تاریخی انcyclopedia
خوزه ماریه موریوس (۱۹۲۸-۲۰۰۴) — یو ولاړ شوی هسپانوي سیاستوال او ټولنیز فعال دی، چې د جګړې وروسته د لاتینې امریکا په پرمختګ کې د هغې ونډه لپاره مشهور دی. د هغه ژوند او فعالیت مختلفې اړخونه پکې شامل دي، له سیاست څخه تر ټولنیزې کار پورې، او د دې سیمې د پیچلي تاریخ د پوهیدو لپاره مهم پاتې کیږي.
خوزه ماریه موریوس په هسپانیه کې په یوه کوچني ښار کې زیږیدلی دی، چیرې چې له وړکتوب څخه د ټولنیزو مسایلو او سیاست سره علاقه څرګنده کړې. هغه په پوهنتون کې زده کړې وکړې، چیرې چې یې د ټولنیزو علومو په برخه کې ډګر ترلاسه کړ. په دې وخت کې موریوس د زده کوونکو د غورځنګونو کې فعال ګډون پیل کړ او د ټولنیزې عدالت او بشري حقونو لپاره یې غږ پورته کړ.
د زده کړو تر بشپړیدو وروسته، موریوس د یوې مخکښې سیاسي ډلې سره یو ځای شو او خپل سیاسي مسلک یې پیل کړ. د اصلاحاتو او د عادي خلکو د ژوند شرایطو د ښه کولو لپاره یې کوښښونه د هغه د مسلک په کرسۍ کې د چټک ختلو لامل شول.
په ۱۹۶۰م لسیزې کې، هغه د پارلماني غړی شو، چیرې چې یې د کارګرانو د حقونو د ساتنې او نابرابري سره د مبارزې لپاره قوانین ترویج کړل. د هغه شهرت مخ په زیاتیدو و، او ژر تر ژره یې په حکومت کې کلیدي منصبونه ونیول.
د موریوس یوه له مهمو نوښتونو څخه ټولنیزې اصلاحات وو، چې د زیان منونکو ټولنیزو طبقاتو د ژوند ښه کولو لپاره وې. هغه پروګرامونه پیل کړل:
دغه تدابیر د ډیرو وګړو د ژوند کیفیت ته پام وړ ښه والی راوست، او د هغه ملاتړ د خلکو ترمنځ زیات شو.
موریوس هم په بین المللي سیاست کې فعال ګډون درلود، چیرې چې یې خپلې هیواد ته مختلفو فورمونو او کنفرانسونو ته ویناوې وکړې. هغه د لاتینې امریکا او نورو سیمو تر منځ د همکارۍ لپاره نیوکې وکړې، او د وحدت او متقابل ملاتړ اهمیت یې په ګوته کړ.
هغه څو بین المللي ناستې تنظیم کړې، چې چیرته د اقتصاد، چاپیریال او بشري حقونو مسایل بحث شول. موریوس د دې نظریې ملاتړی و چې هیوادونه باید د نړیوالو ستونزو، لکه فقر او اقلیم بدلون د حل لپاره یو ځای کار وکړي.
د تقاعد وروسته، موریوس د ټولنیزو پروژو او سخاوت په برخه کې کار کولو ته دوام ورکړ. د هغه میراث د هغه له خوا رامنځته شوي سازمانونو او پروګرامونو له امله ژوندی پاتې دی، چې تر اوسه هم فعالیت کوي.
د هغه ټولنیز او سیاسي تاثیر د لاتینې امریکا په تاریخ کې د ارزونې وړ دی. هغه د بشري حقونو او ټولنیزې عدالت لپاره د مبارزې سمبول و، چې د نوې نسل سیاستوالانو او فعالینو ته الهام کوي.
خوزه ماریه موریوس د خپلې کارونې لپاره د ګڼ شمېر انعامونو او پیژندنې څخه برخمن شوی دی. هغه ترلاسه کړ:
خوزه ماریه موریوس نه یوازې سیاستوال و، بلکې د کورنۍ لپاره هم یو ژمن کس و. هغه واده شوی و او درې اولادونه یې درلودل. د هغه کورنۍ د هغه په هڅه کې تل ملاتړ کاوه او په ټولنیزو پروژو کې برخه اخیستله.
په خپلو آزادو وختونو کې، هغه لوستل او سفر کول خوښول، چې دا د مختلفو کلتورونو او قومونو په اړه د پوهیدو لپاره یې مرسته وکړه.
خوزه ماریه موریوس یو داسې کس دی چې ژوند او کار یې د لاتینې امریکا په تاریخ کې پام وړ نښه پریښوده. د ټولنیزو مسایلو او بشري حقونو په برخه کې د هغه ژمنتیا نن هم د ډیرو خلکو الهام بخښي. هغه د دې مثال دی چې څنګه یو انسان کولی شي د نورو زرګونو ژوند بدل کړي، او د هغه میراث به د هغه د تللو وروسته هم ژوندی پاتې شي.