ऐतिहासिक विश्वकोश
ली कुआन यु, 16 सप्टेंबर 1923 रोजी सिंगापूरमध्ये जन्मले, हे आधुनिक जगाच्या इतिहासातील सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तिमत्त्वांपैकी एक आहे. तो सिंगापूरचा पहिला पंतप्रधान होता आणि 1959 ते 1990 मधील कालखंडात या पदाचा भरणा केला, देशाला गरीब बंदर शहरातून समृद्ध राज्यात परिवर्तित करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली.
ली कुआन यु चीनी कुटुंबात जन्माला आला, त्याचे पालक ग्वांगडोंग प्रदेशातून स्थलांतरित झाले होते. लहानपणी त्याने अभ्यासाकडे मोठा लक्ष दिला आणि माध्यमिक शाळा पूर्ण झाल्यावर सिंगापूर विद्यापीठात प्रवेश घेतला, जिथे त्याने कायद्याचा अभ्यास केला. कायद्याची पदवी मिळवल्यानंतर लीने कॅम्ब्रिज विद्यापीठात शिक्षण सुरू ठेवले, जिथे त्याला मास्टर डिग्री मिळाली.
1954 मध्ये, ली कुआन युने पीपल्स एक्शन पार्टी (पीएपी) च्या सहसंस्थापकांपैकी एक म्हणून काम सुरू केले, जी सिंगापूरच्या ब्रिटीश उपनिवेशीय व्यवस्थेतून स्वातंत्र्य मिळविण्याच्या लक्ष्याने प्रयत्नशिल होती. 1959 मध्ये निवडणुकांनंतर, पीएपीने विजय मिळवला, आणि ली सिंगापूरचा पहिला पंतप्रधान बनला. त्याचे शासन एक कठीण काळात सुरू झाले, जेव्हा देश आर्थिक आणि सामाजिक समस्यांशी सामना करत होता.
ली कुआन युने समजून घेतले की सिंगापूरच्या शाश्वत विकासासाठी अनेक आर्थिक सुधारणा आवश्यक आहेत. त्याने औद्योगिकीकरण, विदेशी गुंतवणूक आकर्षित करणे आणि नोकऱ्या निर्माण करण्यास प्रारंभ केला. या प्रयत्नांमुळे देशाची अर्थव्यवस्था झपाट्याने वाढली, आणि नागरिकांचे जीवनमान खूप उंचावले.
शिक्षणाचा विकास लीच्या धोरणांचा एक महत्त्वाचा भाग होता. शिक्षित नागरिक हे सिंगापूरच्या भविष्यकाळाच्या समृद्धीसाठी आवश्यक आहेत, असे त्याला वाटत होते. त्याच्या शासन काळात, अर्थव्यवस्थेच्या गरजांवर लक्ष केंद्रित केलेल्या शिक्षण प्रणालीचा परिचय झाला. लीने आरोग्य सेवांवर देखील लक्ष केंद्रित केले, जे लोकांच्या एकूण आरोग्य स्थितीच्या सुधारण्यात मदत केली.
ली कुआन युने सुव्यवस्था आणि स्थिरता राखण्यासाठी कठोर सामाजिक धोरणे राबवली. सार्वजनिक सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी त्यांनी कठोर कायदे लागू केले, ज्यामुळे काहीवेळा मानवाधिकार कार्यकर्त्यांकडून टीका झाली. तथापि, शांतता आणि देशातील समृद्धीसाठी अशा उपायांची आवश्यकता आहे, असे त्याचे म्हणणे होते.
ली कुआन युने विदेशी धोरणावर लक्ष केंद्रित केले. त्याने शेजारील देशांशी चांगल्या संबंधांची स्थापना करण्याचा प्रयत्न केला, ज्यामुळे सिंगापूरला या प्रदेशात महत्त्वपूर्ण स्थान मिळवता आले. लीने ASEAN (दक्षिण-पूर्व आशियाई देशांच्या संघटने)च्या स्थापनेसाठी सक्रियपणे काम केले, ज्यामुळे या प्रदेशांमधील आर्थिक आणि राजकीय सहकार्याला चालना मिळाली.
ली कुआन यु 1990 मध्ये सक्रिय राजकारणातून बाहेर पडला, परंतु राष्ट्रीय सुरक्षा विषयक वरिष्ठ मंत्री आणि समन्वयक म्हणून सिंगापूरच्या विकासावर प्रभाव टाकत राहिला. तो 23 मार्च 2015 रोजी निधन झाला, एक मजबूत वारसा मागे ठेवून.
ली कुआन युने यशस्वी प्रशासन आणि आर्थिक वाढ यांचा प्रतीक बनला. त्याच्या पद्धती आणि दृष्टिकोन अनेक देशांमध्ये अभ्यासले जातात, ज्यांचे लक्ष्य सिंगापूरच्या यशाची पुनरावृत्ती करणे आहे. त्याने पिढ्या-पिढ्यांना प्रेरित केले, ज्यामुळे ते दर्शवितात की मर्यादित संसाधनांच्या परिस्थितीतही समृद्धी साधता येऊ शकते.
ली कुआन यु केवळ राजकारणी नव्हता, तर आधुनिक सिंगापूरचा खरा आर्किटेक्ट होता. देशाच्या व्यवस्थापनातील त्याचे विचार आणि दृष्टिकोन आजही प्रासंगिक आहेत. ली कुआन युची कथा ही धाडसी कृत्ये आणि विवेकपूर्ण नेतृत्वाने संपूर्ण राष्ट्राची गतिशीलता बदलण्यात कशी मदत केली याची कथा आहे.