చరిత్రా ఎన్సైక్లోపిడియా
ఈజిప్టు మధ్య రాజ్యం (సుమారు 2055-1650 క్రీస్తు పూర్వం) ప్రాచీన ఈజిప్టు చరిత్రలో అత్యంత ముఖ్యమైన కాలాలలో ఒకటి. ఈ కాలం రాజకీయ స్థిరత్వం, సాంస్కృతిక అభివృద్ధి మరియు కళ మరియు సాహిత్యంలో ముఖ్యమైన విజయాలను చేకూరినది. మధ్య రాజ్యం ఫారోన్ల శక్తిని మెరుగు పరచడం, ఆర్థిక అభివృద్ధి మరియు వాణిజ్య సంబంధాలను విస్తరించడం ద్వారా గుర్తించబడింది.
మధ్య రాజ్యం మూడు ప్రధాన వంశాలను కలిగి ఉంది:
మధ్య రాజ్యం అराजకత యొక్క కాలం తరువాత శక్తిని పునఃపరిరుద్ధించడం నుండి ప్రారంభమవుతుంది, ఇది ప్రాచీన రాజ్యానికి నష్టాలను దాక్కొట్టింది. 11వ వంశానికి చెందిన ఫారోన్ల మెంటహోటెప్ II ఈజిప్టును ఏకీకృతం చేసి దాని స్థిరత్వాన్ని పునఃస్థాపించగలిగిన మొదటి పాలకుడు అయ్యారు. ఆయన పాలన ఒక శక్తివంతమైన దక్షిణ యుద్ధాలను గుర్తించింది, ఇది నూబియాపై అనుగుణ్యాన్ని మరియు బంగారం మరియు నకీటి వంటి ముఖ్యమైన వనరులపై నియంత్రణను పొందింది.
మధ్య రాజ్యంలోని ఫారోన్లు తమ శక్తిని మెరుగుపరుస్తూనే ఉన్నారు, కానీ వారు ప్రాంతీయ పాలకులు, అనగా నోమార్క్‌లకు అధికారాలను అవసరంగా ఆయన పంపించారు. ఈ నోమార్క్‌లు ప్రాంతాలను ఉన్నారు మరియు పన్నుల సేకరణ మరియు శ్రద్దను నిర్వహించేందుకు బాధ్యులుగా ఉన్నారు. ఈ వికేంద్రీకరణ స్థానిక పరిపాలన అభివృద్ధికి మరియు ప్రాంతాల్లో ఆర్థిక పరిస్థితిని మెరుగుపర్చడానికి సహాయపడింది.
ఫారోన్లు పాలకులు కాకుండా, వారి ప్రజల రక్షకులు మరియు దయా భావకులుగా కూడా పరిగణించబడటానికి ప్రారంభించి. వారు అంగీకరించిన దేవాలయాలు మరియు ఇతర సామాజిక నిర్మాణాల నిర్మాణంలో సక్రియంగా పాల్గొన్నారు, ఇది వారి అధికారాన్ని మరియు దివ్యస్థితిని మెరుగుపరచడంలో సహాయపడింది. ఈ కాలానికి ప్రధాన ఫారోన్లు సెనుసెర్ట్ III, ఎవరు శక్తివంతమైన విదేశీ విధానాన్ని నిర్వహించినారు మరియు దేశ రక్షణను బలపరిచారు.
ఈ మధ్య రాజ్య ఆర్థిక వ్యవస్థ వ్యవసాయ మరియు వాణిజ్య విస్తరణ ద్వారా చాలా అభివృద్ధి చెందింది. సాగు పద్ధతులు మెరుగుపర్చబడ్డాయి, ఇది స్థిరమైన పంటలను సమకూర్చింది. ఉత్పత్తి వర్ధింపు కేవలం జనాభాను పోషించడమే కాకుండా, వాణిజ్య కార్యకలాపాలకు బండిద్రవ్వస్‌ను కట్టించడంలో సహాయపడింది.
నూబియా, లెవాంట్ మరియు తూర్పు మెడిటరేనియన్ వంటి శ్రేష్ఠ సమూహాలతో వాణిజ్యం అరుదైన వస్తువులను, జింక నక్క, బంగారం మరియు విదేశీ వస్త్రాలను అందించింది. ఈ యధార్థ వాణిజ్యం కేవలం ఆర్థిక అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడం మాత్రమే కాకుండా, వివిధ ప్రాంతాల మధ్య సాంస్కృతిక మార్పిడికి కూడా సహాయపడింది.
మధ్య రాజ్యంలో సామాజిక నిర్మాణం శ్రేణులుగా ఉండాలి, ఫారోను శ్రేణికి కప్పున. ఆయన క్రింద పూజకులు, అరిస్టోక్రాట్లు మరియు అధికారికులు ఉన్నారు, వారు సమాజంలోని వివిధ అంశాలను నిర్వహించారు. వేణిక డివిషన్లు, రైతులు మరియు కర్మకారులు ప్రజల ప్రధాన భాగాన్ని కలిగి ఉన్నారు. సాధారణ ప్రజల జీవన స్థితులు మెరుగుపడుతున్నాయి, ఎందుకంటే వనరులు మరియు ఉపాధి వృద్ధి అవుతున్నాయి.
