تاریخی انcyclopedia
آسټرالیا یوه شتمن ادبي دود لري، چې خپل ریښې په تاریخ کې خورا ژورې پورې تړي. د دې هیواد ادبیات نه یوازې د دې فرهنګي او تاریخي ځانګړتیاوو انځور کوي، بلکې نړیوالې فرهنګ ته په قابل قدره توګه برخه اخلي. د آسټرالیایي لیکوالو او د دوی کارونو په منځ کې، ګڼ شمیر نومونه دي چې د شلمې پیړۍ ادبیاتو لپاره نښو ته بدل شوي. دا مقاله د آسټرالیا د مشهور ادبي کارونو، د دوی ليکوالانو او د دوی پراختیا ته د فرهنګي مفهوم باندې د دوی تاثیر ته وقف شوې.
یوه له مشهور آسټرالیایي لیکوالانو څخه فرانتس کافکا دی، چې د هغه خلاقیت عصري ادبیاتو باندې ستر تاثیر لري. د هغه داستان «تبدیل»، چې په ۱۹۱۵ کال کې خپور شوی، د ابسردیزم او وجودي تفکر سمبول شو. په دې اثر کې د ګرګور زامزې په اړه کیسه کیږي، چې ناڅاپه د یوې لویې حشرې په بڼه بدل کیږي. کافکا د بیگانګي، دننه جګړو او د وجود بې معنی په موضوعاتو تحقيق کوي.
د کافکا سبک، د هغه د استعاره او سمبولونو کارول یې د هرې دورې لوستونکو لپاره د هغه کارونه معاصر ساتي. په «تبدیل» کې، لیکوال د هویت او ټولنیزې جدايي پوښتنو ته ځوابونه ورکوي، چې لوستونکی مجبوره کوي چې د نړۍ په اړه او د انسان وجود په طبیعت کې فکر وکړي.
سټیفان زویګ یو بل ممتاز آسټرالیایي لیکوال دی، چې د هغه آثار نن ورځ هم مشهور دي. د هغه ناول «نه پوهیدل» (۱۹۲۰) عمیق ټولنیز او اخلاقي پوښتنې بررسی کوي، چې د خلکو ترمنځ اړیکو پورې اړه لري. په دې اثر کې د مینې، حسد او انساني فطرت موضوعات په ټولنیز فشار کې غورچاڼ کیږي.
زویګ د خپل عمیق روانپوهانه او د انساني احساساتو دقیق تحلیل لپاره مشهور و. د هغه سبک د احساساتو ډیر موجودیت او فلسفي غور سره ځانګړی شوی. په «نه پوهیدل» کې، لیکوال په ماستري سره د کردارونو دننه تضادونه انځوروي، چې هغه د لوستونکي لپاره نږدې او قابل فهم کوي.
رابرت موسیل، چې یو آسټرالیایي لیکوال او فیلسوف دی، د مشهور ناول «بې خصوصیاته انسان» لیکونکی دی، چې د شلمې پیړۍ له خورا لویو کارونو څخه ګڼل کیږي. په دې ناول کې موسیل د هویت، ټولنیز سازمان او انسانی فطرت په مسلو کې بحث کوي. دا لرغون د لومړۍ نړیوالې جګړې وروسته لیکل شوی او د ټولنې ښکارندوی بحران منعکس کوي.
د ناول جوړښت پیچلی او څو پوړیز دی، او د لیکني طرز د فلسفې، ټولنپوهنې او ادبیاتو عناصرو ترکیب لري. موسیل د مختلفو انسانانو کارول کوي، چې د انساني ژوند مختلف اړخونه په ګوته کړي، د وجود بیځانګي باندې ټینګار کوي. «بې خصوصیاته انسان» د نوې ادبیاتو د مهمو آثارو څخه ګرځي او د نړۍ په کچه لوستونکو او لیکوالو ته الهام ورکوي.
