د جاپان جګړې وروسته دوره
د جاپان جګړې وروسته دوره (۱۹۴۵-۱۹۵۲) د هیواد په تاریخ کې کلیدي مرحله شوه، چې د دویمې نړیوالې جګړې پای ته رسیدو او سوله ییز ژوند ته د تلو نښه وه. دې دوره د ژورو سیاسي، اقتصادي او اجتماعي بدلونونو سره مل وه، چې د جاپان چلند یې د څو لسیزو لپاره وټاکه.
اشغال او بیا رغونه
د جاپان د سپتمبر ۱۹۴۵ کال کې تسلیمۍ وروسته، هیواد د امریکا متحده ایالاتو په مشرۍ د متحدینو ځواکونو لخوا اشغال شو:
- د امریکا رول – جنرال ډوګلاس مک ارتر د اشغالي ځواکونو د عمومي قومندان په توګه ټاکل شوی وو او د هیواد په بیا رغونه کې مهمه ونډه یې درلوده.
- سوله ییزې شرایط – جاپان اړ شو چې د پوتسدام په اعلامیه کې ذکر شوي شرایط ومني، چې په کې د جګړې څخه انکار او خلع سلاح شامل و.
- د دیموکراسۍ تثبیت – د سیاسي نظام بنسټیزې اصلاحات ترسره شول، چې په ۱۹۴۷ کال کې د نوې اساسي قانون منل شامل و.
سیاسي اصلاحات
د اشغالي چارواکو یوه مهمه دنده د جاپان کې د دیموکراساتي حکومت جوړول و:
- د جاپان اساسي قانون – نوې اساسي قانون په ۱۹۴۷ کال کې د می میاشتې په ۳ نیټه منل شو، چې بشري حقونه تضمین کړل او جاپان یې د سولې ملت اعلان کړ.
- د پارلمان سیستم – یوه دوه خونه یزه سیستم، د استازو د خونو او د مشورتي خونو څخه جوړه شوه.
- سیاسي ګوندونه – نوي ګوندونه فعالانه جوړ شول، چې د لیبرالي ګوند او سوسیالیستي ګوند هم په کې شامل و، چې د څو ګوندي سیستم ته وده ورکړه.
اقتصادي اصلاحات
د جاپان اقتصادي بیا رغونه د اشغال یوه مهمه برخه وه:
- د ځمکې د ملکیت reforma – ځمکې د زراعتي زمیندارانو څخه خلکو ته ور وویشل شوې، چې د کلیوالو خلکو د ژوند شرایطو ښه کولو ته لاره هواره کړه.
- د صنعت ملاتړ – متحده ایالاتو د ایرها پروګرام له لارې مالي مرستې ورکړې، چې د جاپاني اقتصاد بیا رغونې او ودې کې مرسته وکړه.
- سندیکاته – د نوو سندیکاتو او اتحادیو جوړیدل، لکه «میتسوی» او «میتسوي»، په صنعتي کولو کې مهمه ونډه درلوده.
اجتماعي بدلونونه
د جګړې وروسته دوره هم د مهمو اجتماعي بدلونونو وخت شوه:
- تعلیم – د جبري ښوونې سیستم معرفي شو، چې د لوست نرخونو په پام کې نیولو سره ستر پرمختګ راوړي.
- د ښځو رول – نوي قوانین ښځو ته مساوي حقوق ورکړي، چې د ټولنیزې ژوند کې د فعالې ونډې د اخیستلو لامل شو.
- اجتماعي ملاتړ – د اجتماعي ملاتړ پروګرامونه معرفي شول، چې روغتیایي بیمه او د تقاعد سکیمونه په کې شامل و.
کلتوري احیا
د جګړې وروسته دوره د کلتوري احیا هم وخت و:
- ادبیات – لیکوالان، لکه یاسوناري کاواباتا او کبو ابې، فعالانه کار پیل کړ او نوې نظریې یې جاپاني ادبیاتو ته راوړې.
