دانشنامه تاریخی
ادبیات امارات متحده عربی ترکیبی منحصر به فرد از سنت‌ها و معاصر است که در آن اصول ادبی عربی عمیقاً ریشه‌دار با جریانات جدید و تأثیرات غربی تداخل می‌کند. از زمان تأسیس دولت در سال ۱۹۷۱، ادبیات امارات دگرگونی‌های قابل توجهی را تجربه کرده و به سمت بیان آزادتر افکار و موضوعاتی که با چالش‌های معاصر جامعه مرتبط است، سوق یافته است. در این زمینه، بسیاری از آثار نویسندگان اماراتی به نمادهایی از مبارزه برای آزادی بیان و توسعه هویت ملی تبدیل شده‌اند.
سنت ادبی در امارات ریشه در شعر عربی و ادبیات شفاهی دارد. در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، چندین شخصیت ادبی مهم در امارات ظهور کردند که آغازگر توسعه ادبیات مکتوب شدند. اما در دوره پس از جنگ، در دهه ۶۰ و ۷۰، زمانی که کشور به سمت مدرنیزاسیون گام برداشت، اولین آثار ظاهر شدند که به نماد تغییرات و آرزوهای نسل جدید تبدیل شدند.
یکی از اولین آثار شناخته شده، مجموعه‌ای از اشعار نوشته شده توسط شاعران محلی، مانند شیخ سیف بن حامد الشامسی بود که اشعارش موضوعات مهمی مانند هویت ملی، برادری عربی و تحولات انقلابی را بررسی می‌کرد. در این دوره، توجه اصلی به حفظ سنت‌های عربی و رد میراث استعماری و مبارزه برای استقلال معطوف بود.
در چند دهه اخیر، ادبیات امارات به طور چشمگیری تغییر کرده و به فرم‌ها و موضوعات جدیدی دست یافته است. نویسندگان معاصر کشور به موضوعات شخصی و فردی و همچنین مسائل اجتماعی و پرسش‌هایی که با توسعه کشور و جایگاه آن در عرصه جهانی مرتبط است، پرداخته‌اند. بسیاری از آثار نویسندگان معاصر به جست‌وجوی هویت عربی در شرایط جهانی‌سازی و مدرنیزاسیون مرتبط هستند.
یکی از مشهورترین نویسندگان امارات، محمد المنور است که آثارش در جهان عرب و خارج از کشور شناخته شده‌اند. رمان او «خانه‌ای روی ماسه» اثر مهمی است که موضوع تغییرات در زندگی خانواده‌های عرب را در زمینه رشد سریع اقتصادی و فرهنگی که امارات در اواخر قرن بیستم با آن مواجه بود، بررسی می‌کند. این رمان به عنوان یک سهم مهم در ادبیات عرب شناخته شده، به بررسی دگرگونی‌های داخلی و خارجی مرتبط با توسعه ملت پرداخته است.
در عین حال، نویسندگان همچنین آثاری خلق می‌کنند که به علاقه به عدالت اجتماعی و نقش زنان در جامعه می‌پردازد. نمونه‌ای از این اثر، کتاب زینب الگیفاری «زنی در میان ماسه‌ها» است. نویسنده در آن به مسائل مهم روابط جنسیتی پرداخته و بررسی می‌کند که چگونه می‌توان هویت زنانه را در جامعه‌ای با تغییرات سریع حفظ کرد.
در میان آثار نام‌آور ادبیات معاصر امارات، کارهایی که به مبارزه زنان برای حقوق خود و مشارکت در زندگی اجتماعی مربوط می‌شود، قابل توجه است. ادبیات زنان در امارات متحده عربی در چند دهه اخیر به شدت توسعه یافته است که به گسترش فرصت‌ها برای زنان در زمینه‌های آموزش و کار مرتبط است. ادبیاتی که توسط زنان ایجاد شده، به مسائل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با نقش زنان در جامعه عربی می‌پردازد.