الفریدی یلینیک یو آسټرالیایي لیکواله او د نوبل ادبي انعام ګټونکې ده، چې د هغې تېزې او محرکې آثارو لپاره مشهوره ده. د هغې د مشهور ناولونو یو «پیانست» (۱۹۸۳) دی، چې د جنسي، خنډونو او ظلم موضوعات غورچاڼ کوي. د دې اساسه کردار، اریکا، دوه ګونی ژوند لري: هغه د موسیقۍ یوه وتلې استاد دی، مګر په عین حال کې له غېر ترسره شویو غوښتنو او د احساساتو خنډونو څخه رنځ ځي.
د یلینیک سبک د روانشناسۍ او ټولنیز تحلیلي عناصرو ترکیب لري، چې لوستونکي ته اجازه ورکوي چې د هغې کردارونو د داخلي تضادونو سره ژور نظر ولري. «پیانست» ډېر بحثونه او خبرې اترې رامینځته کوي، چې د ښځې په ټولنه کې د رول او جنسي فطرت په اړه مهمې پوښتنې رابرسیره کوي.
د دویمې نړیوالې جګړې وروسته، آسټرالیایي ادبیات مهم بدلونونه تجربه کړل. نوي غږونه او لارو چارو راپیدا شوې چې د جګړې وروسته حقیقتونه منعکس کوي. د دې غړیو څخه یوه، پیټر هنډکې دی، چې د خپلو تجربوي آثارو سره مشهور شو. د هغه ناول «د حضور حالت» (۱۹۹۰) د ژبې، ادراک او وجود په اړه تفکر دی.
همدارنګه، د انګیبورګ باخمان یادونې وړ دي، چې د هغې شعرونه او نثر د ښځینه هویت او ټولنیزو مسلو په اړه غورچاڼ کوي. د هغې د شعرونو مجموعه «د غرو ترمنځ» (۱۹۵۳) د آسټرالیایي ادبیاتو یو مهم اثر دی، چې د مینې، کړاو او د معنی د لټونې موضوعات په ګوته کوي.
عصري آسټرالیایي ادبیات لاهم وده کوي، چې نړۍ ته نوي نظریات او لیدونه وړاندې کوي. لیکوالان لکه دانیلا کریپسو او رابرت زایدل د عصري ټولنیزو مسلو او شخصي تجربو په اړه غورچاڼ کوي، چې روښانه او معاصر آثار جوړوي. په دوی کارونو کې د نړیوالیدو، کډوالۍ او تخنیکي بدلونونو اغیزه لیدل کیږي.
د آسټرالیایي ادبیات هم په نړیواله کچه فعاله ده، او ګڼ شمیر لیکوالان نور ژبو ته ژباړل کیږي، چې د خپلې هیواد د سرحدونو بهر پیژندل کیږي. ادبي جشنونه او نندارتونونه د آسټرالیایي ادبیاتو د ترویج لپاره مرسته کوي او لوستونکي يې د هغې د تنوع سره آشنا کوي.
د آسټرالیا مشهور ادبي آثار د فرهنګي او ټولنیز حقیقتونو یوه ځانګړې موزاییکي ته اشاره کوي، چې په تاریخ کې د دې هیواد پرمختګ تصاوير کوي. له کلاسیکونو لکه کافکا او زویګ نه، تر عصري لیکوالو لکه هنډکې او یلینیک پورې، آسټرالیایي ادبیات لاهم د انساني فطرت او ټولنیزو مسلو عمیق تحلیل ته خپل پام را جلبوي. دا آثار نه یوازې نړیوال ادبیات غنا کوي، بلکې د تاریخي او فرهنګي مفاهیمو په پوهه کې مرسته کوي، چې په کوم کې چې دا جوړ شوي دي. آسټرالیایي ادبیات د اروپايي فرهنګي دود لپاره یوه مهمه برخه پاتې کیږي، او د دې اغیزه په ټوله نړۍ کې محسوسېږي.