- سینما – جاپاني سینما د آکیرا کروسوا لخوا نړیوال شهرت وموند.
- هنر – هنرمندان او د دودیزو هنرونو استادان د دودیزو او لویدیځو سبکونو ګډولو کې سره مرسته وکړه، چې ځانګړي آثار یې جوړ کړل.
بهرنۍ پالیسي
د جګړې وروسته جاپان په نړیوال سیاست کې خپل ځای بدل کړ:
- د امریکا سره تړون – په ۱۹۵۱ کال کې د سان فرانسیسکو سولې تړون لاسلیک شو، چې په رسمیت د اشغال پای ته ورسېدو او جاپان ته یې خپلواکي ور وګرځوله.
- د امنیت تړون – په همغه کال کې د امریکا متحده ایالاتو سره د امنیت تړون لاسلیک شو، چې د بهرنیو تېري په صورت کې د جاپان ساتنې تضمین وکړئ.
- د اقتصادي ځواک په توګه پیژندل – جاپان د نړیوال تجارت او اقتصادي همکارۍ کې فعالانه ګډون پیل کړ.
د ۱۹۵۰-۶۰ کالونو اقتصادي وده
له ۱۹۵۰ مو کلونو راهیسې جاپان چټک اقتصادي وده تجربه کړه:
- صنعتی کول – جاپان د موټرو، الکترونیک او نورو توکو یو له مخکښو تولیدونکو څخه واوښت.
- اقتصادي奇跡 (معجزه) – د کال په منځ کې د ۱۰٪ په شاوخوا کې د GDP وده جاپان د ۱۹۶۰ مو کلونو تر پایه پورې د امریکا وروسته دویم غټ اقتصاد جوړ کړ.
- د نړیوالو سازمانونو کې ګډون – جاپان په ۱۹۵۶ کال کې د ملګرو ملتونو غړی شو او په نړیوالو چارو کې فعاله ونډه واخیسته.
چلینجونه او چالونه
د بریا سره سره، جاپان د یو لړ ستونزو سره مخ شو:
- ماحولیاتي ستونزې – چټکه صنعتی کول د جدي ماحولیاتي ناورینونو لامل شو، لکه د منزو ناروغي چې د اوبو د ککړتیا په نتیجه کې را منځته شوه.
- اجتماعي عدم توازن – د اقتصادي ودې سره سره، د شتمنو او غریبو ترمنځ فرقونه پاتي شول.
- د هویت بحران – په ټولنه کې بدلونونه د هویت بحران لامل شول، په ځانګړې توګه د ځوانانو ترمنځ چې په چټک بدلون کې خپل ځای لټوي.
د جګړې وروسته دورې میراث
د جګړې وروسته دوره مهم میراث پريښود.
- عصري جاپان – د دې وخت لاسته راوړنې د هیواد د لا زیاتو پرمختګونو او ودې لپاره بنسټ و.
- د جګړې درسونه – جاپان د دویمې نړیوالې جګړې درسونه په ځان کې اخيستي او هڅه کوي چې له نورو هیوادونو سره سوله ییزه همغږي ته ژمن وي.
- کلتوري تنوع – د دودونو او عصري اغیزو ترکیب لاهم د جاپاني کلتور او هویت ټاکي.
پایله
د جاپان جګړې وروسته دوره د ژورو بدلونونو او بدلونونو وخت وه، چې د هیواد راتلونکی وټاکه. د اصلاحاتو په مرسته جاپان وکولی شول خپل اقتصادي حالت بیا رغوي او په نړیواله کچه سمه موقعیت ومومي. دې دوره د جاپان تاریخ یوه مهمه برخه ده، چې د هغې مطالعې په اوسني چالنجونو او لاسته راوړنو پوهیدلو کې مرسته کوي.
شریکول:
Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Telegram
Reddit
email
نورې مقالې: