تاریخی انcyclopedia
هند یوه داسې هېواد دی چې تاریخ یې شتمن او څو اړخیز دی، چې زرګونه کاله اوږدوالی لري. په دې وخت کې په هند کې ګڼ شمېر په زړه پورې شخصيتونه د مختلفو غوښتنو سره، لکه سیاست، ساینس، هنري، فلسفه او دین، یو مهم ونډه لرلي. دا مقاله د هند مشهورو تاریخي شخصيتونو ته ځانګړې شوې ده، چې د دوی افکار او عمل په تاریخ او هېواد کې د پرمختګ په لاره کې اغیزه لري.
مهاتما ګاندی، یا موهنداس کلام چند ګاندی، د هند او نړیوال تاریخ یوه له مهمو شخصيتونو څخه دی. هغه د 1869 کال د اکټوبر په 2 نېټه په پوربندر کې، په ګجرات ایالت کې زېږېدلی. ګاندی د هند د بریتانوي استعمار د ضد تحریک یوه مشره شوه، چې د نه العنف مقاومت او مدني نافرماني ترویج کړه.
د هغه د نه العنف فلسفه، چې "اهیمسا" په نوم یادیږي، او د اعتراض طریقه، لکه د 1930 کال "مالګې مارچ"، د آزادۍ لپاره د مبارزې اساسي وسلې وې. ګاندی هم د طبقاتي اقلیتونو د ژوند شرایطو د ښه کولو او د ناپاکۍ سره د مبارزې کار کوی. هغه د 1948 کال د جنورۍ په 30 نېټه وژل شوی، مګر د هغه د سولې او انصاف افکار لا هم د نړۍ پر ټولو خلکو الهام ورکوي.
جاواهار لال نهرو، د 1947 کال د آزادېدو وروسته د هند لومړی وزیر، د آزادی غوښتنې په لاره کې یوه له مخکښو شخصيتونو څخه و. هغه د 1889 کال د نومبر په 14 نېټه په الٰه آباد کې زېږېدلی. نهرو د ګاندی شاګرد و او په استعمار ضد مبارزه کې فعاله برخه اخیستې.
د لومړي وزیر په حیث هغه د نوې آزادې هند په جوړولو، د دې د اساسي قانون پر جوړولو او د اقتصادي پرمختګ پروژو په ترڅ کې کلیدي رول ولوبېده. نهرو هم د نړۍ د دیني روڼتیا او ټولنیز انصاف پر ملاتړ و. د زده کړې او ساینس په برخه کې د هغه کار د عصري هندي دولت د جوړولو بنسټونه ایښې.
سوب هاس چندر بوس — یوه څرګند هندي ملي ګرا او نظامي مشرتابه، چې غوښتل یې هند له بریتانوي استعماري حکومت څخه آزاد کړي. هغه د 1897 کال د جنورۍ په 23 نېټه په کالکټه کې زېږېدلی. بوس د آزادۍ لپاره د مبارزې لاډانیده او د دویم نړیوال جنګ په ترڅ کې د هند ځواکونه له جاپان سره یو ځای کول غوښتل.
هغه د هندي ملي پوځ (INA) مشر شو او د تبعید حکومت د جوړولو لپاره فعاله کار کاوه. سره له دې چې هغه زیار وواهه، بوس د 1945 کال په نامعلومو حالاتو کې مړ شو، او د هغه میراث لا هم په هند او د هغې د پولو بهر بحث کېږي.
سری نیواس رامانوجان — د هند یو له تر ټولو لوی ریاضي پوهانو څخه، چې د 1887 کال د ډیسمبر په 22 نېټه په ایروډ کې، د تامیل نادو ایالت کې زېږېدلی. د هغه په شمیر، ریاضي تحلیلي او لا محدود سلسلو کې فوق العاده لاسته راوړنې هغه مشهور کړې.
سره له دې چې د رسمي ریاضي زده کړې لرو، رامانوجان زوی روزنې ته ډیر افکار او نظریات ولري، چې ډیری یې وروسته د نورو ریاضي پوهانو لخوا تایید شوي. د شمیر توزیع او ماډولر فارمونو په برخه کې د هغه کار د عصري ریاضیاتو باندې مهمه اغیزه کړې. رامانوجان د 1920 کال د اپریل په 26 نېټه مړ شو، مګر د هغې علم ته یې بې بدیل پاتې شو.
اوروبندو غوش — هندي فلسفی، شاعر، او ملي گرا، چې د 1872 کال د اګست په 15 نېټه په کالکټه کې زېږېدلی. هغه د آزادۍ د حرکت یوه مهمه شخصیت شوه او د هند د روحاني او کلتوري هویت په اړه نظریات وړاندې کړ. غوش د "دیوۍ" مفهوم پراختیا وکړه، چې روحاني بیداري او هندیانو د آزادۍ لپاره سره یوځای کولو غوښتنه درلوده.
له 1907 کال وروسته اوروبندو د فلسفې او روحاني عمل کې تمرکز پیل کړ، چې د پوندیچری په ښار کې د یو آشرم په جوړولو ته ورسېد. د هغه د واحد فلسفې کارونه، چې د روح او مادې د ترکیب پراساس ولاړ دي، لا هم مطالعه کیږي او بحث کیږي.
لال-بهاردور شاستري، د هند دویم وزیر، د 1904 کال د اکتوبر په 2 نېټه زېږېدلی. هغه د نهرو نږدې ملګری و او د هېواد د آزادونې وروسته یې د خپلواکۍ د پیاوړتیا کې مهم رول ولوباوه. شاستري د خلکو د حقونو لپاره د مبارزې سمبول شو او د 1965 کال د پاکستان سره د جګړې پر وخت د "جان هندوستان" شعار پراخ مشهور شو.
د هغه سیاست، چې د خوراکي توکو تولید زیاتېدو ته وده ورکوي، او شعار "ما ته ازادي راکړئ، چې زه کار وکړم" د اقتصاد پیاوړي کولو او د خوراکي امنیت ډیریدو لامله شو. شاستري د 1966 کال د جنورۍ په 11 نېټه وفات شو، او داسې میراث یې پریښوده چې د راتلونکي نسلونو لپاره الهام ورکوي.
د هند تاریخي شخصیتونه، لکه ګاندی، نهرو او رامانوجان، د هېواد په کلتور او تاریخ کې مهم اړخ پاتې دی. د دوی افکار، فلسفه او عملونه لا هم د هند په ټولنه باندې اغیزه لري. دا شخصیتونه خلکو ته الهام ورکوي نه یوازې په هند کې، بلکه په ټول نړۍ کې، په روح، آزادۍ او علم د غوښتنې ځواک په نښه کوي.