مائو تسهتونگ (١٨٩٣-١٩٧٥) یکی از تاثیرگذارترین و بحثبرانگیزترین سیاستمداران قرن بیستم، بنیانگذار جمهوری خلق چین و شخصیت کلیدی در تاریخ کمونیسم چین است. ایدهها و روشهای مدیریت او رد عمیقی در تاریخ چین و جهان به جا گذاشته است.
مائو در روستای شائوشان در استان هنان متولد شد. در جوانی، او به ادبیات و سیاست علاقهمند شد که او را به سمت مشارکت در جنبشهای انقلابی سوق داد. در سال ١٩١٨، او از موسسه معلمین در هنان فارغ التحصیل شد، جایی که شروع به توسعه دیدگاههای کمونیستی خود کرد.
در سال ١٩٢١، مائو یکی از بنیانگذاران حزب کمونیست چین (حکومت) شد. او نقش کلیدی در جنگ داخلی چین (١٩٢٧-١٩٤٩) ایفا کرد و به دولت قومیتها (گویندنگ) مقابله کرد. استراتژی جنگهای چریکی و توانایی او در بسیج کشاورزان این امکان را به حزب کمونیست چین داد تا در سال ١٩٤٩ پیروز شود.
در تاریخ ١ اکتبر ١٩٤٩، مائو تاسیس جمهوری خلق چین را اعلام کرد. این رویداد اوج حرفه سیاسی او و آغاز مرحله جدیدی در تاریخ کشور بود. مائو به ساختن جامعهای سوسیالیستی بر اساس اصول مارکسیستی-لنینیستی متعهد بود.
در سالهای ابتدایی حکومت خود، مائو مجموعهای از اصلاحات رادیکال را برای تغییر اقتصاد و جامعه آغاز نمود. از جمله این اصلاحات، اصلاحات زمینی، ملیسازی صنایع و ایجاد تعاونیها بود. با این حال، بسیاری از این Maßnahmen به مشکلات اقتصادی جدی منجر شدند.
از سال ١٩٦٦ تا ١٩٧٦، انقلاب فرهنگی در چین به راه افتاد، که توسط مائو به هدف پاکسازی حزب و جامعه از عناصر "بورژوایی" آغاز شد. این جنبش با سرکوبهای گسترده، نابودی میراث فرهنگی و خشونت همراه بود. میلیونها نفر قربانی پیگرد قانونی شدند، که اثر عمیقی بر جامعه چین گذاشت.
مائو تسهتونگ نه تنها یک رهبر سیاسی بلکه یک نظریهپرداز تاثیرگذار نیز بود. ایدههای او، که به عنوان "مائوئیسم" شناخته میشود، شامل مفاهیمی مانند "جنگ مردم" و "انقلاب دائمی" بود. این ایدهها تاثیر قابل توجهی بر جنبشهای انقلابی در کشورهای دیگر، به ویژه در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین گذاشت.
مرگ مائو در سال ١٩٧٦ به تغییرات قابل توجهی در چین منجر شد. پس از خروج او از قدرت، مقامات شروع به دور شدن از روشهای رادیکال حکمرانی کردند که به اصلاحات اقتصادی تحت رهبری دنگ شیاپینگ انجامید. با این حال، شخصیت مائو همچنان بحثبرانگیز باقی مانده است: برای برخی او قهرمان است که چین را از نفوذ خارجی رهایی بخشید و برای دیگران یک دیکتاتور است که مسئول میلیونها قربانی است.
مائو تسهتونگ شخصیتی است که ارزیابیهای متناقضی را در تاریخ به وجود آورده است. ایدهها و اقدامات او هنوز مورد بحث و بررسی قرار میگیرد که او را به یکی از مهمترین شخصیتهای قرن بیستم تبدیل میکند. میراث مائو همچنان بر سیاست و جامعه چین و همچنین روابط بینالملل تاثیر میگذارد.