మధ్య రాజ్యం కళ మరియు సాహిత్యంలో పుష్కల కాలంగా ఉంది. ఈ సమయంలో కొత్త సాహిత్య జాతులు, కవిత్వం, గద్యం మరియు జ్ఞానముల ఉపదేశాలను చేరుకుంటాయి. "అమెనెమహట్ ఉపదేశం" మరియు "ఆకాశాధికార గ్రంథం" వంటి గ్రంథాలు ఆ కాలం యొక్క తత్వశాస్త్రకమైన ఆలోచనలు మరియు సామాజిక ప్రమాణాలను హైలైట్ చేస్తాయి.
మధ్య రాజ్య కటా యాత్రలో నిజమైన మరియు వ్యక్తీకరణలో ప్రత్యేకమైనవి. శిల్పం మరియు చిత్రకళ నిజమైన కూర్గలను పొందాయి, మరియు కళాశ్రయులు మరియు శిల్పిణులు పటుత్వానికి మరింత ప్రాముఖ్యతను ఇచ్చారు. ఫారోన్లు మరియు పూజకుల వంటి శిల్పకళలు కేవలం బయట పురాణాన్ని మాత్రమే చూపించలేదు, అలాగే వారి వస్తువుల అంతర్గత ప్రపంచాన్ని కూడా కూ కొట్టడమైంది, ఇది ఈజిప్టు కళలలో కొత్త కొణం అయింది.
ఈ కాలానికి చెందిన శిల్ప నైపుణ్యాలు కూడా అత్యంత ప్రభావవంతమైనవి. ఈజిప్టు బేవచీలకు నటించే భవనాలు నిర్మాణం ప్రారంభమవుతుంది. దేవాలయాల కట్టకాలపోతే చెలామణి గడుముల వంటి పెద్ద కట్టిళ్లు నిర్మాణం చేసారును, అమెన్-రా, థెవ్స్ వంటి దేవాలయాలు ధార్మిక జీవన కేంద్రాలకు మరియు భక్తుల వరుసగా నిలిచి కూడా చేసింది.
మధ్య రాజ్యంలో మత జీవితం సంస్కృతిలో ముఖ్యమైన భాగంగా ఉంది. ప్రధాన దేవతలు రావారు, ఓసిరిస్ మరియు ఇసిడా. ఓసిరీస్ ఒక మృతివానికి చిహ్నంగా మారాడు, మరియు ఈ కాలంలో ఆయన పూజలద్వారా బలమైనవై నడిచాడు. మృతికాల పుట్టారు మరింత సంక్లిష్టమైన మరియు విభిన్నమైన ఆధ్యాత్మికులకు మిక్కిసాఫాదైనది, అలాగే శ్మశాన ఆధారిత పద్ధతులు అసంపూర్ణంగా కొనసాగించబడుతున్నాయి.
దేవాలయాలు మరియు విగ్రహాల నిర్మాణం మానవుల ఆచారంలో ముఖ్యమైన భాగంగా మారింది, దానితో పూజ్యాలో ఈశ్వరత పరంగా ఫారోన్ల మరియు ప్రజల ఆంతరాల కలవడం ఈ సమయంలో అద్భుతమైనది. పూజకులు దేవాలయాలను నిర్వహిస్తూ మరియు శ్రద్ధకు సంబంధించిన విచారాలను ప్రదర్శించడం ద్వారా సమాజంలో ముఖ్య పాత్ర పోషించారు.
13వ వంశం ముగింపు నాటికి మధ్య రాజ్యం కష్టాల పాలయ్యాయి. రాజకీయ అస్థిరత, అంతర్గత సుందరతలు, మరియు విదేశీ ఆక్రమణలు పరిస్థితిని దిగిత పువ్వులు గా చేసినాయి. నూబియాతో అనుసంధానం మరియు కేంద్ర శక్తిని మందగించటంతో వికేంద్రీకరణ మరియు ప్రాంతీయ పాలకుల శ్రేణి పెరిగాయి.
1650కి చెందిన మెకా మధ్య రాజ్యం ముగిసింది, మరియు ఈజిప్ట్ ఒక ఈలాంశ హర్తీయాకంగా విరామం పొందింది, ఇది యుద్ధపెట్టుకు అనేక తక్కువ పరిపాలనలతో విరమించబడింది మరియు వెలుపల ముప్పుల సమాలకు ముక్కుతి రొయ్యని 菲律宾 స్థితిలో ప్రవేశిస్తుంది.
మధ్య రాజ్యం ముగింపు వరకు, దాని విజయాలు ఈజిప్టు చరిత్రలో ఒక అధిక స్థానం ఉంచాయి. ఈ కాలం ఈజిప్టు నాగరికత యొక్క తదుపరి అభివృద్ధి ఉంటక్కడు, మరియు దాని సాంస్కృతిక వారసత్వం తరువాతి పీఠీకలపై ప్రభావాన్ని చూపించినాయి. ఈ సమయంలో అభివృద్ధి చెందిన కళ, సాహిత్యం మరియు మత విశ్వాసాలు కొత్త వంశాలలో ఉత్ప్రేరించడం మరియు మూల్యాలు ఇవ్వడం చేయబడినవి.
మధ్య రాజ్యం ఈజిప్టు యొక్క సాంస్కృతిక మరియు రాజకీయ అభ్యున్నతి యొక్క చిహ్నంగా మారింది మరియు దాని ఆర్కీటెక్చర్, కళ మరియు సాహిత్యంలోని విజయాలు ఇప్పటికీ ప్రజలపై ప్రభావం చూపిస్తాయి, ప్రపంచం నలుమూలల నుండి చరిత్రకారులను మరియు పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తాయి.