تاریخی انcyclopedia
د کټالجو جګړه، چې په ۱۹۲۰ کال کې وشوه، د ترکیې د پخوانۍ جګړې یوه له کلیدي جګړو څخه شوه. دا د جګړې د راتلونکې پرمختګ او د مصطفی کمال د مشرتابه لاندې د ملي حرکت د تقویت لپاره مهمه وه. په دې مقاله کې موږ د جګړې د پیښې، د هغې رویداد، پایلو او د ترکیې لپاره د هغې اهمیت په تفصیل سره څیړو.
د لومړۍ نړیوالې جګړې وروسته، د عثماني امپراتورۍ د سختو ناکامیو سره مخ شوه، چې دا یې د سقوط او د اتحاد د ځواکونو لخوا د ځینې سیمو اشغال لامل شو. یوناني ځواکونو، چې د امپراتورۍ کمزورتیا نه ګټه پورته کړه، د آناتولیا لویدیځو سیمو باندې حمله پیل کړه. دا د ملي حرکت د جوړېدو لامل شو، چې د هغه مشري مصطفی کمال ترسره کړه.
د ترکیې ملي حرکت د اشغال څخه د آزادۍ او د سرحدي بشپړتیا د بیا رامنځته کولو لپاره کوښښ کاوه. دې حرکت د خلکو ترمنځ پراخ ملاتړ ترلاسه کړ، چې له دې لارې یې د بهرنیو اشغالګرو پر وړاندې د جګړې لپاره وسله وال ځواکونه راغونډ کړل. دا مهمه ده چې یادونه وشي چې په دې ځواکونو کې د منظم پوځ او د ملي پالنې ځواکونو دواړه شامل وو.
د ۱۹۲۰ کال د پیل په وخت کې، د څو بریالیو جګړو وروسته، ترکیې ځواکونه خپلې موقفونه ډیر قوي کړل. د کټالجو د جګړې لپاره چمتووالی کې شامل و:
د کټالجو جګړه د ۱۹۲۰ کال د اپریل په ۲۳ مه پیل شوه او څو ورځې یې دوام وکړ. د جګړې اصلي پړاوونه شامل و:
یوناني ځواکونو حمله پیل کړه، د خپلو شمېرې او توپخانې څخه استفاده وکړه. په پیل کې یې ځینې کامیابۍ ترلاسه کړې، مګر ترکیې ځواکونو ثبات او منظم عمل وڅیړل:
د جګړې پر دویمه ورځ، ترکیې ځواکونه د پاسخ حملې ته لاړ. د ځمکې د پوهیدلو پر بنسټ، دوی توانېدلي یوناني ځواکونه محاصره کړي او دوی ته ډیر زیان ورسوي:
د جګړې په پای کې، د ترکیې د پوځ د منظم عملونو له امله، یوناني ځواکونو شاتګ پیل کړ. دا د جګړې په مهم پړاو کې و:
د کټالجو جګړې د ترکیې او نړیوالې وضعیت لپاره ډیرې پایلې درلودې:
د کټالجو جګړه د ترکیې د خلکو د آزادۍ لپاره مبارزې په تاریخ کې مهم پړاو دی. د دې اهمیت لاندې شامل دي:
د کټالجو جګړې د ترکیې په تاریخ کې ژور اثر وشی. دا د ملي جګړې د آزادۍ په کلیدي شېبې کې یادېږي. په اوسنۍ جشنونو، لکه د بریا ورځ (۳۰ اګست)، دا جګړه د خلکو د میړانې او یووالي سمبول په توګه یادېږي.
د کټالجو جګړه د ترکیې په تاریخ کې یوه مهمه وده ده چې د خلکو د ځواک او ارادې په نښان کې ده چې د خپلو حقونو او آزادۍ لپاره مبارزه کوي. په دې جګړه کې بریا د آزادۍ جګړې په لړ کې د نورو بریاو بنسټونه رامنځته کړل او د نوې، آزادې ترکیې جمهوریت جوړیدو په لاره کې مرسته وکړه.