تاریخی انcyclopedia
د ماراکش رومی دور، چې له milad نه مخکې د لومړي پېړۍ نه تر milad د پنځمې پېړۍ پورې وخت نیسي، د مهمو سیاسی، اقتصادی او کلتوری بدلونونو وخت و. ماراکش، چې د اروپا او افریقا ترمنځ د سوداگریزو لارو پر سر پروت و، د رومی امپراطوری لپاره یو مهم سیمه شوه. په دې مقاله کې به موږ وګورو چې څنګه رومی حکومت د ماراکش، د دې د اقتصاد، کلتور او ټولنې پر پرمختګ اغیزه کړې.
رومیانو د ماراکش سره دلچسپی پیل کړه کله چې یې د فینیقوریانو په ګote تر کنټرول لاندې اراضی تر خپلې ولکې لاندې راوست. په milad نه مخکې 146 کال کې د درېیم پونې جنگ وروسته، رومیانو د هغو سیمو کنټرول په خپل لاس کې واخیست چې د اوسنی ماراکش سرحدونه شامل وه. د رومیانو پراختیا څو پیړیو ته دوام ورکړ تر څو د رومیانو تګلاره په دې ستراتیژیکه سیمه کې ټینګ شي.
د رومی حکومت له پیل څخه، ماراکش په څو ولایتونو وېشل شوی، چې د **ماوریتانیا تنگیټانا** او **ماوریتانیا قیصریه** شامل دي. مشهوره ښارونه، لکه **تنگیس** (اوسنی تنګر) او **تیتوان**، د ادارې مهمو مرکزونو په توګه راڅرګند شول، چیرته چې رومیانو خپل قوانین او د مدیریت سیستمونه جوړ کړل.
رومی حکومت د دې سیمې اقتصادی پرمختګ باندې ځبولیز تاثیر کاوه. ماراکش د زراعتی محصولاتو، لکه دانې، زیتون او شرابو د مهمو سرچینو په توګه جوړ شو. رومیانو نوې زراعتی طریقې معرفي کړې، همداراز د اوبو رسونې سیستمونه یې جوړ کړل، چې د تولید حجم لوړ شو.
رومی امپراطوری له مختلفو سیمو سره سوداگریزې اړیکې جوړې کړې، چې اروپا او نږدې ختیځ پکې شامل دي. ماراکش د یوه مهم سوداګریزی مرکز په توګه جوړ شو، چیرته چې محصولات لکه:
رومیانو هم په سوداگریز فعالیت کې سمندری ترانسپورت په فعاله توګه کارولی، چې دا کار د ماراکش د ساحلونو د بندرونو پرمختګ ته وده ورکړه.
د رومی حکومت له اغیزې لاندې، د ماراکش کلتور د پام وړ بدلونونه ولیدل. رومیانو له ځان سره خپلې رواجونه، دین او معمارۍ سټایلونه راوړل، چې د محلی کلتور په جوړښت کې منعکس شول. ورو ورو رومی کلتور د برابری دودونو سره ګډ شو، چې یو ځانګړی کلتوری چاپیریال جوړ کړ.
رومیانو په ماراکش کې ډیرې ودانۍ جوړې کړې، چې د امفی تیاترو، حمامونو او معابدو شامل دي. د رومی معمارۍ یوه مشهوره بېلګه د **تنگیس امفی تیاتر** دی، چې زرو حاضرینو ته ځای وړاندیز کوي او د ورزشي پیښو او تیاتر نمایښتونو لپاره کارول کېده. همداراز باید د **اوبه رسولی سیستمونه** یادنه وکړو چې ښارونو ته پاکی اوبه رسوي او د صحي وضعیت پرمختګ کې مرسته کوي.
د رومی حکومت په مهال، د ماراکش دینونه متنوع شول. رومیانو له ځان سره بت پرستۍ راوړله، چې له محلی کلتونو سره ګډ ژوند وکړ. خو په milad د درېیمې پېړۍ په مهال، مسحیت په سیمه کې خپرېدو پیل وکړ، چې په پایله کې د لومړنیو مسیحی کمیونیتونو رامنځته کیدو ته وده ورکړه.
د رومی دور هم د ماراکش په ټولنه کې د اجتماعی جوړښت بدلونونه رامنځته کړل. د طبقاتو یوه سیستم رامنځته شو، چیرته چې رومی شهریان او محلی اشراف ځانګړی وضعیت درلود. محلی اوسیدونکو د رومی دودونو او ژبې منلو ته تمایل پیدا کړ، چې دا به د رومی کلتور میں ادغام کې مرسته وکړه.
په milad د پنځمې پېړۍ په شاوخوا کې، د رومی امپراطوری د داخلی اختلافاتو او خارجی ګواښونو له امله د خپلې وضعیت کمی راپیدا کړه. د رومی امپراطوری سقوط د شمالی افریقا سیاسی نقشه بدله کړه، چې د ماراکش په ګډون. د رومی حکومت ځای ته وحشی قبایل راغلل، چې د دې سیمې د حکومت او اجتماعی جوړښت طبيعت بدل کړ.
د رومی امپراطوری د سقوط سره سره، د رومی دور تاثیر پر ماراکش باندې محسوس پاتې شو. د رومیانو راوړل شوې ساختمانی یادگارونه، تکنالوژۍ او کلتوری دودونه د سیمې د نورو پرمختګ لپاره بنسټ جوړ کړ. د رومی کلتور عناصر په راتلونکو دورونو کې هم د اسلامی دور په وخت کې شتون درلود.
د ماراکش رومی دور د مهمو بدلونونو وخت و، کله چې هیواد د یوې لویې امپراطوری برخه شو. رومیانو د سیمې اقتصاد، کلتور او ټولنې باندې مهیم تاثیر درلود، چې د هغې راتلونکي پرمختګ باندې یې اثر وکړ. د دې دور تاثیر نن هم محسوس دی، د ماراکش د کلتوری میراث یوه مهمه برخه پاتې دی.