تاریخی انcyclopedia
د دوملوپینار جګړه، چې په ۱۹۲۲ کال کې په اګست میاشت کې وشوه، د ترکیې د خپلواکۍ د جګړې په اوږدو کې یوه له مهمو جګړو څخه شوه. دې جګړې د ترکیایي ملي پلوه او یوناني اشغالګرو ترمنځ په جنګ کې یوه پریکنده بدلون ته اشاره وکړه، چې په پای کې د ترکیې د خپلواک جمهوریت د جوړېدو لامل شو. په دې مقاله کې به موږ تاریخي شالید، د جګړې بهیر، پایلې او د ترکیه لپاره د دې جګړې اهمیت ته نظر واچوو.
د لومړۍ نړیوالې جګړې له پای وروسته، عثماني امپراتورۍ سختې ماتې ورځې، او دا د دې لامل شو چې د دې سیمې اشغال د اتحادیه ځواکونو لخوا وکړي. یوناني عسکر د اناتولیا پر لور پرمختګ وکړ چې هغه سیمه بیرته راولي چې دوی یې د خپل تاریخي آباده په توګه ګڼي.
د اشغال په وړاندې د ۱۹۱۹ کال کې یو ملي حرکت پیل شو، چې د مصطفی کمال په مشرۍ پیل شو. د دې الحركة اصلي هدف د ترکیایي زمینو آزادول او یو مستقل دولت جوړول وه. په ۱۹۲۰ کال کې د ترکیې لوی ملي غونډه اعلان شوه، چې د اشغالګرو پر ضد د منظم مقاومت لپاره مهم ګام و.
د ۱۹۲۲ کال په نیمایي کې، ترکیایي ملي پلوه خپل موقفونه پیاوړي کړل. یوناني قواوې، سره له دې چې شمېر یې ډیر و، د لوجستیکي او اخلاقي روحیې سره مخ وې. د دوملوپینار د جګړې لپاره چمتووالی پکې شامل و:
د دوملوپینار جګړه د ۱۹۲۲ کال د اګست په ۲۶ پیل شوه او د اګست تر ۳۰ پورې دوام وکړ. د جګړې مهم پړاوونه شامل ول:
د جګړې په لومړو پړاو کې، ترکیایي عسکرو د یوناني موقفونو پر وړاندې فعال بریدونه پیل کړل، د پیاده پوځ او توپخانی کارولو سره. یوناني ځواکونه، سره له دې چې شمېر یې ډیر و، د برید لپاره ښه چمتو نه و:
یوناني قواوو د ضد برید تنظیمول هڅه وکړه، خو دوی د غیر منظم فعالیتونو سره مخ شول:
تر ۳۰ اګست پورې، ترکیایي ځواکونو پریکنده بریا ترلاسه کړه. یوناني قواوو شاتګ پیل کړ، چې دا د عامه تینګدارۍ لامل شوه:
د دوملوپینار جګړې د ترکیې او یونان لپاره ژورې پایلې درلودې:
د دوملوپینار جګړه ګڼ شمیر اهمیتونه لري:
د دوملوپینار جګړه د ترکیې په تاریخ کې یوه مهمه مرحله ده. دا د بریا ورځ په توګه یادېږي، او د دې پایلې تر نن پورې محسوسېږي. د نننۍ جشنونو په ترڅ کې، لکه د بریا ورځ (۳۰ اګست)، دا جګړه د ترکیایي خلکو د زړورتیا او پریکندتیا سمبول په توګه یادونه کیږي.
د دوملوپینار جګړه یوازې د ترکیې په تاریخ کې یوه مهمه پړاو نه ده، بلکې د خپلواکۍ او ازادۍ لپاره د مبارزې سمبول هم دی. په دې جګړه کې بریا د خپلواکۍ په جګړه کې د نورو بریاوو بنسټ و او د نوې، مستقل ترکیې جمهوریت د جوړېدو لپاره اساسي شوه.