Arkaik dönem, Kanada'da yaklaşık M.Ö. 10.000 yılında başlayıp M.Ö. 3.000 civarında sona eren uzun bir zaman dilimini kapsar. Bu dönem, yerli halkların yaşam biçiminde önemli değişiklikler, iklim değişiklikleri ve yeni teknolojilerin gelişimi ile karakterizedir.
Arkaik döneminin başlarında iklim soğuk ve nemliydi, ancak bu dönemin ortalarında ısınma başladı. Kanada'nın büyük bir kısmını kaplayan buzulları geri çekilmeye başladı ve yeni yaşam alanları açıldı. Bu iklim değişikliği, bitki örtüsünün büyümesine ve yeni ekosistemlerin ortaya çıkmasına neden oldu; bu da yerli halkların yaşam biçimini etkiledi.
Buzulların çekilmesi ve ormanların ile nehirlerin ortaya çıkmasıyla, yerli halk belirli yerlerde yerleşmeye başladı; bu da yeni toplumsal organizasyon şekillerinin gelişmesine yol açtı. Kalıcı yerleşimlerin ortaya çıkması, nüfus artışına ve tarımın gelişmesine katkıda bulundu.
Arkaik dönemde teknoloji alanında önemli ilerlemeler kaydedildi. Yerli halk, taş, kemik ve ahşaptan çeşitli aletler kullanmaya başladı. Önemli başarılar arasında şunlar bulunmaktadır:
Arkaik insanların ana besin kaynağı avcılık ve toplayıcılıktı. Av için ana hedefler şunlardı:
Toplayıcılık, meyve, fındık ve köklerin toplanmasını içeriyor, bu da beslenme diyetini tamamlıyordu.
Arkaik dönem, kültürel ve dini geleneklerin gelişimiyle de karakterize edilmektedir. Doğal olayları ve kültürel normları açıklayan çeşitli mitler ve efsaneler vardı. Ahşap oymacılığı ve takı yapımı gibi geleneksel sanatlar, yaşamın önemli bir parçası haline geldi.
Arkaik halkların sosyal yapısı çeşitlilik gösteriyordu ve yerel koşullara bağlıydı. Çoğu durumda aileler daha büyük gruplar içinde birleşerek kaynak ve bilgi alışverişine olanak tanıyordu. Bazı bölgelerde daha karmaşık toplumların temelleri şekillenmeye, iş bölümü ve hiyerarşi oluşmaya başladı.
Arkaik dönem, Kanada tarihindeki önemli bir aşama oldu ve gelecekteki medeniyetlerin temellerini attı. İklimdeki değişiklikler, teknolojik başarılar ve kültürel gelişim, yerli halkların kimliğinin şekillenmesinde kilit rol oynamıştır. Bu dönem, insanların değişen çevresel koşullara uyum sağlama ve toplumlarını geliştirme yeteneğinin bir kanıtıdır.