تاریخی انcyclopedia
د ناروې تاریخ له ۱۰،۰۰۰ څخه زیاتې کاله لري. لومړي مهاجرین د دې شمالي هیواد په وروستي یخاني دور کې راڅرګند شول. ارخيولوژیکې موندنې ښیي چې هغوی ښکار، کب نیولو او راټولولو سره ښکېل وو.
د پخواني کلتور تر ټولو مشهور ثبوتونه دا دی چې د ناروې په بېلابېلو برخو کې خښتې موندل شوې دي، چې شاوخوا ۶۰۰۰ کاله وړاندې ته نیولو کیږي. دا انځورونه د لومړیو خلکو د ژوند او عقیدو په اړه لید وړاندې کوي.
د وایکینګونو دور (۷۹۳–۱۰۶۶ کاله) د ناروې تاریخ کې یوه له خورا مشهورو دورو څخه دی. وایکینګان، چې له سکاندیناوي څخه راغلي، سمندري بریدونه کول، لوټېدنه، سوداګري او د نوو ځمکو کولونیزم کوي.
په ۷۹۳ کال کې د لینډسفارن دیر د مشهور برید پیښه وشوه، چې د وایکینګونو دور د پیل په توګه ګڼل کیږي. ناروې د وایکینګ کلتور لپاره یوه مهمه مرکز شوه، او ډېر مشهور وایکینګان لکه رګنار لوټبروک او ایرک سرخ ناروې وال وه.
په دې دوره کې لومړي ملکونه جوړه شول، لکه ناروې، چې د ملکه هارالد لومړي تر واک لاندې په نهمه پیړۍ کې یوځای شول.
د ناروې مسیحیت ته د تګ په ۱۰مه پیړۍ کې پیل شو، کله چې ملکه اولاف لومړی (اولاف ټرګواسون) مسیحیت ومنله او نوې عقیده یې پراخه کړه. دا بهیر څو پیړۍ دوام وکړ، او د مسیحیت وروستی قبولیدل په ۱۱۵۰ کال کې وشو.
منځنۍ پیړۍ د مهمو بدلونونو دور وه: نوې ښارونه لکه برجن او اوسلو جوړ شول، او سوداګري او صنایع وده وکړه. ناروې هم په ۱۳۹۷ کال کې د کیلمار اتحادیې برخه شوه، چې دانمارک، ناروې او سویډن په یوه تاج کې یو ځای کړل.
د کیلمار اتحاد له امله ناروې د دانمارک تر واک لاندې راغله. دا د سیاسي او اقتصادي انحصار سبب شو، او همدارنګه خودمختیارۍ له لاسه ورکولو ته. د څو پیړیو لپاره ناروې د دانمارک په سیوري کې پاتې شوه.
سره له دې، د ناروې کلتور او ژبه روانه وه. په دې وخت کې ناروېز ادبیات رامنځته شول، او همدارنګه دودونه او عادتونه چې ناروې وال د دانمارکیانو څخه توپیر کوي، ساتل شول.
په ۱۸۱۴ کال کې، د ناپلیون جګړو وروسته، ناروې د کیین سوله تړون په توګه سویدني ته وسپارل شوه. ناروې خپل خپلواکیت اعلان کړ او خپل اساسي قانون منظور کړ، مګر ژر تر ژره یې د سویدني سره اتحاد لاسلیک کړ، چې تر ۱۹۰۵ کاله پورې رامنځته و.
په ۱۹۰۵ کال کې، د اوږدو مذاکراتو وروسته، ناروې یوه خپلواکه ریاسته شو. دا دوره د ملي شناخت او ناروې وال فرهنګ شعور د قوي کیدو په توګه پیژندل کیږي.
په شلم پیړۍ کې ناروې له ګڼو پېښو سره مخ شوه، چې دواړه نړیوالې جګړې شاملې دي. د دویمې نړیوالې جګړې په دوران کې، هیواد د نازي آلمان لخوا له ۱۹۴۰ څخه تر ۱۹۴۵ پورې اشغال شو.
د جګړې وروسته، ناروې د بیارغونې او اقتصادي وده دور په تیریدو کې واوښتله، د نړۍ له تر ټولو شتمنو هیوادونو څخه شوه. ناروې هم په ۱۹۴۹ کال کې د ناټو غړي شوه او په نړیوال سیاست کې فعال برخه لري.
نن ورځ ناروې د خپل لوړ ژوند کیفیت، مستحکم اقتصاد او د طبیعی منابعو شتمني، چې تیل او ګاز شامل دي، پیژندل کیږي. هیواد په نړیوالو رینګو کې د خوشالۍ او زده کړو په کچه کې لوړ ځای لري.
ناروې هم فعاله توګه د چاپیریال حفاظت کوي او د پایښت پرمختګ په حوزه کې پرمختللې پالیسۍ لري. د هیواد کلتور، هنر او دودونه روانه دي، خپلې ځانګړې ځانګړتیاوې وساتي.
د ناروې تاریخ د خپلواکۍ، کلتور د ساتلو او سختیو د تیرولو سره تړاو لري. نن ورځ ناروې یوه ځانګړې هیواد ده، چیرې چې پخوانۍ دودونه او عصري ټولنه سره یوځای شوي، او د هغې تاریخ د نړیوال کلتور یوه ټه مهمه برخه ده.