تاریخی انcyclopedia
الجزایر - یوه د بډای او څو پوړیز تاریخ، چې زر کلونه لري. دا د افریقا په شمال کې موقعیت لري، الجزایر د قاره تر ټولو لوی هیواد دی او د مختلفو تمدنونو، په شمول فینیقیان، رومیان، عربان او فرانسویان، کور دی.
د الجزایر تاریخ د پخواني وختونو سره پیل کیږي، کله چې سیمه د بربري قبایلو لخوا آباد وه. په درېیمه پیړۍ کې، فینیقیان د ساحلې په اوږدو کې څو سوداګریزې مستعمرې جوړې کړې، په شمول د مشهور ښاري کارتاژ. وروسته، په لومړۍ پیړۍ کې، رومیان دغه سیمه فتح کړه او د روم امپراتورۍ یوه برخه یې جوړه کړه. الجزایر د سوداګرۍ او کلتور یوه مهمه زړه شوه، او رومیانو د ټلمسن او تیذیر په څیر ګڼ ښارونه جوړ کړل.
په اوومه پیړۍ کې، عربي فاتحانو اسلام الجزایر ته راوستو. دغه دین غالب شو او د کلتور او ټولنې پر ثقافت ژور اغیز وکړ. په راتلونکو پیړیو کې بربري قبایل یوځای شول چې قوي دولتونه جوړ کړي، لکه د حفسیو او زایانیانو dynasty.
په شپاړسمه پیړۍ کې، الجزایر د عثمانۍ امپراتورۍ یوه برخه شوه. د "الجزایري قرصاران" په توګه پیژندل کیدونکو دزدان دریایي بریدونو د سمندري دزدي مرکز جوړ کړل، چې د اروپایي ځواکونو سره شخړو ته باعث شوه. سره له دې، الجزایر د عثمانۍ امپراتورۍ په چوکاټ کې نسبي خپلواکۍ او وده ساتلې.
په 1830 کال کې، فرانسې د الجزایر استعمار شروع کړ چې له محلي اوسیدونکو سره د سختو شخړو او مخالفتونو سبب شو. الجزایر د فرانسوي مستعمرې په توګه اعلان شو، او استعمار نږدې 132 کاله دوام ولاره. فرانسوي چارواکو خپلې کلتور او ژبې ته وده ورکړه، کوم چې د بربري او عربي وګړو ترمنځ نارضایتي او اعتراضونه راوپارول.
په شلمې پېړۍ کې، د کلتوري ضد استعمار احساساتو په شرایطو کې، الجزایر کې ملی آزادۍ حرکت پیل شو. په 1 نومبر 1954 کې، د الجزایر ملی آزادۍ پوځ (FLN) فرانسې ته جنګ اعلان کړ. شخړه، چې د الجزایري جګړې په توګه پېژندل کېږي (1954-1962)، د مړینې او وینې جګړه وه. د جګړې په پایله کې، په 5 جولای 1962 کې، الجزایر خپلواکي تر لاسه کړه.
د خپلواکۍ د ترلاسه کولو وروسته، الجزایر له ګڼو ستونزو سره مخ شو، چې پکې سیاسي بې ثباتي، اقتصادي مشکلات او د 1990مو کلونو مدني جګړه شامل دي. سره له دې، هیواد په تدریجي توګه خپله اقتصاد او سیاسي نظام بیا تازه کړ. نن ورځ، الجزایر یوه خپلواکه دولت دی چې د بډای کلتوري میراث او مختلف طبیعی منابع، پشمول نفت او ګاز، سره وړاندې کېږي.
د الجزایري کلتور د مختلفو عنعناتو یو ترکیب دی، چې پکې بربري، عربي، فرانسوي او نور شامل دي. د هیواد موسیقي، ادبیات او هنرونه بډای او متنوع دي. الجزایر همداراز د خپلو تاریخي یادګارونو، لکه د ټلمسن رومي خرابه او د جرما پخواني ښارونو، لپاره شهرت لري.
د الجزایر تاریخ د خپلواکۍ، کلتوري تنوع او د خلکو د صبر او زغم تاریخ دی. دغه هیواد په دوامداره توګه پرمختګ کوي، د تیرې پریکړې چیلنجونه له منځه وړي او خپل راتلونکی جوړوي.