

د نوولیتیک دور په پای کې په جرمني کې لوی قبیلوي اتحادونه رامنځته شول، چې د آینده جرمني قبیلو بنسټ شو. په دې دوره کې د دلمین او تپه ګانو جوړول مهم کلتوري پیښه شوې، چې د دفن لپاره کارول کیدلي.

جرمن قبیلې

د میلاد لومړۍ پېړۍ په پیل کې د جرمني په سیمه کې مختلفې جرمني قبیلې، لکه ګوتي، واندال، سکسون او فرانکا وجود درلود. دا قبیلې د ژبې، کلتور او رواجونو له مخې یو له بل څخه توپیر درلود. دوی د خپل جنګي روح له امله مشهور وو، چې دوی ته یې د بهرنیو خطرونو په وړاندې بریالیتوب ترلاسه کولو کې مرسته وکړه.

جرمني قبیلې ورو ورو د لویو اتحادونو په جوړولو پیل وکړ. د دې تر ټولو مهم اتحادونو څخه یو د سکس قبیله وه، چې د سیمې تاریخ کې مهم رول ولوباوه. جرمني قبیلې هم د رومي تمدن سره تعامل درلود، چې د کلتوري او ټکنالوژیکي پرمختګونو تبادلې لامل شو.

رومي تاثیر

د میلاد نه مخکې په لومړۍ پېړۍ کې، رومي جمهوریت د اوسنۍ جرمني په سیمه کې د ځمکو په کشف او فتح باندې پیل وکړ. په پایله کې، د نوریک ولایت جوړ شو، او وروسته د پورته جرمني او لاندې جرمني. رومیانو سره نوې ټکنالوژي، کرنه او ښار جوړونې راوړې.

با وجود د رومي تاثیر، جرمني قبیلو خپلې هوی ت او ازادي وساتله. په 9 میلادي کال کې د تیوتبurg ځنګل کې یو مهم جنګ وشو، کله چې دا ټولې جرمني قبیلې د آرمیننی په مشرتابه کې درې رومي لژیونونه ووهلې. دا بدلون د روميانو نورې پرمختګونه د ختیځ په لور ودریدل او جرمني هویت یې پیاوړی کړ.

کلتور او مذهب

لرغونی جرمني د خپلو رواجونو، کلتوري دودونو او مذهبي باورونو لپاره مشهور وو. جرمن خلکو ډېر خدایانو ته عبادت کاوه، او د هغوی مذهب څو خدایي وو. جاهلیت د ټولنې په ژوند کې مهم رول درلود، چې په کې مراسم، جشنونه او د طبیعت او زراعت سره تړلې رسومات شامل وو.

کلتوري ودانۍ، لکه مقدس جڼرې او قربانۍ ډبرې، د خدایانو لپاره د عبادت لپاره کارول شوې. د جرمن خلکو مهم خدایان درې: اودین، ترور او فریا وو. دغه خدایان د طبیعت، جګړې او زراعت ځواکونه شناخت کړي. د جاهلیت کمزوري د مسیحت خپرولو سره پیل شوه په دې سیمه کې، په خاصه توګه وروسته له دې چې رومي کنټرول جوړ شو.

مسیحیت ته اړول

د څلورمې پېړۍ له پیل څخه مسیحت په جرمني کې خپرېدل پیل کړل. لومړني مسیحي مشنرانو، لکه سنټ بونيفیس او ویلیبرډ، د جرمني قبیلو ترمنځ تبلیغ کړل او لومړۍ کلیساوې جوړې کړې. د مسیحت خپرېدل ورو ورو روان وو او د ځایي جاهلی کلتورونو په وړاندې قوي مقاومت سره مخامخ شوه.

د نهمې پېړۍ پورې مسیحت د اکثرو جرمني قبایلو کې غالب دین شو. دې د ټولنې د جوړښت او کلتور کې د پام وړ بدلونونه رامنځته کړل. مسیحت د جرمني خاورې او اروپا پاتې برخه ترمنځ اړیکې پیاوړې کړې، چې د کلتوري تبادلې او اقتصادي اړیکو ته زمینه برابره کړه.

پایله

په جرمني کې لرغوني وختونه د تاریخ یوه ځانګړې او څو اړخیزه مخینه وړاندې کوي. د جرمني قبیلو په تشکیلو کې د وخت دوره، د رومي تمدن سره د هغوی تعامل او مسیحت ته مخه، د سیمې پر پرمختګ ژور اثر درلود. د دې تاریخ پوهه د اوسنۍ جرمني او د هغې کلتوري میراث په ښه پوهیدو کې مرسته کوي.