تاریخی انcyclopedia
کامرون — هغه هیواد دی چې د کلتوري او تاریخي میراث سره بډای دی. په اوږده تاریخ کې، له لرغون پورې تر معاصرو تاريخ پورې، کامرون د څو ښو شخصیتونو روزنه کړې ده چې د هیواد د معاصر هویت په جوړولو کې یې کلیدي رول لوبولی. دا شخصیتونه نه یوازې د ملي تاریخ پر مخ تللي، بلکه د ټولې کڅوړې سیاسي، ټولنیزې او کلتوري ژوند باندې هم تاثیر کړی. د کامرون مشهور تاریخې شخصیتونه هغه سیاستوال، ټولنیز فعالان، پوهاند، لیکوالان او هنرمندان دي چې د هیواد په پرمختیا کې مرسته کړې او د دې د ازادۍ لپاره او د ټولنیز او اقتصادي اصلاحاتو لپاره یې مبارزه کړې.
رنې ډکارت د شلمې پیړۍ په لومړیو کې د کامرون یو له لومړیو رهبرانو څخه و، چې د هیواد د ازادۍ په غورځنګ کې مهم رول ولوباوه. د هغه سیاسي مسلک په ۱۹۴۰ لسیزو کې پیل شو، کله چې هغه د فرانسوي استعماري ځواک په وړاندې یو له تر ټولو فعالو مخالفت کونکو شو. ډکارت د کامرون د ملي ګوند یو له بنسټ ایښې کسانو څخه و او په استعمارۍ نظام کې یې د افریقایانو د حقوقو لپاره فعاله مبارزه وکړه. په ۱۹۶۰ کال کې، کله چې کامرون خپلواک شو، ډکارت د نوې دولت په سیاسي ژوند کې یو مهم شخصیت شو، که څه هم د هغه تاثیر د ۱۹۷۰ کال له مړینې وروسته هم احساسیدل کېده.
احمدو احمدو — د کامرون لومړی ولسمشر دی، چې د ۱۹۶۰ کال له ازادۍ وروسته د هیواد په لومړیو کلونو کې یې مشري وکړه. د هغه رهبري د نوې ملت د جوړیدو لپاره کلیدي وه، او احمدو د کامرون د ازادۍ یو له تر ټولو مهمو جوړونکو څخه ګڼل کیږي. د هغه په حکومت کې یو واحد دولت جوړ شو، او د اقتصاد او ټولنیزو بنسټونو د پرمختګ لپاره لومړي پلانونه هم ترتیب شول. احمدو همدارنګه د فرانسې سره د اړیکو په ټینګولو کې مهمه برخه واخیسته، چې کامرون ته د نړیوالې کچې د دیپلوماتیکو او اقتصادي اړیکو د پرمختګ زمینه برابره کړه.
ژول-انجلو نډونګیلا — کامروني دی، چې په ۱۹۵۰ لسیزه کې د فرانسوي استعماري واک په وړاندې یو مهم مخالف شو. هغه د کامرون د ازادۍ لپاره د مبارزې ملي سازمان یو له بنسټ ایښوونکو څخه و، او همدارنګه د آزادۍ وروسته د هیواد په سیاسي ژوند کې فعاله ونډه اخیسته. نډونګیلا په لومړیو کامروني حکومتونو کې مهمې څوکۍ نیولې وې او د لومړیو ګوندونو د جوړیدو سره مرسته کړې چې د افریقایانو د حقوقو او د دیموکراتیک دولت د جوړیدو لپاره مبارزه کوله.
پول بیاه، د کامرون اوسنی ولسمشر، په ۱۹۸۲ کال کې دې مقام ته وټاکل شو، چې د احمدو احمدو وروسته ټاکل شوی دویم ولسمشر دی. د هغه حکومت د سیاسي او اقتصادي مهمو بدلونونو سره همرازی و، او د مرکزي واک د پیاوړتیا سره يې مل و. د بیاه په حکومت کې کامرون د مهمو اقتصادي اصلاحاتو شاهد و چې د خلکو د ژوند د معیار لوړولو په هدف ترسره شوې، او همدارنګه د بنسټونو د مدرنیزېدو پروسه پراخه شوې. مګر د هغه حکومت هم د استبدادي میتودونو، د بشري حقوقو د سرغړونو او د اپوزیسیون د ځپلو لپاره نیوکه شوې. په هر حال، پول بیاه د کامرون په معاصره سیاسي ژوند کې یوه له تر ټولو مؤثره څېرو پاتې کیږي.
امبرتو مینډ — د کامرون یو بې ساری لیکوال او مفکر دی، چې د هغه آثار د هیواد د کلتوري هویت په جوړولو کې مهمه ونډه لري. د هغه لیکنې اکثره د ټولنیزو بدلونونو او افریقایي واقعیت پر موضوعاتو تمرکز کوي. مینډ د کامرون په ادبي او فلسفي ژوند کې یو مهم غږ شو، چې اکثره یې د استعماري میراث او د لویدیځو کلتورونو اغیزې ته نیوکه کړې. د هغه آثار څو نسله افریقایي لیکوالانو او مفکرو ته الهام ورکړی، او همدارنګه د معاصر افریقایي ادبیاتو پرمختګ کې مهمه ونډه لري.
ایمانوئل ټاهو — کامرونی دی چې د ښوونې او علم په پرمختګ کې مهمه ونډه اخیستې ده. د هغه کارونه په څو مهمو مسلو تمرکز کوي، لکه د ټولنیز عدالت او د ځوانانو مشرتابه. ټاهو د کامرون د ښوونې د سیستم د ښه کولو او د علم د پرمختګ لپاره فعاله مبارزه کړې، او همدارنګه د افریقایي هیوادونو لپاره د مستقل علمي بنسټونو د جوړولو لپاره هڅه کړې چې هغوی وکولای شي د پرمختګ لپاره خپلو منابعو ته پام وکړي. د هغه نظریات د کامرون په سیاسي او علمي څېرو باندې ډیر اغیزه کړې.
ایمل کمنه د کامرون د هنر یو له غوره استازیو څخه و. د هغه کارونه په نقاشۍ او مجسمه سازۍ کې په نړیواله کچه پیژندل کیږي. کمنه د افریقایي کلتورونو دودیز موضوعات کارولي او له معاصرو هنري تحریکاتو سره یې ترکیب کړي. د هغه هڅې د کامرون د کلتوري آزادۍ سمبول شو او د افریقایي هنر په پرمختګ کې مهمه ونډه لري. د هغه آثار اکثره د ټولنیزو او کلتوري هویت پوښتنې او همدارنګه د افریقایي هیوادونو د نړیوال هیواد په توګه د چلنجونو په اړه خبرې کوي.
د کامرون تاریخ د داسې شخصیتونو سره بډای دی چې د هیواد د معاصر حالت په جوړولو کې یې مهمه ونډه اخیستې. دا خلک په مختلفو برخو کې خپل اثرات پریږدي، د سیاست او اقتصاد څخه تر کلتور او هنر پورې. د دې لپاره چې آیا هغوی د ازادۍ په مبارزه کې شامل شوي، یا د ښوونې او هنر په ساحه کې تاثیر کړی، د دوی لاسته راوړنې د کامرون نوې نسلونو او د افریقا خلکو ته الهام ورکوي. د دې تاریخي شخصیتونو تاریخ د کامرون د میراث مهمه برخه ده او د هیواد کلتوري او سیاسي تنوع شتمني څرګندوي.