دوره نورمن در تاریخ انگلستان از سال ۱۰۶۶ با فتح این کشور توسط دوک نورماندی، ویلیام فاتح آغاز میشود. این رویداد تغییرات اساسی در جامعه، سیاست و فرهنگ انگلستان ایجاد کرد و زمینهساز شکلگیری سیستم فئودالی و تأثیر زیادی بر تاریخ بعدی انگلستان شد. فتح نورمن آغازگر انتقال از سلطنت آنگلوساکسونی به سلطنت نورمانی بود که تغییرات متعددی را در سیاست داخلی و خارجی به همراه داشت.
فتح نورمن
فتح انگلستان توسط ویلیام نورمان از نبرد Hastings در تاریخ ۱۴ اکتبر ۱۰۶۶ آغاز شد، جایی که نیروهای پادشاه آنگلوساکسونی، هارولد II، شکست خوردند. هارولد کشته شد و ویلیام پس از آن خود را پادشاه انگلستان اعلام کرد. تاجگذاری او در صومعه وستمینستر در تاریخ ۲۵ دسامبر ۱۰۶۶ انجام شد.
فتح نورمن به تغییرات بنیادی در ساختار اجتماعی و سیاسی انگلستان منجر شد. ویلیام شروع به توزیع مجدد زمینها کرد و مالکیت اشراف آنگلوساکسونی را مصادره کرده و به بارونها و شوالیههای نورمان منتقل کرد، که زمینهساز توسعه فئودالیسم در انگلستان شد. اشراف جدید فرهنگ و آداب و رسوم نورماندی را به همراه آوردند که تأثیر زیادی بر زندگی انگلیسیها گذاشت.
سیستم فئودالی
یکی از پیامدهای عمده فتح نورمن، تأسیس سیستم فئودالی در انگلستان بود. ویلیام زمینهای کشور را بین حامیان خود تقسیم کرد و از آنها وفاداری و خدمت نظامی طلب کرد. این بدین معنا بود که پادشاه مالک اصلی تمام زمینها بود و لردهای فئودالی، که زمینها را دریافت کرده بودند، موظف به تأمین نیروهای نظامی و پیروی از پادشاه در حملات نظامی بودند.
تسلیم اشراف به پادشاه، پایهگذار کنترل بر کشور شد. سیستم واسیالیتی، که در آن هر فئودال واسی پادشاه بود و میتوانست زمینها را به واسیالهای خود منتقل کند، قدرت ویلیام و نسلهای او را تثبیت کرد. ساختار فئودالی به بخشی مهم از زندگی سیاسی و اجتماعی انگلستان در قرنهای بعدی تبدیل شد.
کتاب قیامت
در سال ۱۰۸۶ به دستور ویلیام "کتاب قیامت" (Domesday Book) تهیه شد که اولین کاداستر جامع زمینها در انگلستان بود. هدف از ایجاد این کتاب توصیف تمام مالکیتهای زمینی، اندازهها، درآمدها و مالکان آنها برای اخذ مالیات و مدیریت مؤثرتر بود. این سند به ویلیام و دولت او تصویری کامل از توزیع زمینها در انگلستان ارائه داد و کنترل بیشتری بر اقتصاد کشور فراهم کرد.
"کتاب قیامت" همچنین به تثبیت سیستم فئودالی کمک کرد، زیرا در آن تمامی مالکیتهای زمینی و مالکان آنها ثبت شده بود که به جلوگیری از مناقشات بر سر مالکیت و تقویت قدرت پادشاه و اداریاش کمک کرد.
کلیسا و دولت
فتح نورمن همچنین تأثیر قابل توجهی بر کلیسای انگلیسی داشت. ویلیام اسقفهای آنگلوساکسونی را با شخصیتهای روحانی نورمان و فرانسوی جایگزین کرد که کنترل او بر کلیسا را تضمین کرد. پادشاهان نورمان به طور فعال در امور کلیسا دخالت میکردند و اسقفها را منصوب کرده و بر زمینهای کلیسا نظارت میکردند.