یکی از نمایندگان برجسته این جریان، شیخه ال حسا است که در اثر خود «صدای زن» به مسائل خودبیان‌گری زنان در جامعه عرب، حق تحصیل و کارشان پرداخته است. این اثر همچنین محدودیت‌های اجتماعی را بررسی می‌کند که زنان با آن مواجهند، در حالی که به توسعه شغل و مشارکت در زندگی کشور می‌کوشند. ال حسا مسائل مهمی را در زمینه آزادی زنانه مطرح می‌کند، در حالی که خود زن سعی دارد جایگاه خود را در جامعه سنتی پیدا کند.
شعر در امارات جایگاه خاصی در سنت ادبی دارد. شعر عربی به طور سنتی یکی از معتبرترین اشکال هنر در دنیای عربی به شمار می‌رود. امارات نیز از این قاعده مستثنی نیست و شعر بخش مهمی از هویت ملی و بیانیه فرهنگی را تشکیل می‌دهد. اشعار در مورد عشق، میهن‌پرستی، طبیعت، و همچنین آثار اجتماعی-سیاسی همچنان در زندگی ادبیات معاصر جایگاه مهمی دارند.
شاعران اماراتی اغلب شعرهای خود را به عنوان وسیله‌ای برای بیان احساسات، آرزوها و دیدگاه‌هایشان نسبت به تغییرات در جامعه استفاده می‌کنند. یکی از مشهورترین شاعران، احمد الشامسی است که اشعارش اغلب به موضوعات فرهنگی عربی، عدالت اجتماعی و روح انسان می‌پردازد. آثار او در کشورهای عربی و همچنین فراتر از آن شناخته شده است. همچنین شعر شیخ خالد بن احمد نیز شایسته ذکر است که آثارش سرشار از روح میهن‌پرستی و عشق به میهن است.
در چند دهه اخیر، ادبیات امارات به طور فعال از سوی دولت حمایت می‌شود و در کشور، فستیوال‌ها و مسابقات مختلف ادبی برگزار می‌شود که به توسعه ادبیات ملی و ترویج فرهنگ عربی کمک می‌کند. یکی از مشهورترین رویدادها، فستیوال بین‌المللی ادبیات در دبی است که نویسندگانی از سرتاسر جهان را جذب می‌کند و پلتفرمی برای تبادل ایده‌ها و دیدگاه‌های فرهنگی فراهم می‌کند.
این فستیوال به یک رویداد مهم برای دنیای ادبی تبدیل شده و همچنین به تقویت ارتباطات ادبی بین کشورهای عربی و غرب کمک کرده است. در اینجا تنها نویسندگان عرب نبودند، بلکه نویسندگان از کشورهای دیگر نیز حضور داشتند، که به شناخت بین‌المللی ادبیات امارات کمک می‌کند. این فستیوال‌ها و رویدادها به ایجاد فضایی برای صدای ادبیات جدید کمک کرده و از سوی نهادهای بین‌المللی حمایت می‌شوند.
آینده ادبیات امارات روشن و امیدوارکننده به نظر می‌رسد. با هر سال، استعدادهای جدیدی ظهور می‌کنند که به گسترش افق‌های ادبیات عربی ادامه می‌دهند و به موضوعات مهم معاصر از جمله تغییرات اقلیمی، جهانی‌سازی، نقش زنان در جامعه، دگرگونی‌های داخلی و خارجی در کشور پرداخته می‌شود. ادبیات امارات همچنان در حال توسعه است و ابتکارات دولتی و خصوصی از نویسندگان محلی حمایت کرده و به توسعه فضای ادبی عربی کمک می‌کند.
با هر سال، امارات متحده عربی به یک مرکز مهم زندگی فرهنگی در دنیای عرب تبدیل می‌شود و ادبیات در این روند نقشی حیاتی ایفا می‌کند. به رسمیت شناخته شدن و حمایت از نویسندگان محلی به حفظ سنت‌های فرهنگی و توسعه نسل جدیدی از نویسندگان که آثارشان واقعیت‌های زندگی در امارات آینده را بازتاب می‌دهد، کمک می‌کند.