دانشنامه تاریخی
تاریخ کلمبیا فرآیند پیچیده و چند لایه‌ای است که دوره‌ها و تأثیرات فرهنگی مختلفی را در بر می‌گیرد. از تمدن‌های باستانی تا دوران معاصر، هر دوره‌ی تاریخی نشانه‌ای از خود بر جای گذاشته است بر فرهنگ و مناظر سیاسی کشور.
در قلمرو کلمبیا مدرن قبایل بومی متعددی وجود داشت که از جمله آن‌ها می‌توان به فرهنگ می‌سی‌سیپی، تایا رو و چی‌بچا اشاره کرد. این تمدن‌ها کشاورزی را توسعه داده، سازه‌های معماری پیچیده‌ای ساخته و دارای ساختار اجتماعی پیشرفته‌ای بودند.
با ورود اسپانیایی‌ها در قرن شانزدهم، یک دوره جدید در تاریخ کلمبیا آغاز شد. در سال 1499، کریستوف کلمب، پس از کشفیات مشهور خود، سواحل دریای کارائیب را مورد بررسی قرار داد. در سال 1536، استعمار آغاز شد و در سال 1549 پایتخت — بوگوتا تأسیس شد.
اسپانیایی‌ها کنترل مناطق را به دست گرفتند و همچنین شروع به مسیحی کردن بومیان کردند که منجر به تغییرات عمده‌ای در فرهنگ و جامعه شد.
در اوایل قرن نوزدهم، کلمبیایی‌ها شروع به مبارزه برای استقلال از سلطه اسپانیایی‌ها کردند. در سال 1810، اعتراضات گسترده‌ای در بوگوتا رخ داد که آغاز جنگ استقلال بود. تحت رهبری کسانی همچون سیمون بولیوار و فرانسیسکو دی میراندا، کلمبیا در سال 1819 استقلال خود را به دست آورد.
در سال 1821، کلمبیای بزرگ تأسیس شد که شامل کلمبیا، ونزوئلا، اکوادور و پاناما امروزی بود، با این حال این اتحاد مدت طولانی ادامه نیافت.
از پایان قرن نوزدهم، کلمبیا با چندین جنگ داخلی روبه‌رو شد، معروف به "جنگ هزار روزه" (1899-1902) و "انقلاب لیبرال" (1948-1958). این درگیری‌ها پیامدهای ویرانگری برای اقتصاد و جمعیت کشور داشتند.
از دهه 1960، کلمبیا همچنین با درگیری‌های داخلی ناشی از قاچاق مواد مخدر و قیام گروه‌های چریک مانند FARC و ELN روبه‌رو شد.
از اوایل دهه 2000، دولت کلمبیا تلاش‌هایی برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و بهبود امنیت انجام می‌دهد. برنامه‌های بازگشت به جامعه برای شورشیان سابق و تلاش‌ها برای بهبود وضعیت اقتصادی اولویت‌هایی برای دولت شده‌اند.
امروزه کلمبیا کشوری با میراث فرهنگی غنی، سنت‌های متنوع و اقتصادی پویا است. با وجود چالش‌هایی که با آن‌ها مواجه است، کلمبیا به توسعه ادامه می‌دهد و توجه توریست‌ها از سرتاسر جهان را به خود جلب می‌کند.
تاریخ کلمبیا پر از تناقضات و درس‌هاست. درک گذشته‌اش به درک وضعیت فعلی کشور و چشم‌انداز توسعه‌اش کمک می‌کند. هر دوره اثر منحصر به فرد خود را بر جای گذاشته و تنوع هویت کلمبیایی را شکل داده است.