با این حال، ویلیام فاتح از پاپ و اصلاحات کلیسایی که در آن زمان در اروپا انجام میشد، حمایت کرد. او بسیاری از صومعهها را تأسیس کرد و از ساخت کلیساها حمایت کرد که به تقویت مسیحیت و زندگی دینی در کشور کمک کرد.
معماری و فرهنگ
یکی از تغییرات بارز که نورمنها به ارمغان آوردند، توسعه معماری بود. در انگلستان قلعههای سنگی بزرگ و کلیساها ساخته شدند که نمادی از نظم فئودالی و قدرت حاکمان نورمان بود. معروفترین نمونههای معماری نورمانی شامل صومعه وستمینستر، برج لندن و بسیاری دیگر از دژها و کلیساهاست که همچنان انگلستان را زینت میبخشند.
فرهنگ نورمانی همچنین بر زبان و هنر انگلستان تأثیر گذاشت. با اینکه زبان اصلی اشراف فرانسوی باقی ماند، در طول زمان ترکیب زبانهای آنگلوساکسونی و فرانسوی صورت گرفت که در نهایت منجر به شکلگیری زبان میانه انگلیسی شد. زبان فرانسوی برای مدت طولانی زبان دربار سلطنتی باقی ماند اما سنتهای آنگلوساکسونی در میان کشاورزان و طبقات پایینتر همچنان وجود داشت.
دیناستی نورمان
ویلیام فاتح بنیانگذار دیناستی نورمان شد که تا پایان قرن دوازدهم بر انگلستان حکومت کرد. پس از مرگ او در سال ۱۰۸۷، پسر بزرگش ویلیام II قرمز تاج و تخت انگلیس را به ارث برد. حکومت او با درگیریهایی با بارونها و کلیسا همراه بود و همچنین کمپینهای نظامی در اسکاتلند و ولز را شامل میشد.
پس از مرگ ویلیام II در سال ۱۱۰۰، برادر کوچکش هنری I به تخت نشست. هنری سیاست تقویت قدرت سلطنت و اصلاح اداره را ادامه داد. او همچنین با ازدواج با متیلدا، دختر پادشاه اسکاتلند، روابط خود را با نورماندی تقویت کرد که به او اجازه داد تأثیر خود را در شمال انگلستان و اسکاتلند افزایش دهد.
آشفتگی و جنگ داخلی
پس از مرگ هنری I در سال ۱۱۳۵، آشفتگیای به وجود آمد که به عنوان "آنارشی" شناخته میشود. این آشفتگی ناشی از مبارزه برای تاج و تخت بین دختر او متیلدا و خواهرزادهاش استفان بلواس بود. این دوره جنگ داخلی تا سال ۱۱۵۳ ادامه داشت، زمانی که طرفین توافق کردند که پسر متیلدا، هنری پلانتاجن، پس از مرگ استفان پادشاه شود.
به این ترتیب، دیناستی نورمان به تدریج جای خود را به دیناستی جدید پلانتاجن داد که به حکمرانی در انگلستان ادامه داد. با این حال، دوره نورمن تأثیر قابل توجهی بر توسعه آینده سلطنت انگلستان، قانونگذاری و فرهنگ گذاشت.
نتیجهگیری
دوره نورمن در تاریخ انگلستان زمان تغییرات قابل توجهی بود که بر همه جنبههای زندگی کشور تأثیر گذاشت. فتح ویلیام نورمان به تأسیس سیستم فئودالی، توزیع مجدد زمینها و ورود اشراف نورمان منجر شد. کلیسا و دولت به طور معناداری مرتبطتر شدند و تأثیرات فرهنگی و زبانی نورماندی در طول قرنها ادامه داشت.
فتح نورمن زمینهساز شکلگیری یک سلطنت قوی بود که توانست چالشهای قرنهای بعدی را تحمل کند. تأثیر این دوره را میتوان در معماری، زبان و نهادهای سیاسی که همچنان بخشی از میراث فرهنگی انگلستان تا به امروز هستند، مشاهده کرد.